Natrijum sulfat

Natrijum sulfat je so natrijuma i sumporne kiseline. U anhidratnoj formi, je beli kristalni prah sa hemijskom formulom Na₂SO₄, dok je kao dekahidrat poznat kao Glauberova so ili latinski: (čudesna so) sa formulom Na₂SO₄ ·10H₂O. Sa godišnjom proizvodnjom od 6 miliona tona je jedna od najvažnijih trgovačkih hemikalija.

Natrijum sulfat
Drugi nazivi	Tenardit (mineral) Glauberova so (dekahidrat) latinski: (dekahidrat) Mirabilit (dekahidrat)
Identifikacija
CAS registarski broj	7757-82-6 Y,  7727-73-3 (decahydrate)
PubChem[1][2]	24436
ChemSpider[3]	22844 Y
UNII	36KCS0R750 Y
ChEBI	32149
ChEMBL[4]	CHEMBL233406 Y
RTECS registarski broj toksičnosti	WE1650000
ATC code	A06AD13,A12CA02
Jmol-3D slike	Slika 1
Svojstva
Molekulska formula	Na2SO4
Molarna masa	142.04 g/mol (anhidratni) 322.20 g/mol (dekahidrat)
Agregatno stanje	bela kristalna materija higroskopna
Gustina	2.664 g/cm3 (anhidrat) 1.464 g/cm3 (dekahidrat)
Tačka topljenja	884 °C (anhidrat) 32.4 °C (dekahidrat)
Tačka ključanja	1429 °C (anhidrat)
Rastvorljivost u vodi	4.76 g/100 ml (0 °C) 42.7 g/100 ml (100 °C)
Rastvorljivost	nerastvoran u etanolu
Indeks prelamanja (nD)	1.468 (anhidrat) 1.394 (dekahidrat)
Struktura
Kristalna rešetka/struktura	ortorombična ili heksagonalna (anhidrat) monoklinski (dekahidrat)
Opasnost
Podaci o bezbednosti prilikom rukovanja (MSDS)	ICSC 0952
EU-indeks	Nije na listi
Opasnost u toku rada	Iritantna
NFPA 704	0 1 0
Tačka paljenja	ne-zapaljiva so
Srodna jedinjenja
Drugi anjoni	Natrijum selenat Natrijum telurat
Drugi katjoni	Litium sulfat Kalijum sulfat Rubidijum sulfat Cezijum sulfat
Srodna jedinjenja	Natrijum bisulfat Natrijum sulfit Natrijum persulfat
Y (šta je ovo?)   (verifikuj) Ukoliko nije drugačije napomenuto, podaci se odnose na standardno stanje (25 °C, 100 kPa) materijala
Infobox references

Natrijum sulfat se najviše koristi u proizvodnji deterdženata, u Kraftovom procesu proizvodnje papira. Oko dve trećine svetske proizvodnje se dobija iz mirabilita, prirodnog minerala u formi dekahidrata, te ostataka iz proizvodnje nekih hemijskih sirovina poput hlorovodonične kiseline.

Historija

Hidrat natrijum sulfata je poznat i kao Glauberova so, koja je dobila ime po njemačko-holandskom farmakologu Johann Rudolf Glauberu (1604–1670), koji ju se otkrio u izvorima u Mađarskoj. On lično ju je nazvao latinski: čudesna so, zbog njenih medicinskih svojstava. Kristali se generalno koriste kao laksativ, dok nije otkrivena njena današnja primjena početkom 20. veka.^[5]

U 18. veku Glauberova so se počela upotrebljavati kao sirovina u industrijskoj proizvodnji sode (natrijum karbonat), putem reakcije sa kalijum karbonatom. Pošto su se povećale potrebe za sodom, povećana je i potražnja za natrijum sulfatom.^[6] Do tada, Leblancov proces, kojim se natrijum sulfat dobijao kao intermedijarni proizvod je bio glavni metod u proizvodnji sode.