Operacija Beta

Operacija Beta, poznata i kao livanjska operacija, je bila druga faza osovinske Operacije Dinara. Izvedena je 20-27. oktobra 1942. godine sa ciljem zauzimanja Livna, kojeg su tada držali partizani.

Livno 1943. godine

Pozadina

Glavni članci: Operacija Dinara i Operacija Alfa

Narodni zbor u oslobođenom Livnu avgusta 1942. godine.

Slobodna teritorija u Livanjskom polju, koje je oslobodila NOVJ 5-7. avgusta 1942, predstavljala je značajan problem za bezbednost italijanskih pozicija u Dalmaciji, i za NDH. Stoga je štab italijanske 2. armije (SUPERSLODA) u oktobru 1942. organizovao Operaciju Dinara u cilju ponovnog zauzimanja garnizona od Neretve do Glamoča. U operaciji su učestvovale italijanske snage, snage NDH i četnici Hercegovine i Dalmacije (ital. MVAC - Milizia Volontaria Anti-Comunista), svi pod italijanskom komandom. Prvi deo operacije, pod nazivom Operacija Alfa, izveden je početkom oktobra u cilju zauzimanja Prozora.

Tok operacije

Glavni članak: Borbe za Livno 1942.

Budući da su snage NOVJ koje su branile Livno bile višestruko slabije i razvučene na širokom frontu, jedinice NDH uspele su 23. oktobra da zauzmu Livno. Nakon toga u Livnu je ponovo uspostavljen garnizon Crne Legije. U borbama za odbranu Livna Prva dalmatinska brigada imala je gubitke od 12 poginulih, 19 ranjenih i 16 zarobljenih^[1]. Uspeh osovinskih snaga nije bio dugotrajan. Operacijom Druge proleterske divizije 4-17. decembra 1942. likvidiran je ustaški garnizon i Livno je ponovo oslobođeno.

Literatura

• Zbornik dokumenata i podataka NOR-a, tom IV (dokumenti jedinica i ustanova na teritoriji BIH), knjiga 10 - oktobar 1942.
• Oslobodilački rat naroda Jugoslavije, knjiga I, Vojni istorijski institut Jugoslovenske narodne armije, Beograd 1957
• Mirko Novović, Stevan Petković: PRVA DALMATINSKA PROLETERSKA BRIGADA, Vojnoizdavački zavod, Beograd 1986
  • Mirko Novović, Stevan Petković: PRVA DALMATINSKA PROLETERSKA BRIGADA, Odbrana Livna
• Zbornik dokumenata i podataka NOR-a, tom XIII (dokumenta Italije), knjiga 2 (godina 1942), Vojnoizdavački zavod, Beograd
  • Izveštaj Više komande oružanih snaga »Slovenija-Dalmacija« od 27. septembra 1942. Vrhovnoj komandi o stavu Glavnog stana poglavnika NDH u vezi sa učešćem četničkih snaga u operaciji »Dinara«, dokument broj 104, strana 761
  • Depeša Više komande oružanih snaga »Slovenija-Dalmacija« od septembra 1942. Glavnom stožeru domobranstva NDH o ciljevima kombinovane operacije »Dinara« i o usklađivanju dej stava ustaško-domobranskih snaga sa dejstvima italijanskih jedinica, dokument broj 105, strana 763
  • Naređenje Više komande oružanih snaga »Slovenija-Dalmacija« od 9. oktobra 1942. komandantu 18. armijskog korpusa za preduzimanje druge faze operacije »Dinara« (zauzimanje Livna), dokument broj 110, strana 776
  • Zapisnik sa sastanka komandanta Više komande oružanih snaga Slovenija-Dalmacija« s komandantima 6. i 18. armijskog korpusa održanog 12. i 13. oktobra 1942. u Splitu radi analize operacije »Dinara« i drugih aktuelnih pitanja, dokument broj 111, strana 778
  • Uputstvo Više komande oružanih snaga »Slovenija-Dalmacija« od 16. oktobra 1942. komandantu 18. armijskog korpusa o izvođenju operacije »Beta« (zauzimanje Livna), dokument broj 113 strana 787
  • Obaveštenje Više komande oružanih snaga »Slovenija-Dalmacija« od 18. oktobra 1942. o sadržaju sporazuma s poglavnikom NDH u pogledu četničkih formacija, dokument broj 114, strana 789
  • Uputstvo Više komande oružanih snaga »Slovenija-Dalmacija« od 31. oktobra 1942. o potrebi čvrste saradnje sa NDH i o odnosu prema četničkim formacijama, dokument broj 115, strana 794
  • Izvod iz dnevnika Više komande oružanih snaga »Slovenija-Dalmacija« za oktobar 1942. o sprovođenju operacije »Dinara«, dokument broj 116, strana 796

Reference

1. Mirko Novović, Stevan Petković: PRVA DALMATINSKA PROLETERSKA BRIGADA, Vojnoizdavački zavod, Beograd 1986, strana 114

Povezano

• Borbe za Livno 1942.
• Operacija Dinara
• Operacija Alfa
• Crna legija

Vanjske veze

• V. ustaški stajaći djelatni zdrug - engl. Axis History Factbook ()