![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Brno_Montage_III.jpg/640px-Brno_Montage_III.jpg&w=640&q=50)
Bërno
From Wikipedia, the free encyclopedia
Bërno është një qytet në Rajonin e Moravisë Jugore të Republikës Çeke. Qyteti shtrihet në bashkimin e lumenjve Svitava dhe Svratka, Bërno ka rreth 400,000 banorë, duke e bërë atë qytetin e dytë më të madh në Republikën Çeke pas kryeqytetit, Pragës, dhe një nga 100 qytetet më të mëdha të Bashkimit Evropian.[4][5]
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Faculty_of_Information_Tecgnology_in_Brno.jpg/640px-Faculty_of_Information_Tecgnology_in_Brno.jpg)
Bërno
Brno | |
---|---|
![]() Në drejtim të akrepave të orës nga lart: Katedralja e Shën Pjetrit dhe Palit; Kalaja Veveří; Kisha e Shën Jakobit; Kalaja Špilberk; Ignis Brunensis; Rezervuari i Bërnos; Sheshi i Lirisë; Lužánky; Teatri Mahen; Aeroporti Brno–Tuřany; Masaryk Circuit; Qendra e Ekspozitave të Bërnos | |
Koordinatat: 49°11′33″N 16°36′30″E | |
Vendi | ![]() |
Rajoni | Moravia Jugore |
Distrikti | Brno-City |
Themeluar | rr. 1000[1] |
Qeveria | |
• Kryetari | Markéta Vaňková (ODS) |
Sipërfaqja | |
• Qyteti ligjor | 230,18 km2 (8,887 sq mi) |
• Sipërfaqe tokësore | 225,71 km2 (8,715 sq mi) |
• Sipërfaqe ujore | 4,47 km2 (173 sq mi) |
• Metro | 3.170 km2 (1,220 sq mi) |
Lartësia mbidetare | 237 m (778 ft) |
Lartësia më e lartë | 497 m (1,631 ft) |
Lartësia më e ulët | 190 m (620 ft) |
Popullsia (2024-01-01)[3] | |
• Qyteti ligjor | 400.566 |
• Dendësia | 17/km2 (45/sq mi) |
• Metro | 696.413[4] |
Zona kohore | UTC+1 (CET) |
• Verës (DST) | UTC+2 (CEST) |
Postal code | 600 00 – 650 00 |
Faqja zyrtare | www |
Në Bërno ndodhen selitë e autoritetit gjyqësor të Republikës Çeke. Atje është selia e Gjykatës Kushtetuese, Gjykatës së Lartë, Gjykatës së Lartë Administrative, si dhe Zyra e Prokurorit të Lartë Publik. Qyteti është gjithashtu një qendër e rëndësishme administrative. Atje ndodhen zyrat e një numri autoritetesh shtetërore, duke përfshirë edhe Avokatin e Popullit, dhe Zyra për Mbrojtjen e Konkurrencës. Bërno është gjithashtu një qendër e rëndësishme e arsimit të lartë, me 33 fakultete që u përkasin 13 instituteve të arsimit të lartë me rreth 89.000 studentë.
Qendra e Ekspozitave të Bërnos renditet ndër qendrat më të mëdha të ekspozitave në Europë (e 23-ta në botë). Kompleksi u hap në vitin 1928 dhe themeloi traditën e ekspozitave të mëdha dhe panaireve të mbajtura në Bërno. Në Bërno zhvillohen garat e motoçikletave dhe gara të tjera në Pistën Masaryk, një traditë e themeluar në vitin 1930 në të cilin Kampionati Botëror i Garave të Motoçikletave është një nga garat më prestigjioze. Një tjetër traditë kulturore është një konkurs ndërkombëtar i fishekzjarreve, Ignis Brunensis,[6] që zakonisht tërheq dhjetëra mijëra vizitorë të përditshme.
Vendet më të vizituara të qytetit përfshijnë Kalaja Špilberk dhe kështjella dhe Katedralja e Shën Pjetrit dhe Palit në kodrën Petrov, dy ndërtesat mesjetare që dominojnë pamjen e qytetit dhe shpesh janë përshkruar si simbolet e tij tradicionalë. Kala të tjera të mëdha të ruajtur në afërsi të qytetit është Kalaja Veveří pranë Digës së Liqenit Bërno.[7][8][9] Kjo kala është vendi i një numri legjendash, si shumë vende të tjera në Bërno. Një tjetër monument arkitektural i Bërno është Villa Tugendhat me arkitekturë funksionaliste, që është përfshirë në listën e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s.[10] Një nga pamjet natyrore afër është Karstika moraviane.