Notitia Dignitatum
From Wikipedia, the free encyclopedia
Notitia Dignitatum (latinisht për "Lista e rangjeve" ose Lista e zyrave") është një dokument i Perandorisë Romake të vonë që detajon organizimin administrativ të Perandorive Lindore dhe Perëndimore. Ai është unik si një nga dokumentet e pakta të mbijetuara të qeverisë romake dhe përshkruan disa mijëra zyra nga oborri perandorak te qeveritë provinciale, misionet diplomatike dhe njësitë e ushtrisë . Zakonisht konsiderohet të jetë e saktë për Perandorinë Romake Perëndimore në vitet 420 pas Krishtit dhe për Perandorinë Lindore ose Bizantine në vitet 390 të erës sonë. Megjithatë, vetë teksti nuk është i datës (as nuk është emëruar autori i tij), dhe lëshimet e komplikojnë përcaktimin e datës së tij nga përmbajtja e tij.
Për historinë tonë të lashtë ka rëndësi gjysma e parë e listës në të cilën janë rreshtuar rangjet civile e ushtarake të krahinave të Lindjes. Pikërisht këtu jepen të dhëna të rëndësishme edhe për rangjet administrative dhe ushtarake në Ilirik; këtu përmenden shumë lokalitete sidomos të brezit kufitar danubian ku ishin vendosur njësi të shumta ushtarake. Lista e rangjeve është një nga burimet e rëndësishme që hedh dritë edhe mbi ndryshimet etnike që ndodhen në trevën e Ilirikut në periudhën e vonë antike.