hishthi From Wikipedia, the free encyclopedia
ශ්‍රී ලංකාව. කොළඹට ඊසාන දෙසින් කිලෝමීටර් 237 ක් (සැතපුම් 147), යාපනයට කිලෝමීටර් 182 ක් (සැතපුම් 113) ගිනිකොන දෙසින් සහ මඩකලපුවේ සිට කිලෝමීටර් 111 ක් (සැතපුම් 69 ක්) උතුරින් පිහිටි ත්‍රිකුණාමලය වරායට ඉහළින් දිවයිනේ නැගෙනහිර වෙරළ තීරයේ පිහිටා ඇත. සහස්‍ර දෙකකට අධික කාලයක් පුරා දිවයිනේ ශ්‍රී ලාංකික දෙමළ භාෂා කතා කිරීමේ සංස්කෘතියේ ප්‍රධාන මධ්‍යස්ථානයක් විය.සහස්‍ර දෙකකට වැඩි කාලයක් පුරා දිවයිනේ ශ්‍රී ලංකාවේ දෙමළ භාෂා කතා කිරීමේ සංස්කෘතියේ ප්‍රධාන මධ්‍යස්ථානයක් වන්නේ ත්‍රිකුණාමලයයි. 99,135 ක ජනගහනයක් සහිත නගරය ඉදිකර ඇත්තේ එකම නමින් අර්ධද්වීපයක වන අතර එහි අභ්‍යන්තර හා පිටත වරායන් බෙදී යයි. ත්‍රිකුණාමලයේ ජනතාව ත්‍රිකුණාමලය ලෙස හැඳින්වෙන අතර ප්‍රාදේශීය අධිකාරිය ත්‍රිකුණාමලය නාගරික සභාවයි. ත්‍රිකුණාමලය නගරය ප්‍රසිද්ධ කෝනස්වරම් කෝවිලේ නිවහනක් වන අතර එහි සිට දෙමළ නාමයක් වන තිරුකෝනමලෙයි සංවර්ධනය කර උපයා ඇත. මෙම නගරය භද්‍රකාලි අම්මාන් කෝවිල, ත්‍රිකුණාමලය, ත්‍රිකුණාමලය හින්දු සංස්කෘතික ශාලාව වැනි 189 තිහාසික ස්මාරකවල වාසස්ථානය වන අතර 1897 දී විවෘත කරන ලද ත්‍රිකුණාමලය හින්දු විද්‍යාලය වේ. ත්‍රිකුණාමලය යනු ත්‍රිකුණාමලය දුම්රිය ස්ථානය වන අතර යාපනයට සහ මුත්තූර්හි වරායේ දකුණු පැත්තට ඉපැරණි තොටුපළ සේවාවක් ද වේ.
| ත්‍රිකුණාමලය திருகோணமலை | |
|---|---|
| නගරය | |
 | |
 | |
| රට | ශ්‍රී ලංකාව |
| පළාත | නැගෙනහිර පළාත |
| දිස්ත්‍රික්කය | ත්‍රිකුණාමල දිස්ත්‍රික්කය |
| ආණ්ඩුව / පරිපාලනය | |
| • අධිකරණ වර්ගය | ත්‍රිකුණාමල නගර සභාව |
| • Chairman | කන්දසාමි සෙල්වරාජා |
| සරිය | |
| • මුළු | 7.5 කිමී2 (2.9 සතරැස් සැත) |
| ජනගහණය(2012) | |
| • මුළු | 99,135 |
| වේලා කලාප | Sri Lanka Standard Time Zone (UTC+5:30) |
