Sinagoga
From Wikipedia, the free encyclopedia
Sinagoga (od gr. συναγογε "skupština, okupljanje" - heb. Beit Knesset „Kuća okupljanja” ili Beit T`Phila „Kuća molitve”) je zgrada u kojoj se obavljaju verske aktivnosti u judaizmu. Glavna uloga sinagoge jeste zajednička molitva, mada je povezivana i s privatnom ili ličnom molitvom. Sinagoga se povezuje i sa učenjem i u tom svojstvu naziva se bet midraš ili "kuća učenja". Nije jasno da li je u starim vremenima kuća učenja bila deo glavnog svetilišta ili se nalazila odmah do njega, kao danas.
Svrha sinagoge je takođe da bude mesto okupljanja, bet kneset, mesto gde se održavaju gradski skupovi i gde se obavljaju poslovi. Od 1. veka pa do danas, sinagoga se gradila tako da služi i kao konačište za putnike namernike, bet orhim. Kada su u pitanju umetnost i arhitektura sinagoge, Jevreji su se prilagođavali životu izvan Hrama, prihvatajući dominantnu estetiku svog doba. To je svojevrstan pomak od kolektivne religije iz najranijih vremena prema individualizovanijoj religiji sinagoge, koja je mogla biti preneta u sve zemlje i sve zajednice. Sve do modernih vremena, sinagoga je bila sedište jevrejskog iskustva. S liberalnim tendencijama koje je donela misao 18. i 19. veka nastale su razne inovacije u sinagogama reformističkih i konzervativnih Jevreja.
Nemački reformisti su uveli orgulje i muziku u versku službu, što su do izvesne mere preuzele i konzervativne sinagoge u 20. veku. Prihvatanje propovedi, svešteničke odeće, govornog jezika okoline i sekularnog, pored verskog obrazovanja, predstavljali su osnovne elemente za razvoj savremene sinagoge. Učešće žena u službi, prvo u reformističkoj zajednici, a kasnije i u mnogim drugim liberalnim kongregacijama, pojavilo se kao vrlo značajno pitanje čak i u ortodoksnim krugovima. Na taj način, kako je sinagoga izašla iz geta kao zajednice srednjovekovnih vremena, moderno doba je izvršilo na nju veći uticaj od bilo kojeg drugog činioca u njenoj istoriji.
U starom dobu i u srednjem veku, sinagoga je bila nosilac svih jevrejskih vrednosti, kao i središte većeg dela aktivnosti zajednice. Danas takve sekularne stvari kao što su filantropija i cionizam imaju druge kanale. Opstajanje sinagoge kao trajne odlike jevrejske civilizacije ukazuje, međutim, na neprekinuti kontekst za one mitske elemente tradicije koji nadilaze istorijsko vreme. (domatrios)
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
