හෝමෝ හැබිලිස්
From Wikipedia, the free encyclopedia
හෝමෝ හැබිලිස් (හැකි මිනිසා) යනු ප්ලෛයිටෝසීන යුගයේ දී මීට වසර මිලියන 2.8 ත් 1.5 ත් අතර කාලය තුල විසූ මානව විශේෂයකි.
1960- 1963 අතර කාලය තුල ලොයිස් හා මේරි යන විද්යාඥයන්ට ටැන්සානියාවේ දී මුල්වරට මෙම මානවයාගේ පොසිල හමුවිය.මෙම ෆොසිල සමග ඔවුන්ට මෙම මානවයන් විසින් භාවිත කල ගල් ආයුධද සොයාගැනීමට හැකිවිය.මීට පෙර සිටි මානව යන්ට වඩා මොවුන් ගේ හිස් කබලේ කපාල ධාරිතාව ඉහළ බව චිද්යාඥයන්ට පසක්විය.එබැවින් මෙම මානවයාට හැකි මිනිසා යන තේරුම ඇතිව හෝමෝ ගැබිලිස් ලෙස නම්කළහ.මෙම මානවයා මුල්ම වානර රූපි මානවයාය.මුල්වරට භාෂාමය කතා කාර්යයට මුල පුරන්නේ හෝමෝ හැබිලින් මානවයා බව මානව විද්යාත්මක පර්යේෂණ ඇසුරින් සනාතවී ඇත.මොවුනට පෙර විසූ මානව පූර්වජකයා වූ ඔස්ට්රලෝපිතකස් හා සැසදීමේ දී පැහැදිළි වර්ධනයක් දැකිය හැක.මානව ඉතිහාසයේ ඉතාමත්ම වැදගත් අවධියක් ලෙස හෝමෝ හැබිලිස් මානවයා ගේ යුගය සැළකෙන්නේ ප්රබල සංනිවේදන මාධ්යයක් ලෙස සැලකෙන මානව භාෂාවේ උපත මෙම මානවයින් මගින් බිහිවීමයි.එනම් විධිමත් සංනිවේදනයක් ලෙස භාෂාව ඉතා වැදගත් වන නිසාය.භාෂාව බිහිවීමත් සමග මානවයාගේ බුද්ධිය වෙගයෙන් වර්ධනය වූබව මානව විද්යාඥයන් පවසයි.මෙතැන් පටත් මානව පරිණාමය ඉතා වේගයෙන් සිදුවිය.එයට ප්රධාන හේතුවක් ලෙස භාෂාවේ උපත සැළකිය හැත.
Homo habilis (lit. 'handy man') යනු නැගෙනහිර සහ දකුණු අප්රිකාවේ මුල් ප්ලයිස්ටොසීන් යුගයේ සිට වසර මිලියන 2.8කට පමණ පෙර සිට වසර මිලියන 1.65කට පෙර (mya) දක්වා වඳ වී ගිය පුරාවිද්යා මානව විශේෂයකි. 1964 දී විශේෂ විස්තරය මත, එච්.හැබිලිස් දැඩි මතභේදයට ලක් වූ අතර, බොහෝ පර්යේෂකයන් එය ඔස්ට්රලෝපිතෙකස් ඇෆ්රිකානුස් සමඟ සමාන වන ලෙස නිර්දේශ කරන ලදී, එය එකල දන්නා අනෙක් එකම මුල් හොමිනින්, නමුත් එච්.හැබිලිස් කාලයත් සමඟ වැඩි පිළිගැනීමක් ලබා ගත් අතර වඩාත් අදාළ සොයාගැනීම් විය. හැදුවා. 1980 ගණන් වන විට, H. habilis මානව මුතුන්මිත්තෙකු ලෙස යෝජනා කරන ලද අතර, සෘජුවම හෝමෝ ඉරෙක්ටස් බවට පරිණාමය වූ අතර, එය සෘජුවම නූතන මිනිසුන්ට මඟ පෑදීය. මෙම දෘෂ්ටිකෝණය දැන් විවාදයට ලක්ව ඇත. අනාරක්ෂිත විශේෂ හඳුනාගැනීම් සහිත නිදර්ශක කිහිපයක් එච්.හැබිලිස් වෙත පවරන ලද අතර, එය බෙදීම සඳහා තර්කවලට තුඩු දුන් අතර, එනම් "H. rudolfensis" සහ "H. gautengensis" ලෙසින් පුළුල් සහයෝගයක් ලැබී ඇත.
