Zvezdan (Zaječar)

Zvezdan je naseljeno mesto grada Zaječara u Zaječarskom okrugu. Prema popisu iz 2002. bilo je 1675 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 1595 stanovnika).

Za ostale upotrebe, v. Zvezdan (razvrstavanje).

Zvezdan
Osnovni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Zaječarski
Grad	Zaječar
Stanovništvo
Stanovništvo (2022)	1675
Geografija
Koordinate
Nadmorska visina	147 m
Zvezdan Zvezdan na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski kod	19227
Pozivni broj	019
Registarska oznaka	ZA

Geografija

Naselje se nalazi 6 kilometara zapadno od centra grada Zaječara na obali Crne reke, ili Crnog Timoka, u zapadnom delu zaječarske kotline, sa osloncem na južni obod brda Đule. Veći deo naselja leži na levoj obali Crnog Timoka, dok je na desnoj strani manji deo. Kroz naselje, duž desne obale, prolazi magistralni put Zaječar-Paraćin-Beograd, i regionalni put Zaječar-Metovnica. Atar naselja je površine oko 3.500 hektara

Historija

Zvezdan je nastao naseljavanjem sa Kosova u vreme seobe pod patrijarhom Arsenijem III Čarnojevićem 1690. godine. Prema pričama najstarijih meštana, preci Zvezdanaca živeli su nekada u selu Ravnoj Senici, u blizini Lipljana. Sa Kosova je po predanju došlo 9 porodica sa starešinama koji su se zvali: Janča, Miljko, Bana, Beka, Rajko, Pasojka, Inđa, Joja i Sandul. Za Sandula se pričalo da je bio poznati vodeničar u Ravnoj Sjenici.

Po jednoj verziji, veća grupacija Kosovljana, koja je išla dolinom Južne Morave i preko Čestobrodice, skrenula je na istok, i podelila se na nekoliko manjih grupa koje su pošle dalje dolinom Crne reke. Tako je jedna u sumrak stigla na mesto gde je i zanoćila, i stanište nazvala Sumrakovac. Druga grupa je dugo putovala i jedne noći se zaustavila u ravnici, u donjem toku Crne reke. Te noći nebo je bilo tako prekriveno zvezdama „da je jedna drugu isterivala“. Umorni putnici su se dugo divili zvezdanoj noći, idućeg jutra nisu krenuli dalje, a svoje naselje nazvali Zvezdan. Po drugoj verziji, ime je nastalo po kuli svetilji koja se nalazila „više sela ka selu Gamzigradu“. Ovu kulu su sagradili Latini da bi pomogli putnicima koji su noću tuda prolazili. Kulu su nazivali „Zvezda“ i vremenom je došlo do imena Zvezdan. Stari Zvezdanci kažu da ime mesta potiče od Zvezde kako se zvalo selo blizu Ravne Sjenice, odakle su se navodno Zvezdanci doselili.

Demografija

U naselju Zvezdan živi 1407 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 43,9 godina (42,2 kod muškaraca i 45,7 kod žena). U naselju ima 538 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,11.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija Godina Stanovnika 1948. 1583 [1] 1953. 1630 1961. 1804 1971. 1799 1981. 1837 1991. 1595 1569 2002. 1711 1675

Etnički sastav prema popisu iz 2002.
Srbi			1640	97.91%
Jugosloveni			13	0.77%
Crnogorci			2	0.11%
Vlasi			2	0.11%
Makedonci			1	0.05%
Bošnjaci			1	0.05%
nepoznato			3	0.17%

Stanovništvo prema polu i starosti ^[2]

	m			ž
?	1			2
80+	20			43
75-79	39			41
70-74	31			58
65-69	47			63
60-64	56			60
55-59	60			41
50-54	68			66
45-49	77			73
40-44	69			57
35-39	52			51
30-34	51			51
25-29	53			43
20-24	54			40
15-19	61			42
10-14	41			32
5-9	35			42
0-4	27			28
prosek	42.2			45.7

Domaćinstva

Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002. Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002. Broj domaćinstava 380 393 446 453 509 484 538

Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002. Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosečan broj članova Broj domaćinstava 79 148 116 97 48 31 14 5 - - 3.11

Domaćinstva

Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002. Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002. Broj domaćinstava 739 201 468 50 20 - 731

Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002. Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosečan broj članova Broj domaćinstava 99 451 154 27 -

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija	Proizvodnja i snabdevanje...	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	367	28	-	10	149	6	27	41	6	39
Ženski	193	28	-	1	53	3	2	37	7	10
Oba	560	56	-	11	202	9	29	78	13	49
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	2	7	20	6	15	8	-	-	3
Ženski	4	2	8	7	27	2	-	-	2
Oba	6	9	28	13	42	10	-	-	5

Stanovništvo prema delatnosti koju obavlja

Reference

1. Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
2. Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7

Vanjske veze

Portal Srbija

• Zvezdan forum
• Internet prezentacija o Zvezdanu Arhivirano 2016-03-04 na Wayback Machine-u
• Zvezdan Gugl satelitska mapa (By Broj Jedan)
• Internet prezentacija o Zvezdanu
• Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)
• Satelitska mapa (Wikimapia)
• Gugl satelitska mapa (Maplandia)
• Plan naselja na mapi (Mapquest)