ත්‍රිකුණාමලයේ ඉතිහාසය වසර දෙකහමාරකට වඩා වැඩි කාලයක් පුරා දිව යයි. එය ආරම්භ වන්නේ නූතන යුගයට පෙර කෝන්ස්වරම් කෝවිලට සම්බන්ධ සිවිල් ජනාවාසයකිනි. ආසියාවේ පැරණිතම නගරවලින් එකක් වන එය ගිනිකොනදිග ආසියාව සමඟ දිවයිනේ ජාත්‍යන්තර වෙළඳ ඉතිහාසයේ ප්‍රධාන නාවික වරායක් ලෙස සේවය කර ඇත. ආගස්තිය විසින් පිහිටුවන ලද සිද්ධාර් දෙමළ වෛද්‍ය විශ්ව විද්‍යාලය වන "අගතියර් තපනම්" හි ආසියාවේ පැරණිතම වෛද්‍ය පර්යේෂණවලින් සමහරක් එහි උප නාගරික ගම්මානයක් වන කන්කුවෙලි වෙතින් මහාද්වීපය පුරා දෙමළ තමපර්නියන් සංස්කෘතිය ව්‍යාප්ත කිරීමට උපකාරී විය. පුරාණ ලෝකයේ එය අනුරාධපුර රාජධානිය, පල්ලව රාජවංශය, චෝළ රාජවංශය, පාණ්ඩ්‍ය රාජවංශය, වන්නිමායි අධිපතීන් සහ යාපනය රාජධානිය යටතේ කොනස්වරම් සිද්ධස්ථානයේ ආදායම හරහා සංවර්ධනය වෙමින් වන්නි රටේ නැගෙනහිර රාජධානිවල අගනුවර විය. පෘතුගීසීන් යාපනය රාජධානිය යටත් කර ගැනීමෙන් පසු 1620 දී ඩෙන්මාර්කය, ලන්දේසීන්, ප්‍රංශ ජාතිකයන් අතර අත මාරු කරමින් 1795 දී ඇමරිකානු විප්ලවීය යුද්ධයේ සටනින් පසු බ්‍රිතාන්‍යයන් සහ 1795 දී බ්‍රිතාන්‍යයන් අතර ශක්තිමත් වූ වරාය නගරයක් බවට පත් වූ විට ත්‍රිකුණාමලය නාගරීකරණය දිගටම පැවතුනි 1815 දී බ්‍රිතාන්‍ය ලංකාව. නගරයේ ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පය ස්වදේශික හා යුරෝපීය විලාසිතාවන් අතර අන්තර්ක්‍රියාකාරිත්වයට හොඳම උදාහරණ කිහිපයක් පෙන්වයි. 1942 දෙවන ලෝක සංග්‍රාමයේදී ඉන්දියානු සාගර වැටලීමේ කොටසක් ලෙස ජපන් ජාතිකයින් විසින් ප්‍රහාරයට ලක් කරන ලද අතර, 1948 දී ශ්‍රී ලංකාව නිදහස ලැබීමෙන් පසුව, දෙමළ සහ සිංහල ජනතාව අතර දේශපාලන සම්බන්ධතාවය පිරිහී සිවිල් යුද්ධයක් පුපුරා යාමෙන් නගරයට හා දිස්ත්‍රික්කයට බලපෑම් එල්ල විය. එය ත්‍රිකුණාමලයෙහි ප්‍රධාන නාවික හා ගුවන් හමුදා කඳවුරු පිහිටා තිබේ. දිවයිනේ විශාලතම ලන්දේසි බලකොටුව ද නගරය සතුව ඇත.
