From Wikipedia, the free encyclopedia
Plazma e gjakut është një përbërës i lëngshëm dhe i verdhë i gjakut që përmban qelizat e gjakut në gjak të plotë. Ajo është pjesë e lëngshme e gjakut që bart qelizat dhe proteinat në të gjithë trupin dhe përbën rreth 55% të vëllimit të përgjithshëm të gjakut të trupit. [1] Plazma e gjakut kryesisht është ujë (deri në 95%), dhe përmban proteina të rëndësishme të tretura (6-8%) (p.sh. albumina serumesh, globulina dhe fibrinogjen ), [2] glukozë, faktorë të mpiksjes, elektrolite (Na +, Ca 2) +, Mg 2+, HCO 3 -, Cl -, etj.), hormone, dioksidi i karbonit (plazma është mediumi kryesor për transportin e produkteve ekskretuese), dhe oksigjeni. Ajo luan një rol jetësor në një efekt osmotik intravaskular që mban të balancuar përqendrimin e elektrolitit dhe mbron trupin nga infeksioni dhe çrregullimet e tjera të gjakut. [3]
Plazma e gjakut ndahet nga gjaku duke rrotulluar një tub me gjak të freskët që përmban një antikoagulant në një centrifugë derisa qelizat e gjakut të bien në fundin e tubit. Plazma e gjakut pastaj derdhet ose tërhiqet. [4] Plazma e gjakut ka një densitet afërsisht 1025 kg / m 3, ose 1.025 g / ml. [5]
Serumi i gjakut është plazma e gjakut pa faktorë mpiksës. [4]
Plasmaferesi është një terapi mjekësore që përfshin nxjerrjen e plazmës së gjakut, trajtimin dhe riintegrimin.
Plazma e freskët e ngrirë është në listën e modeleve të barnave thelbësore të OBSH, ilaçet më të rëndësishme të nevojshme në një sistem shëndetësor bazë. [6] Ajo ka një rëndësi kritike në trajtimin e shumë llojeve të traumave të cilat rezultojnë në humbje të gjakut, dhe për këtë arsye mbahet i pajisur në mënyrë universale në të gjitha ambientet mjekësore të afta për trajtimin e traumës (p.sh. qendrat e traumave, spitalet dhe ambulancat) ose që paraqesin rrezik për humbjen e gjakut të pacientit siç janë objektet kirurgjikale.
Plazma e gjakut është normalisht me ngjyrë të verdhë për shkak të bilirubinës, karotenoideve, hemoglobinës dhe transferrinës. [7] Në raste jonormale, plazma mund të ketë hije të ndryshme të portokallit, jeshiles ose kafesë. Ngjyra e gjelbër mund të jetë për shkak të ceruloplasminit ose sulfhemoglobinës. [8] Ngjyra kafe e errët ose e kuqërremtë mund të shfaqet për shkak të hemolizës, në të cilën methemoglobina çlirohet nga qelizat e gjakut të prishur. [9] Plazma normalisht është relativisht e tejdukshme, por ndonjëherë mund të jetë e errët. [10] Gjatë centrifugimit të gjakut, plasma ndahet nga gjaku. Plasma e përfituar kësisoj ka një ngjyrë të kthjellët gjelbërt-verdhë, e që më pas përdoret si plazmë dhurimi. Nëse plasma e gjakut ka një ngjyrë si e bardhë qumështi, atëherë kjo plazmë nuk dërgohet në transfuzion. Këtu kemi të bëjmë me një problem tek lipidet e dhuruesit. Nëse plasma e përfituar ka ngjyrë të kuqe, atëherë mund të themi së këtu janë plasaritur rruazat e kuqe të gjakut (eritrocitet) dhe kjo quhet hemolizë.
Plasmaferesi është një terapi mjekësore që përfshin nxjerrjen e plazmës së gjakut, trajtimin dhe riintegrimin. Plazma përmbanë këto materie ushqyese: glukozë, aminoacide, trigliceride, acide yndyrore, vitamina etj. Në plazmë qarkullojnë këto komponime të azotuara: acidi laktik, urea, acidi urik, kreatinina etj.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.