Vitamin E je grupa od osam jedinjenja rastvornih u masnoći, koja obuhvata tokoferole i tokotrienole.[1] Među različitim formama vitamina E, γ-tokoferol je najčešći u severno američkoj ishrani, dok α-tokoferol ima taj status u Evropi.[2] γ-Tokoferol se može naći u kukuruznom ulju, sojinom ulju, margarini i prelivima za salatu.[3][4] α-Tokoferol je biološki najaktivnija forma vitamina E. Ova varijanta vitamin E je obilata u ulju pšeničnih klica, suncokreta, i šafranike.[4][5] On je u masti rastvoran antioksidans koji zaustavlja produkciju reaktivnih vrsta kiseonika formiranih tokom oksidacije masti.[6][7][8]
Poznato je osam tokoferola (svi su alkoholi) sa aktivnošću vitamina E dok se najvažnijim smatra α-tokoferol koji čini 90% tokoferola u životinjskim tkivima i pokazuje značajnu biološku aktivnost. α-Tokoferol je derivat kromana s izoprenoidnim pobočnim lancem. Ono je zelenkastožuto viskozno ulje koje je netopivo u vodi, a topivo u alkoholu i biljnim uljima. Vitamin E nije dobro držati uz plastiku jer se veže za nju što bi izazvalo razne probleme.
Tokoferoli su u pravilu vrlo rasprostranjeni u hrani. Bogati izvor vitamina E su biljna ulja posebno suncokretovo, sjemenke, bademi, kikiriki, jaja i dr. Preporučene dnevne količine su za odraslu ženu 8 mg, a za odraslog zdravog muškarca su 10 mg.
Kao oksidans vitamin E spriječava oksidaciju polizasićenih masnih kiselina (membranskih lipida) te reagira sa slobodnim radikalima.
Nedostatak ovog vitamina je vrlo rijedak, a može se pojaviti jedino nakon iscrpljenosti i neadekvatne prehrane koja traje mjesecima. Poznato je da prekomjerne količine vitamina E ne uzrokuju veća oštećenja.
Zdravstveni efekti
Dok se inicijalno mislilo da suplementacija vitaminom E može da ima pozitivni uticaj na zdravlje, istraživanja nisu potvrdila tu pretpostavku.[9] Vitamin E ne umanjuje mortalitet kod odraslih osoba, čak ni u velikim dozama,[10] i može neznatno da ga poveća.[11] On ne poboljšava kontrolu nad krvnim šećerom kod ljudi sa šećernom bolešću[10], niti smanjuje rizik od moždanog udara.[12] Dnevna suplementacija vitamina E ne umanjuje rizik od kancera prostate, a može da dovede do njegovog povećanja.[13] Ispitivanja njegove uloge u makularnoj degeneraciji su u toku.[14]
Deficijencija
Deficijencija vitamina E može da uzrokuje:
Reference
Literatura
Vanjske veze
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