දකුණින් මහාවැලි ගංගා ගඟෙන් පාලම් වූ ත්‍රිකුණාමල බොක්ක, සංස්කෘත භාෂාවෙන් "ඓතිහාසික" ගොකර්ණ"යන්නෙහි අර්ථය" එළකිරිගේ කන් "යන්නයි. අද්විතීය ලෙස, ත්‍රිකුණාමලය යනු පංච ඊශ්වරම්, පාදල් පෙට්‍රා ස්ථලම්, මහා ශක්ති පීතා සහ ශ්‍රී ලංකාවේ මුරුගන් තිරුපාඩයි; හින්දු භක්තිකයින්ට එහි පූජනීය තත්වය එය "දක්ෂිණ-පසුව කයිලාසම්" හෝ "දකුණේ කයිලාෂ් කන්ද" සහ "පෙරදිග මිථ්‍යාදෘෂ්ටිකයන්ගේ රෝමය" ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කිරීමට හේතු විය. වරාය විශාල ප්‍රමාණයේ සහ ආරක්ෂාව සඳහා ප්‍රසිද්ධය. ඉන්දියන් සාගරයේ වෙනත් කිසිම තැනකට වඩා වෙනස්ව, එය සියලු කාලගුණික කාලවලදී සියලුම ශිල්ප වලට ප්‍රවේශ විය හැකිය. එය “ලෝකයේ හොඳම වරාය” ලෙසත්, බ්‍රිතාන්‍යයන් විසින් “ලෝකයේ ඇති වටිනාම යටත් විජිත උරුමය ලෙසත්, අපේ ඉන්දියානු අධිරාජ්‍යයට වෙනත් තැනකින් භුක්ති විඳින්නේ නැති ආරක්ෂාවක් ලබා දීම” ලෙසත් විස්තර කර ඇත. ජනප්‍රිය සංචාරක ගමනාන්ත අතර උප්පුවෙලි, සල්ලි සහ නිලවේලි යන වෙරළ තීරයන් ඇතුළත් වේ. ත්‍රිකුණාමලය ශ්‍රී ලංකාවේ නැගෙනහිර විශ්ව විද්‍යාලයේ මණ්ඩපයක් විසින් සේවය කරනු ලබන අතර එය සියවස් ගණනාවක් පුරා දේශීය හා ජාත්‍යන්තර කවි, චිත්‍රපට, සංගීතය සහ සාහිත්‍යයේ ආභාෂය ලැබීය.
ත්‍රිකුණාමලය
ත්‍රිකුණාමලය නගරය සංවර්ධනය වී ඇත්තේ හින්දු සිද්ධස්ථානයට කැපවූ ප්‍රවර්ධන භූමියේ ගම්බද ජනාවාසයකිනි. කෝ, කෝන් සහ කොනාතා යන යෙදුමේ මූලාරම්භය පැරණි දෙමළ වචනයේ "ස්වාමීන්", "රජ" හෝ "ප්‍රධානියා" යන වචන සඳහා යොමු වී ඇති අතර, මෙහි මුලසුන දරන දේවතාවිය සඳහන් කරයි; මෙම පදය ක්‍රි.පූ. 6 වන සියවසේ - ක්‍රි.ව. 2 වන සියවසේ දෙමළ බ්‍රාහ්මී සෙල්ලිපි කිහිපයක දක්නට ලැබේ. කෝන්ස්වරම් පිහිටා ඇති වෙරළබඩ අර්ධද්වීපයේ පිහිටි ත්‍රිකුණාමලය යනු පැරණි දෙමළ වචනයක් වන “තිරු-කෝනා-මලයි” (දමිළ: තව්ආරම් තම්ම්) යන්නෙහි ඉංග්‍රීසි ස්වරූපයකි. එහි අර්ථය “පූජනීය කන්දෙහි අධිපතියා” යන්නයි. 7 වන සියවසේ තෙවරම් සම්බන්දර් විසිනි. තිරු යනු සාමාන්‍යයෙන් භාවිතා වන "පූජනීය" දේවාල භූමියක් වන අතර මලයි යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ කන්ද හෝ කන්ද; මැද දෙමළ අත්පිටපත්වල හා සෙල්ලිපිවල ස්මාරක සංයුක්ත සිද්ධස්ථානය තිරුකෝනමලෙයි කොනසාර් කෝවිල් ලෙස සඳහන් වේ. පැරණි දෙමළ භාෂාවෙන් කෝනා (දමිළ: