Bitka kod Stirlinškog mosta

Bitka kod sterlingškog mosta (engleski: Battle of Stirling Bridge) odigrala se 11. septembra 1297. i u njoj su škotski pobunjenici koje su vodili William Wallace i Andrew od Moraya katastrofalno porazili englesku vojsku koja ih je trebala uništiti. Bitka se odigrala kod mosta na Forthu, nedaleko grada Stirlinga.

Bitka kod sterlingškog mosta
Most kod Stirlinga, mjesto gdje se odigrala bitka
Datum 11. septembar 1297. Lokacija Škotska Stirling Ishod pobjeda Škota
Sukobljene strane
Kraljevina Škotska	Kraljevina Engleska
Komandanti i vođe
William Wallace Andrew od Morayja	John od Warenne Hugh od Cressinghama
Snage
oko 2.300 ljudi	od 9.000 do 13.000 ljudi

Događaj

Kad je William Wallace poveo škotski ustanak i za vrlo kratko vrijeme uspio organizirati pravu vojsku sastavljenu od običnih seljaka i sitnih feudalaca i počeo zauzimati engleske garnizone između rijeka Forth i Tay, Englezi su okupili vojsku i krenuli na njega. Englesku vojsku vodili su John od Warenne, tadašnji škotski poručnik i njegov pomoćnik Hugh Cressingham, škotski rizničar. John od Warenne bio je sposoban vojnik, koji je već potukao Škote kod Dunbara, ali je to jutro bio pomalo bolestan i preumoran od napornog marša da dohvati pobunjenike. S druge strane Hugha Cressinghama više je interesirao novac nego vojska, pa je već prije toga otpustio neke vojnike kako bi uštedio na njihovim plaćama.^[1]

Već u zoru su engleski vojnici počeli prelaziti uski most, koji je svega nekoliko vojnika moglo zajedno proći, ali kako je John od Warenne još uvjek spavao, naređeno im je da se vrate. Kad se probudio vojska je ponovno počela prelaziti most, ali je ponovno povučena kad je stigao glasnik Williama Wallaca. Kad se vidjelo da se on ne želi predati, vojsci je naređeno da po treći put pređe most.^[1] Pojedini engleski komandanti, među njima i Škot Richard Lundie, usprotivili su se namjeri da vojska ide preko tog uskog mosta, predlažući da se rijeka forsira nekoliko kilometara uzvodno preko gaza, ali su komandanti odbacili tu ideju.

William Wallace i Andrew Murray su cijelo jutro proveli na brdu iznad mosta promatrajući kretanje engleskih vojnika, kada su oni počeli prelaziti most po treći put, bili su sasvim sigurni da idu u bitku. Svoje vojnike postavili su duž riječnog nasipa. Kad je otprilike jedna trećina engleskih vojnika prošla most, naredili su svojim kopljanicima da zbijeni u formaciju schiltron, napadnu Engleze i pokušaju doći na kraj mosta.^[1] Onemoguvši Englezima daljni prijelaz, Škoti su uspjeli brzo su uspjeli poraziti dio vojske koji je prošao most. Jedan dio njih pokušao se spasiti bijegom u rijeku, ali su se podavili. Ostale su Škoti pobili, među njima u Hugha Cressinghama.^[1] John od Warenne je naredio povlačenje i sa preostalim ljudima se povukao u Berwick. Dio vojnika dokopao se utvrde u Stirlingu, ali im to nije puno pomoglo jer su se za par dana morali predati Škotima.^[1]

Kad se Edward I u martu 1298. konačno vratio u Englesku, vrlo se malo odmarao jer je već 3. jula napao Škotsku. Edwardovi strijelci i konjanici su 22. jula nadvladali Wallacevu vojsku u bitci kod Falkirka (okolica Stirlinga).^[2] Nakon tog je Edward I ponovno okupirao Škotsku, ali se ustanak nastavio pod vodstvom Roberta Bruca koji je zamjenio pogubljenog Wallaca.

Izvori

1. „The Battle of Stirling Bridge, 11 September 1297” (engleski). Education Scotland. Arhivirano iz originala na datum 2016-01-08. Pristupljeno 9. 1. 2015.
2. „Sir William Wallace” (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 9. 1. 2015.

Vanjske veze

• The Battle of Stirling Bridge na portalu Education Scotland Arhivirano 2016-01-08 na Wayback Machine-u ()