From Wikipedia, the free encyclopedia
Një specie e rrezikuar është një specie e cila është kategorizuar si shumë e mundshme për t'u zhdukur. I rrezikuar (EN), siç kategorizohet nga Lista e Kuqe e Bashkimit Ndërkombëtar për Ruajtjen e Natyrës, është statusi i dytë më i ashpër i konservimit për popullsitë në natyrë në skemën e BNRN-së.
Statusi i ruajtjes marrë nga Lista e Kuqe e BNRN-së | |
---|---|
Statusi "I zhdukur" | |
|
|
Statusi "I rrezikuar" | |
|
|
Statusi "S'ka rrezik" | |
|
|
Në vitin 2012, Lista e Kuqe e BNRN-së paraqiti në mbarë botën 3079 kafshë dhe 2655 bimë si specie të rrezikuara. Shifrat për vitin 1998 ishin respektivisht 1102 dhe 1197.[1]
Shumë vende kanë ligje që mbrojnë speciet e ruajtura, për shembull, ndalimi i gjuetisë, kufizimi i zhvillimit të tokës ose ndërtimi i Parqeve Kombëtare.
Statusi i ruajtjes së një specie tregon gjasat që ajo të zhduket. Shumë faktorë konsiderohen gjatë vlerësimit të statusit të ruajtjes së një specieje; p.sh. statistika të tilla si numri i mbetur, rritja ose zvogëlimi i përgjithshëm i popullsisë me kalimin e kohës, nivelet e suksesit të mbarështimit ose kërcënimet e njohura.[2][3]
Mbi 50% e specieve të botës vlerësohet të jenë në rrezik të zhdukjes. Në nivel ndërkombëtar, 199 vende kanë nënshkruar një marrëveshje për të krijuar plane veprimi për biodiversitetin që do të mbrojnë speciet e rrezikuara dhe të tjera të kërcënuara. Në Shtetet e Bashkuara, plane të tilla zakonisht quhen Plani i Rimëkëmbjes së Specieve. Lista e Kuqe e IUCN e Specieve të Kërcënuara është renditja më e njohur e statusit të ruajtjes në mbarë botën dhe sistemi i renditjes.[4]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.