චාමා) යන්නට උච්ච වැනි වෙනත් අර්ථයන් ඇති අතර, කොනේස්වරම් යන යෙදුමේ තවත් සම්භවයක් කුනා (නැගෙනහිර) යන දෙමළ වචනයෙන් පැමිණිය හැකිය. එමනිසා, වෙනත් පරිවර්තකයන් ත්‍රිකුණාමලයේ අර්ථ දැක්වීම් යෝජනා කරන්නේ “පූජනීය කෝණික / කඳු මුදුන”, “පූජනීය නැගෙනහිර කන්ද” හෝ “කඳු මුදුන් තුනක්” වැනි ය. මෙම විහාරස්ථානය ඉදිකර ඇත්තේ ස්වාමි පාෂාණය මත වන අතර එය ස්වාමි මලයි හෝ කෝනා-මාලයි ලෙසද හැඳින්වේ. අර්ධද්වීපයේ කඳු බෑවුම අඩි 400 ක් (මීටර් 120) කෙලින්ම මුහුදට වැටේ
Gokarna Bay, Trincomalee
දේවමාළිගාව උතුර දෙසට ඔටුනු ලබන වටකුරු ස්වාභාවික වරායක් වන ත්‍රිකුණාමලය වරාය, කෝ-කන්නම් හෝ “ස්වාමීන්ගේ කම්මුල” ලෙස හඳුන්වනු ලැබේ. වරාය නගරයේ වරාය බොක්කෙහි සංස්කෘත සමාන වන්නේ ගෝ-කර්නා යන්නයි, එහි අර්ථය “එළකිරි” හෝ ගොකර්නා පට්ටනා සහ දේවතාවියගේ නම ගෝකර්නේශ්වර හෝ සංස්කෘත භාෂාවෙන් ගෝ - නාතා ය. මෙම සම්බන්ධතාවය මත පදනම්ව පත්මනාදන් තිරු-ගොකර්නා-මලයි හෝ තිරු-ගෝනා-මලයි යන ව්‍යුත්පන්න සම්බන්ධකය ඉදිරිපත් කරයි. ක්‍රි.පූ 350 සිට 290 දක්වා කාලය තුළ ජනවාර්ගික විද්‍යා Me මෙගස්තීනස් සිය දිවයින දිගු ගංගාවකින් බෙදී ඇති බවත්, එක අඩකින් රන් හා මුතු විශාල ප්‍රමාණයක් නිපදවන බවත්, මේ රටේ වැසියන් පැලියොගෝනි ලෙස හැඳින්වේ, එනම් පැරණි ගෝනි දෙමළ සහ ග්‍රීක භාෂාවෙන් ප්ලිනි විසින් තමිලකම්හි පාණ්ඩ්‍යයන් මෙන් වන්දනාමාන කරන ලද හර්කියුලිස් සහ ඩයොනිසස් (බැචස්) එකතු කරයි. ක්‍රි.ව. 300 දී ලියන ලද වාය පුරාණ ග්‍රන්ථයේ විශේෂයෙන් රන් හා රිදී පොහොසත් කඳු පන්තියේ මලයාවේ උසම කඳු මුදුන ගැන සඳහන් වන අතර “මෙම දූපතට නැගෙනහිරින් මුහුදේ වෙරළට වන්නට විශාල ශිව දේවාලයක් ක්‍රි.ව. 1223 දී දෙමළ අලුත් අවුරුදු දිනය දක්වා වූ හින්දු කෝවිලේ දොරකඩක් මත කැණීම් කරන ලද ග්‍රාන්තා පිටපතේ සංස්කෘත සෙල්ලිපියකට අනුව බොක්ක ගෝකරන්න ලෙසද හැඳින්වේ. [12] ඉන්දියාවේ කර්ණාටක, කාලිංග, තමිල්නාඩු සහ නේපාලයේ ගෝකර්නා යනු පුරාණ ශිව දේවාල හා සම්බන්ධ ස්ථානයකි. පළමුවන රාජේන්ද්‍ර චෝළ විසින් පුළුල් කරන ලද ත්‍රිකුණාමලයේ භද්‍රකාලි අම්මාන් කෝවිල ස්වාමි පර්වතයට පිවිසීමට පෙර කොනසාර් පාරේ පිහිටා ඇත.
ත්‍රිකුණාමලය යනු ශ්‍රී ලංකාවේ නැගෙනහිර පළාතේ ත්‍රිකුණාමල දිස්ත්‍රික්කයේ අගනගරයයි.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