සමකාලීන හෝමෝ මෙන්, H. හැබිලිස් මොළයේ ප්රමාණය සාමාන්යයෙන් 500-900 cm3 (31-55 cu in) සිට වෙනස් විය. එච්.හැබිලිස්ගේ සිරුරේ සමානුපාතය දන්නේ ඉතා ඛණ්ඩනය වූ ඇටසැකිලි දෙකකින් පමණක් වන අතර, බොහෝ දුරට පදනම් වී ඇත්තේ පෙර ඔස්ට්රලෝපිතේසීන් වලට සමාන ව්යුහ විද්යාවක් උපකල්පනය කිරීම මතය. මේ නිසා, එච්.හැබිලිස් ඔස්ට්රලෝපිතෙකස් හබිලිස් ලෙස ඔස්ට්රලෝපිතෙකස් කුලයට ගෙන යාමට ද යෝජනා වී ඇත. කෙසේ වෙතත්, එච්.හැබිලිස් අකාර්යක්ෂම දිගු-දුර ගමන් හැකියාවන් සහිත කුඩා උසැති මිනිසෙකු ලෙස අර්ථ දැක්වීම අභියෝගයට ලක්ව ඇත. උපකල්පිත කාන්තා නිදර්ශකය OH 62 සාම්ප්රදායිකව අර්ථකථනය කරනු ලබන්නේ උස සෙන්ටිමීටර 100-120 (අඩි 3 අඟල් - අඩි 3 අඟල් 11) සහ බරින් කිලෝග්රෑම් 20-37 (රාත්තල් 44-82) ඔස්ට්රලෝපිතේසීන් වැනි සමානුපාතික ලෙස උපකල්පනය කරන නමුත් උපකල්පනය කරයි. මනුෂ්ය සමානුපාතිකව ඇය සෙන්ටිමීටර 148 (අඩි 4 අඟල් 10) සහ කිලෝග්රෑම් 35 (රාත්තල් 77) පමණ වන්නට ඇත. එසේ වුවද, එච්.හැබිලිස් ඔස්ට්රලෝපිතේසීන් සඳහා උපකල්පනය කර ඇති ආකාරයට අවම වශයෙන් අර්ධ වශයෙන් වෘක්ෂලතාදිය විය හැකිය. සාපේක්ෂ පිරිමි සහ ගැහැණු ප්රමාණය නිශ්චිතව නොදන්නා නමුත්, මුල් hominins සාමාන්යයෙන් ඝන කෙස් ඇති ලෙස ප්රතිනිර්මාණය කර ඇති අතර කාන්තාවන්ට වඩා විශාල පිරිමින් සමඟ ලිංගික ද්විරූපතාවය සලකුණු කර ඇත.
එච්.හැබිලිස් ඕල්ඩෝවන් ගල් මෙවලම් කර්මාන්තය නිෂ්පාදනය කළ අතර මස් කැපීමේදී ප්රධාන වශයෙන් මෙවලම් භාවිතා කළේය. මුල් හෝමෝ, ඔස්ට්රලෝපිතේසීන් හා සසඳන විට, සාමාන්යයෙන් සැලකෙන්නේ අධික මස් ප්රමාණයක් පරිභෝජනය කළ බවත්, එච්.හැබිලිස් සම්බන්ධයෙන් ගත් කල, මස් ඉවත දැමූ බවත්ය. සාමාන්යයෙන්, මුල් hominins අර්ථකථනය කරනු ලබන්නේ බහු ස්ත්රී සමාජවල ජීවත් වූවන් ලෙසිනි, නමුත් මෙය බෙහෙවින් සමපේක්ෂනය වේ. H. හැබිලිස් සමාජය නූතන සැවානා චිම්පන්සියන් සහ බබූන් ගේ සමාජයට සමාන යැයි උපකල්පනය කළහොත්, කණ්ඩායම් සාමාජිකයින් 70-85 අතර සංඛ්යාවක් සිටිය හැක. මෙම වින්යාසය විශාල බළලුන්, හයිනාවන් සහ කිඹුලන් වැනි විවෘත සැවානා විලෝපිකයන්ගෙන් ආරක්ෂා වීමට බහු පුරුෂයින් සමඟ වාසිදායක වනු ඇත.