Karbonati i natriumit

Të mos ngatërrohet me Bikarbonati i natriumit.

Karbonati i natriumit (${\displaystyle {\ce {Na2CO3}}}$) ose soda e larjes është kripa e natriumit e tretshme në ujë e acidit karbonik.

Karbonati i natriumit
Karbonati i natriumit
Formula kimike	Na2CO3
Masa molare	105.9888 g/mol
Pamja	Substancë e ngurtë me ngjyrë të bardhë
Dendësiteti	2.54 g/cm3
Pika e shkrirjes	851 °C

Përfitimi

Procesi i Leblankut

Më 1792, kimisti francez Nikolas Leblank krijoi një proces për përfitimin e karbonatit të natriumit nga kripa, acidi sulfurik. Së pari, kripa e detit (kloruri i natriumit) shkrihet në acid sulfurik duke dhënë sulfatin e natriumit dhe acidin klorhidrik në gjendje të gaztë:

${\displaystyle {\ce {2NaCl}}}$ + ${\displaystyle {\ce {H2SO4}}}$ → ${\displaystyle {\ce {Na2SO4}}}$ + ${\displaystyle {\ce {2HCl}}}$

Pastaj sulfati i natriumit reagon me karbonat kalciumi:^[1]

${\displaystyle {\ce {Na2SO4}}}$ + ${\displaystyle {\ce {CaCO3}}}$ + ${\displaystyle {\ce {2C}}}$ → ${\displaystyle {\ce {Na2CO3}}}$ + ${\displaystyle {\ce {2CO2}}}$ + ${\displaystyle {\ce {CaS}}}$

Procesi i Solvejit

Më 1861, kimisti industrial belg Ernest Solveji zhvilloi një metodë për ta shndërruar klorurin e natriumit në karbonat natriumi duke përdorur amon:

${\displaystyle {\ce {CaCO3}}}$ → ${\displaystyle {\ce {CaO}}}$ + ${\displaystyle {\ce {CO2}}}$

${\displaystyle {\ce {NaCl}}}$ + ${\displaystyle {\ce {NH3}}}$ + ${\displaystyle {\ce {CO2}}}$ + ${\displaystyle {\ce {H2O}}}$ → ${\displaystyle {\ce {NaHCO3}}}$ + ${\displaystyle {\ce {NH4Cl}}}$

${\displaystyle {\ce {2NaHCO3}}}$ → ${\displaystyle {\ce {Na2CO3}}}$ + ${\displaystyle {\ce {H2O}}}$ + ${\displaystyle {\ce {CO2}}}$

Procesi i Hout

Ky proces ishte dhënë nga kimisti kinez Hou Debang në vitet e 30 të shek. XX:

${\displaystyle {\ce {CH4}}}$ + ${\displaystyle {\ce {2H2O}}}$ → ${\displaystyle {\ce {CO2}}}$ + ${\displaystyle {\ce {4H2}}}$

${\displaystyle {\ce {3H2}}}$ + ${\displaystyle {\ce {N2}}}$ → ${\displaystyle {\ce {2NH3}}}$

${\displaystyle {\ce {NH3}}}$ + ${\displaystyle {\ce {CO2}}}$ + ${\displaystyle {\ce {H2O}}}$ → ${\displaystyle {\ce {NH4HCO3}}}$

${\displaystyle {\ce {NH4HCO3}}}$ + ${\displaystyle {\ce {NaCl}}}$ → ${\displaystyle {\ce {NH4Cl}}}$ + ${\displaystyle {\ce {NaHCO3}}}$

Bikarbonati i natriumit dallohet si precipitat për shkak të tretshmërisë së ulët që ka. Pastaj nxehet në temperaturë 80-95 °C për ta përfituar karbonatin e natriumit (të pastër).

Përdorimi

Karbonati i natriumit përdoret për pastrimin e xhamave, letrave, si sapune dhe detergjente. Gjithashtu, përdoret edhe si zbutës i ujit. Është aditiv i ushqimit, përdoret si rregullator i aciditetit.

Pjesëmarrja

Jashtë Tokës, dihet se ka shumë pak karbonat natriumi.^[2] Përderisa ka karbonate në Mars, konsiderohet se ka edhe karbonat natriumi^[3], por ende nuk është konfirmuar.

Shih edhe

• Natriumi
• Oksidi i natriumit
• Hidroksidi i natriumit
• Peroksidi i natriumit
• Nitrati i natriumit
• Bikarbonati i natriumit
• Kloruri i natriumit

Ky artikull nga Kimia është i cunguar. Ti mund të ndihmosh Wikipedian duke e përmirësuar këtë artikull.

Referime

1. Kiefer, David M. (janar 2002). "It was all about alkali". Today's Chemist at Work. 11 (1): 45–6. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
2. De Sanctis, M. C.; etj. (29 qershor 2016). "Bright carbonate deposits as evidence of aqueous alteration on (1) Ceres". Nature. 536 (7614): 54–57. doi:10.1038/nature18290. PMID 27362221. Marrë më 2016-06-30. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
3. Jeffrey S. Kargel (23 korrik 2004). Mars - A Warmer, Wetter Planet. Springer Science & Business Media. fq. 399–. ISBN 978-1-85233-568-7. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)