From Wikipedia, the free encyclopedia
Kartahena (šp. Cartagena) je španski grad u autonomnoj zajednici Mursija i kao pravni centar pokrajine, sedište je Regionalne skupštine. Kartahena leži u dubokom zalivu Costa Calida (u prevodu: topla obala) na Sredozemlju i ima jednu od najvažnijih trgovačkih luka Španije.
Za ostala značenja, vidi Cartagena (razvrstavanje). „Nova Kartagina” preusmjerava ovdje. Za ostala značenja, v. Kartagina (razvrstavanje).| Kartahena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
 | |||||
| Država |  Španija | ||||
| Provincija | Mursija | ||||
| Autonomna pokrajina | Regija Murcia | ||||
| Broj stanovnika (2006) |
206.565 | ||||
| Površina | 558,3 km² | ||||
| Poštanski broj | 302xx y 303xx | ||||
| Reka | — | ||||
| Praznik grada | Virhen de Roselj druga nedelja novembra San Hines de la Hara 25. avgust | ||||
 | |||||
| Internet stranica grada | |||||
Stari grad Kartahene leži na pet brda: Molinete (šp. Molinete), Monte Sakro (šp. Monte Sacro), Monte San Hose (šp. Monte de San José), Despenjaperos (šp. Despeñaperros) i Monte de Konsepsion (šp. Monte de la Concepción), zbog čega se u antičko doba smatrala "malim Rimom".
Kartahena se nalazi na velikoj visoravni sa nagibom u pravcu severozapad-jugoistok i graniči se sa severa i severozapada priobalnim planinama Karaskoj, Puerto, Viljares, Kolumbares i Eskalona, i na jugu i jugoistoku priobalnim planinama Algarobo, Muela, Pelajo, Gorda, Fausilja i Minera.
U okviru opštine, Kartahena obuhvata veliki broj razbacanih mesta i imanja među kojima se nalazi i Kabo de Palos i južni deo zemlje koja se zove Manga koje su od velike turističke važnosti.
Kartahena ima subtropsku mediteransku suvu klimu. Temperature su ublažene zahvaljujuči poziciji grada na moru, a padavine ne prelaze 300 milimetara godišnje što ovu oblast čini jednom od najsuvljih u Španiji.
Prosečna godišnja temperatura je oko 20 °C. Najhladniji mesec je januar sa prosečnom temperaturom od 12 °C. Avgust je najtopliji mesec sa prosečnom temperaturom od 28 °C.
Prema poslednjem popisu iz 2006. godine, Kartahena ima 206.565 stanovnika, od čega su 105.013 muškarci i 101.552 žene. Oko 10 % stanovništva čine imigranti — 24.330, od kojih ima 15.458 muškaraca i 8.872 žena. Najviše ih dolazi iz Maroka (10.515), zatim iz Ekvadora, (4.015), i Velike Britanije (2.252)[1].
Kartahenu je osnovao kartaginjanski vojskovođa Hasdrubal Bela 227. godine pne. pod imenom Kvart Hadast (Quart Hadast), na mestu gde se ranije nalazilo naselje koje je po svoj prilici ranije pripadalo iberskom plemenu Mastinci koji su tu osnovali sedište svog plemena Mastiju, a koje spominje rimski pisac Rufijus Avenus u svom delu Morske obale (lat. Ora Maritima) u 4. veku pne. Međutim, Kartaginjani se neće dugo zadržati jer već 209. godine pne. u toku Drugog punskog rata, Kartahenu su osvojili Rimljani pod vođstvom Publija Kornelija Scipiona[1].
Pod rimskom vlašću Kartahena će doživeti procvat između 3. i početka 2. veka pne. Godine 44. pne. dobiće titulu kolonije pod imenom Kolonija Urbs Julija Nova Kartago (lat. Colonia Urbs Iulia Nova Carthago). Važnost grada ležala je u rudarskim bogatstvima kao i strateškom geografskom položaju[1].
Grad pada u dekadenciju s nestankom Rimskog carstva. Kroz grad su prošli Vandali i Vizigoti, zatim 555. godine Vizantinci cara Justinijana koji su pokušali da povrate teritorije koje su nekada pripadale Zapadnom rimskom carstvu. Zauzeli su grad i pretvorili ga u sedište provincije Spanije (lat. Spania), koja je obuhvatala jugoistočni deo Iberijskog poluostrva, od Malage do same Kartahene. Početkom 7. veka, osvojiće je opet Vizigoti i pritom će je poharati i spaliti nakon čega grad praktično prestaje da postoji[1].
Godine 734. pašće pod mavarsku vlast i počeće polako da se oporavlja, što dokazuje povremeno pojavljivanje u arapskim tekstovima iz tog doba.
Godine 1245. kastiljanski princ Alfonso (kasnije Alfonso X Mudri) je osvojio grad i vratio mu titulu sedišta episkopije. Međutim, Kartahena će provesti u dekadenciji sve do 16. veka, kada polinje ponovo da se aktivira politički i ekonomski zajedno sa opštom tendencijom razvoja zemlje u to doba. Ali, česte epidemije i krize će opet zaustaviti njen razvoj.
Kartahena će povratiti svoj stari sjaj i važnost u 18. veku kada postaje sedište Mediteranskog pomorskog odseka, kao igradnjom arsenala, tvrđava i kasarni predviđenim planom utvrđivanja gradova. Tada će se grad dosta izgraditi, postati trgovački centar i mnogi će se u potrazi za poslom nastaniti u Kartaheni koja je u kratkom periodu upetostručila broj stanovnika - sa 10.000 na 50.000[1].
Novi period dekadencije Kartahena će doživeti u prvoj polovini 19. veka, da bi u drugoj polovini istog veka opet doživela uspon zahvaljujući razvoju rudarstva koje je takođše pospešilo razvoj industrije i trgovine. U to vreme otprilike Kartahena dobija svoje konačne oblike u kojima postoji i danas — izgradiće se mnoge javne i stambene građevine u modernističkom stilu koji je u to doba vladao Španijom[1].
Novi pad ekonomije Kartahena je iskusila sa rudarskom krizom krajem dvadesetih godina 20. veka. U Španskom građanskom ratu, Kartahena je bila republikanski bastion, i zajedno sa Alikanteom, jedan od poslednjih gradova koji su pali u ruke Frankovim fašistima[1].
Grad obiluje građevinama iz 19. i početka 20. veka u neoromaničkom i modernističkom stilu, kao i nekoliko arheoloških nalazišta sa ostacima građevina iz doba Rimljana. Neke od njih su:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
.svg)