Eneja

Eneja, jedan od junaka u trojanskom ratu, bio je ― prema mitu ― sin Anhiza i boginje Afrodite i pripadnik mlađe grane trojanske kraljevske kuće. U Ilijadi bog Neptun proriče da će Eneja i njegovi potomci jednom vladati Trojancima. Iz toga se posle Homera razvila legenda o bekstvu Eneje, njegovog oca i sina Askanija iz porušene Troje i o njihovim potonjim lutanjima. U grčkoj mitografiji se u 5. veku st. e. prvi put spominje Enejin odlazak na Zapad, ali nema dokaza da su ga Rimljani u to vreme smatrali praocem svoje domovine. Ipak, arheološki nalazi pokazuju da je već krajem 6. veka st. e. Eneja bio poznat u Etruriji. Otprilike u 4. veku st. e. u grčkoj se mitografiji spominje grad Lavinij (Lavinium) i za njegovog osnivača imenuje Eneja. To je bio pokušaj Grka da se herojima grčkih mitova pripiše osnivanje njima poznatog Zapada. Izgleda da je u to vreme i grad Alba Longa, koji je zaista postojao, počeo tvrditi da je Eneja bio predak njegovih kraljeva. Uskoro je na mesto Albe Longe došao Rim, koji je razvio legendu o Eneji kao osnivaču rimskog naroda. Tako su Rimljani, podstaknuti nacionalnim ponosom, sopstvenu istoriju povezali sa istorijom grčkoga sveta.

Eneja bježi iz Troje, slika Federica Baroccija iz 1598.

Priča o trojanskom poreklu Rima dobila je svoj konačni oblik u 3. veku st. e., kada je spojena sa drugom legendom o poreklu Rima, tj. sa legendom o Romulu. Kako je to spajanje izazvalo hronološke teškoće (prema mitu, Eneja je u Italiju došao polovinom 12. veka st. e., a Romul je osnovao Rim 753. godine st. e.), rimski su pisci popunili tu »prazninu« boravkom nekoliko generacija Enejinih potomaka u Albi Longi. U 3. veku st. e. ova je priča bila veoma raširena i dobro poznata. Julije Cezar se u 1. veku st. e. iz političkih razloga predstavljao kao potomak Eneje i Venere (rimske Afrodite). Najpoznatiji prikaz legende o Eneji dao je u 1. veku st. e. Vergilije u epu Eneida, koji je postao nacionalni ep Rimljana.

Eneja na Wikimedijinoj ostavi