Kosova dhe Metohia

Kosova dhe Metohia (serbisht: Косово и Metohija, romanizuar: Kosova i Metohija) e njohur zakonisht si Krahina Autonome e Kosovës dhe Metohisë (dhe shkurtuar me Kosmet ose KiM), i referohet një krahine autonome sipas kushtetutës së Serbisë që zë pjesën më jugore të Serbisë. Territori është objekt i një mosmarrëveshjeje të vazhdueshme politike dhe territoriale ndërmjet Serbisë dhe Republikës së Kosovës të vetëshpallur pjesërisht të njohur, e cila de fakto ka kontroll mbi rajonin. Kryeqyteti i saj administrativ dhe qyteti më i madh është Prishtina.

Krahina Autonome e Kosovës dhe Metohisë
Krahinat autonome
Аутономна Покрајина Косово и Метохиja Autonomna Pokrajina Kosovo i Metohija (Serbisht)
Flamuri Stema
Vendndodhja e Kosovës dhe Metohisë në kuadër të Serbisë
Koordinatat: 42°40′N 21°10′E
Vendi	Serbia
Traktati i Londrës	30 maj 1913
Krahina Autonome	31 janar 1946
Statusi kushtetues është rritur	21 shkurt 1974
Autonomia u ul	28 mars 1989
Lufta e Kosovës	28 shkurt 1998 deri 11 qershor 1999
Administrata e OKB-së	10 qershor 1999
Marrëveshja e Brukselit	19 prill 2013
Qendra administratuve	Prishtina
Qeveria
• Lloji	Krahina autonome E diskutueshme Pretendohet nga Serbia. Njohur nga 96 nga 193 shtete anëtare të Kombeve të Bashkuara (sipas rezolutës 1244 të Këshillit të Sigurimit të OKB-së)
Sipërfaqja [1]
• Gjithsej	10.887 km2 (4,203 sq mi)
Popullsia  (2011)
• Gjithsej	1.780.021
• Dendësia	160/km2 (420/sq mi)
Gjuhët
• Gjuhët zyrtare	Shqip Serbisht
Zona kohore	UTC+1 (CET)
• Verës (DST)	UTC+2 (CEST)
Kodi ISO 3166	RS-KM

Territori i krahinës, siç njihet nga ligjet serbe, shtrihet në pjesën jugore të Serbisë dhe mbulon rajonet e Kosovës dhe Metohisë. Territori ishte më parë një krahinë autonome e Serbisë gjatë Jugosllavisë Socialiste (1946–1990), dhe statusin e saj aktual e fitoi në vitin 1990. Krahina u qeveris si pjesë e Serbisë deri në Luftën e Kosovës (1998–99), kur u bë një prokteroat i Kombeve të Bashkuara në përputhje me Rezolutën 1244 të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara, por ende i njohur ndërkombëtarisht si pjesë e Serbisë. Kontrolli më pas iu transferua administratës së UNMIK-ut të OKB-së. Më 17 shkurt 2008, përfaqësuesit e popullit të Kosovës shpallën në mënyrë të njëanshme dhe jashtë institucionale pavarësinë e Kosovës, e cila njihet nga 97 anëtarë të OKB-së, por jo nga Serbia e cila ende e konsideron atë si krahinë e saj.^[2] Më 22 korrik 2010, Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë (GJND) arriti në përfundimin se "shpallja e pavarësisë së Kosovës e miratuar më 17 shkurt 2008 nuk ka shkelur të drejtën ndërkombëtare".^[3]

Histori

Gjatë këtij administrimi, kësaj pjese të Kosovës i njihet edhe elementi konstituiv i federatës jugosllave. Më 1991 të rrethur nga forcat militare serbe, 120 deputetë të kuvendit të atëhershëm të Kosovës në krye me Prof. Dr. Ibrahim Rugovën, dhe me të drejtat të cilat ia jepte Kushtetuta e Kaçanikut, shpallën Kosovën shtet të pavarur dhe sovran. Mirëpo diplomacia e karosur, duke i thënë botës se këtë janë duke e bërë vetëm 15% e popullatës së Kosovës, se përqindja tjetër është e kënaqur me qeverinë e Serbisë. Kështu nuk i njihet pavarësia Kosovës e vitit 1991. Por shqiptarët e Kosovës nuk e lanë me kaq më 28 nëntor të vitit 1997 në Prekaz të Drenicës u shfaqën disa njerëz të veshur me rroba ushtrie në krye me komandantin Adem Jashari, pas tyre nëpër të gjitha viset e Kosovës u shfaqën njerëz me po të njejtat rroba dhe me emër të quajtur Ushtira Çlirimtare e Kosovës. Këta trima iu bënë ballë forcave militare serbe duke iu shkaktuar atyre humbje të mëdha në disa pjesë të Kosovës sidomos në Prekaz, mirëpo forcat militare serbe duke e parë se nuk janë duke mundur t'i bëjnë ballë edhe për shumë kohë UÇK-së, ata morrën vendim që të vriteshin çdo burrë, çdo grua, çdo fëmijë dhe të digjej çdo shtëpi. Sa kishte dhimbje në atë kohë, sa lotë ishin derdhur nga nënat shqiptare. Millosheviçi e kishte për qëllim spastrimin etnik të shqiptarëve nga Kosova, si dhe mësymjen e pushtimit të Shqipërisë. Mirëpo më 1999 në Kosovë erdhi një diplomat i huaj për ta vizituar vendin rastësisht, për të parë se a ishin të vërteta ato ngjarje që po i transmetonin e tërë bota, për terrorin që po ushtronin forcat militare serbe ndaj popullatës shqiptare në Kosovë. Kur e pa se çfarë është duke ndodhur, jep urdhër të menjëhershëm për të bombarduar Beogradin, dhe disa caqe në Kosovë të cilat komandoheshin nga ushtria paramilitare serbe. Kështu më 6 qershor të vitit 1999 Kosovajugosllave çlirohet nga Serbia dhe të gjitha kompetencat i kalojnë Bashkimi Europian (BE), dhe nën administrimin e një qeverie të përkoshme nga Kosovarët në krye me Prof. Dr. Ibrahim Rugova. Kështu më 2001 popullata shqiptare del në zgjedhjet e para pas shkëputjes nga Serbia RSFJjugosllave. Më në janar të 2006 vdes presidenti historik Prof. Dr. Ibrahim Rugova. Kështu që më 2007 bëhen zgjedhje të jashtëzakonshme, nga këto zgjedhje del fitues Hashim Thaçi, i cili bën koalicion me Fatmir Sejdiun dhe bëjnë një qeveri e cila më 17. 02. 2008 shpall Kosovën shtet të pavarur demokratik dhe sovran, të cilin e kanë njohur 112 shtete nga mbarë bota, dhe ky numër është në rritje e sipër.

Literaturë shtypi dhe interneti

• Elez Biberaj: The Albanian National Question: The Challenges of Autonomy, Independence, and Separatism
  në librin The New European Diasporas: National Minorities and Conflict in Eastern

Burimi i të dhënave

1. "Региони у Републици Србији" (PDF). stat.gov.rs (në serbisht). Statistical Office of Serbia. 16 tetor 2019. Marrë më 17 tetor 2019.
2. "Republic of Palau suspends recognition of Kosovo". The Government of the Republic of Serbia (Vlada Republike Srbije) (në anglisht). 21 janar 2019.
3. "case 141" (në anglisht). International Court of Justice. 22 korrik 2010. Marrë më 22 korrik 2010.