![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/MontesBalcanes_%2528en%2529.svg/langsq-640px-MontesBalcanes_%2528en%2529.svg.png&w=640&q=50)
Malet e Ballkanit
From Wikipedia, the free encyclopedia
Malet e Ballkanit ndodhet në pjesën lindore të Ballkanit në Evropën Juglindore. Vargmali është marrë në mënyrë konvencionale për të filluar në majën e Vrashka Chuka në kufirin midis Bullgarisë dhe Serbisë. Më pas ai shkon për rreth 560 kilometra (350 mi), fillimisht në drejtimin jug-lindor përgjatë kufirit, pastaj në lindje përgjatë Bullgarisë, duke formuar një pengesë natyrore midis gjysmës veriore dhe jugore të vendit, përpara se të arrijë përfundimisht në Detin e Zi në Cape Emine. Malet arrijnë pikën e tyre më të lartë me Botev Peak në 2,376 metra (7,795 ft).
Malet e Ballkanit Stara Planina | |
---|---|
Haemus Mons | |
![]() Pamje nga Kom Peak në perëndim të Bullgarisë | |
Pika më e lartë | |
Maja | Botev Peak |
Ngritja | 2,376 m (7,795 ft) |
Listimi | List of mountain ranges |
Koordinatat | 42°43′02″N 24°55′02″E |
Përmasat | |
Gjatësia | 557 km (346 mi) west-east |
Gjerësia | 15–50 km (9.3–31.1 mi) north-south |
Sipërfaqja | 11,596 km2 (4,477 sq mi) |
Emërtimi | |
Emri amtar | [Стара Планина (Bullgarisht) Stara Planina (Serbisht) Балкан (Bullgarisht) Balkan (Serbisht)] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help) |
Përkthimi në shqip | 'Mali i Vjetër' |
Gjeografia | |
Vendet | Bullgaria dhe Serbia |
Kordinatat e Diapazonit | 43°15′N 25°0′E |
Gjeologjia | |
Lloji i shkëmbit | granite, gneiss dhe limestone |
Në pjesën më të madhe të pjesëve qendrore dhe lindore, maja formon pellgun ujëmbledhës midis pellgjeve kulluese të Detit të Zi dhe Egjeut. Një hendek i dukshëm në male është formuar nga gryka kryesisht e ngushtë e Iskarit, disa milje në veri të kryeqytetit bullgar, Sofje. Relievi karstik përcakton numrin e madh të shpellave, duke përfshirë Magurën, me pikturën më të rëndësishme dhe më të zgjeruar evropiane të shpellës post-paleolitike, Ledenika, Saeva dupka, Bacho Kiro, etj. Formacioni shkëmbor më i dukshëm janë Shkëmbinjtë e Belogradchik në perëndim.
Ka disa zona të rëndësishme të mbrojtura: Parku Kombëtar i Ballkanit Qendror, Vrachanski Balkan, Bulgarka dhe Sinite Kamani, si dhe një sërë rezervatesh natyrore. Malet e Ballkanit janë të shquara për florën dhe faunën e tyre. Edelweiss rritet atje në rajonin e Kozyata stena. Disa nga peizazhet më të habitshme përfshihen në Parkun Kombëtar të Ballkanit Qendror me shkëmbinj të thepisur, ujëvarat më të larta në Ballkan dhe bimësi të harlisur. Ka një sërë rezervatesh të rëndësishme natyrore si Chuprene, Kozyata stena dhe të tjera. Shumica e gjitarëve të mëdhenj të Evropës banojnë në këtë zonë duke përfshirë ariun e murrmë, ujkun, derrin e egër, chamois dhe drerin.
Malet janë burimi i emrit të Ballkanit (ndonjëherë konsiderohet si një gadishull apo rajon i veçantë). Në bullgarisht dhe serbisht malet njihen gjithashtu si Стара планина Stara planina (shqiptohet në bullgarisht si Stampa:IPA-bg dhe në serbisht si [stâːraː planǐna]), një term kuptimi i mirëfilltë i të cilit është 'mal i vjetër'..[1]