shtet që ka autoritetin më të lartë mbi një territor From Wikipedia, the free encyclopedia
Në ligjin ndërkombëtar, një shtet sovran apo shtet i pavarur është një entitet juridik jofizik që përfaqësohet nga një qeveri qendrore që ka sovranitet mbi një zonë gjeografike. Ligji ndërkombëtar (i njohur ndryshe "e drejta ndërkombëtare") përcakton shtetet sovrane si të paturit e një popullsie të përhershme, territor të përcaktuar, një qeveri, dhe aftësinë për të hyrë në marrëdhënie me shtetet e tjera sovrane.[1] Është gjithashtu e kuptueshme normalisht se një shtet nuk është as i varur nga dhe i nënshtrohet ndonjë pushteti ose shteti tjetër.[2]
.svg)
Ekzistenca ose zhdukja e një shteti është një çështje fakti.[3] Ndërsa sipas teorisë deklarative shtetformuese një shtet sovran mund të ekzistojë pa u njohur nga shtetet e tjera sovrane, shtetet e panjohura shpesh do të gjejnë të vështirë për të ushtruar fuqi të plotë në bërjen e marrëveshjeve dhe të angazhohen në marrëdhënie diplomatike me shtetet e tjera sovrane.
Shtetet erdhën në ekzistencë pasi njerëzit "transferuan gradualisht besnikërinë e tyre nga një sovran individual (mbret, dukë, princ) në një subjekt politik territorial por jo-material, të shtetit".[4] Shtetet janë vetëm një nga disa urdhra politike që dolën nga Evropa feudale (të tjerët duke u bërë qytet shtete, lidhje, dhe perandori me me pretendimet universaliste ndaj autoritetit).[5]
Njohja e shtetit nënkupton vendimin e një shteti sovran për të trajtuar një entitet tjetër, si një shtet sovran.[6] Njohja mund të jetë ose shprehur ose e nënkuptuar dhe zakonisht është në mënyrë retroaktive në efektet e saj. Kjo jo domosdoshmërisht nënkupton një dëshirë për të krijuar apo mbajtur marrëdhënie diplomatike.
Nuk ka asnjë përkufizim që është i detyrueshëm për të gjithë anëtarët e komunitetit të kombeve mbi kriteret e shtetformimit. Në praktikën aktuale, kriteret janë kryesisht politike, jo ligjore.[7] L.C. Green ka cituar njohjen Polonisë dhe Çekosllovakisë, shtete të palindura në Luftën e Parë Botërore dhe shpjegoi se "pasi që njohja e shtetformimit është një çështje e gjykimit, ajo është e hapur për çdo shtet ekzistues për të pranuar si shtet çdo ent që dëshiron, pavarësisht ekzistencës së territorit apo të një qeverie të vendosur".[8]
Megjithatë, në ligjin ndërkombëtar, ka disa teori nga se kur një shtet duhet të njihen si sovran.[9]
Edhe pse termat "shteti" dhe "qeveria" janë përdorur shpesh në vend të njëra-tjetrës[10], ligji ndërkombëtar bën dallimin ndërmjet një shteti jo-fizike dhe qeverisë së tij; dhe në fakt, koncepti i "qeverisë në mërgim" është presupozuar mbi këtë dallim.[11] Shtetet janë entitete jo-fizike juridike, dhe jo organizata të çdo lloji.[12] Megjithatë, zakonisht, vetëm qeveria e një shteti mund të detyrojë apo lidh shtetin, për shembull me traktat.[11]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
