Gijotina

Një gijotinë është një aparat i krijuar për kryerjen efikase të ekzekutimeve me prerje koke. Pajisja përbëhet nga një kornizë e gjatë, e drejtë me një teh të peshuar dhe me kënd të pezulluar në krye. Personi i dënuar është i siguruar me stoqe në fund të kornizës, duke e pozicionuar qafën direkt nën tehun. Tehu lëshohet më pas, duke ia prerë kokën viktimës me shpejtësi dhe me forcë me një kalim të vetëm dhe të pastër, në mënyrë që koka të bjerë në një shportë ose në një enë tjetër poshtë.

Gijotina zyrtare e përdorur nga shteti i Luksemburgut nga viti 1789 deri më 1821

Gijotina është më e njohur për përdorimin e saj në Francë, veçanërisht gjatë Revolucionit Francez, ku mbështetësit e revolucionit e festuan atë si hakmarrësin e popullit dhe kundërshtarët e revolucionit e shanin atë si simbolin kryesor të dhunës së Mbretërimit të Terrorit.^[1] Ndërsa vetë emri "gijotinë" daton nga kjo periudhë, pajisje të ngjashme ishin përdorur diku tjetër në Evropë gjatë disa shekujve. Përdorimi i një tehu të zhdrejtë dhe stoqet e dallojnë këtë lloj gijotine nga të tjerët. Shfaqja e kokave të prera kishte qenë prej kohësh një nga mënyrat më të zakonshme në të cilat sovranët evropianë shfaqnin fuqinë e tyre ndaj nënshtetasve të tyre.^[2]

Gijotina u shpik për ta bërë dënimin me vdekje më pak të dhimbshëm në përputhje me idealet e reja të iluminizmit për të drejtat e njeriut. Para gijotinës, Franca kishte përdorur prerjen e kokës me dorë së bashku me një sërë metodash ekzekutimi, shumë prej të cilave ishin më të tmerrshme dhe kërkonin një nivel të lartë saktësie dhe aftësie për t'u kryer me sukses. Pas miratimit të saj, pajisja mbeti metoda standarde e Francës për ekzekutimin gjyqësor deri në heqjen e dënimit me vdekje në vitin 1981.^[3] Personi i fundit që u ekzekutua në Francë, me gijotinë, ishte Hamida Djandoubi më 10 shtator 1977.^[4]

Referime

1. R. Po-chia Hsia, Lynn Hunt, Thomas R. Martin, Barbara H. Rosenwein, and Bonnie G. Smith, The Making of the West, Peoples and Culture, A Concise History, Volume II: Since 1340, Second Edition (New York: Bedford/St. Martin's, 2007), 664.
2. Janes, Regina (1991). "Beheadings". Representations (në anglisht) (35): 21–51. doi:10.2307/2928715. JSTOR 2928715.
3. Loi n°81-908 du 9 octobre 1981 portant abolition de la peine de mort Arkivuar 31 korrik 2013 tek Wayback Machine. Legifrance.gouv.fr. Retrieved on 2013-04-25.
4. Fabricius, Jørn. "History of the guillotine". guillotine.dk (në anglisht). Marrë më 21 mars 2022.