Babun
From Wikipedia, the free encyclopedia
Babuni su afrički i arabijski majmuni Starog sveta koji pripadaju rodu Papio, delu potfamilije Cercopithecinae. Njihovih pet vrsta su među najvećim nehominoidnim članovima reda primata; jedino su mandril i dril veći. Ranije su, blisko srodni gelada (rod Theropithecus) i te dve vrste (mandril i dril) roda Mandrillus grupisani u isti rod, te se ti majumuni Starog sveta se još uvek često nazivaju babunima u svakodnevnom govoru. Oni variraju po veličini i težini u zavisnosti od vrste. Gvinejski pavijan je 50 cm (20 in) visok i težak je samo 14 kg (30 lb), dok najveći kapski pavijan može da ima 120 cm (47 in) i teži 40 kg (90 lb).
| Babun | |
|---|---|
.jpg) | |
| Naučna klasifikacija | |
| Carstvo: | Animalia |
| Koljeno: | Chordata |
| Razred: | Mammalia |
| Red: | Primates |
| Porodica: | Cercopithecidae |
| Potporodica: | Cercopithecinae |
| Tribus: | Papionini |
| Rod: | Papio |
Taksonomija i filogenija
Pet Papio vrsta se obično prepoznaju, mada postoje izvesna neslaganja po pitanju toga da li su one zaista pune vrste ili podvrste. Vrste su P. ursinus (kapski pavijan, prisutan u južnoj Africi), P. papio (zapadni, crveni, ili gvinejski pavijan, prisutan u zapadnoj Africi), P. hamadryas (grivasti pavijan, prisutan na Rogu Afrike i jugozapadnoj Arabiji), P. anubis (maslinasti pavijan, rasprostranjen u severno-centralnim afričkim savanama) i P. cynocephalus (žiti pavijan, koji obitava u južno-centralnoj i istočnoj Africi). Mnogi autori navode P. hamadryas kao punu vrstu, dok smatraju sve ostale kao podvrste P. cynocephalus i kolektivno ih oslovljavaju kao „savanski pavijani“. To je bazirano na argumentu da su grivasti pavijani bihevioralno i fizički distinktni od ostalih vrsta babuna, te se tvrdi da to odražava zasebnu evolucionarnu istoriju. Međutim, nedavne morfološke i genetičke Papio studije su pokazale da su P. hamadryas babuni bliže srodni sa severnim vrstama (gvinejski i maslinastim pavijanima), nego sa južnim (žutim i kapskim pavijanima).[1][2][3]
Tradicionalna petoformna klasifikacija verovatno nedovoljno odražava varijacije unutar roda Papio. Neki komentatori[4] smatraju da bi bar još dve dodatne forme trebalo prepoznati, uključujući malog kinda babuna (P. cynocephalus kindae) iz Zambije, DR Konga i Angole, i babuna sa sivim stopalima (P. ursinus griseipes) koji obitava u Zambiji, Botsvani, Zimbabveu, Mozambiku, i severnoj Južnoj Africi. Međutim, trenutno poznavanje morfološke, genetičke i bihevioralne raznovrsnosti unutar roda Papio je nedovljno da bi se donela finalna, sveobuhvatna presuda po tom pitanju.
Pet vrsta babuna roda Papio su:[5]
- Genus Papio
- Hamadryas baboon, Papio hamadryas
- Guinea baboon, Papio papio
- Olive baboon, Papio anubis
- Yellow baboon, Papio cynocephalus
- Central yellow baboon, Papio cynocephalus cynocephalus
- Ibean baboon, Papio cynocephalus ibeanus
- Kinda baboon, Papio cynocephalus kindae
- Chacma baboon, Papio ursinus
- Cape chacma, Papio ursinus ursinus
- Gray-footed chacma, Papio ursinus griseipes
- Ruacana chacma, Papio ursinus raucana
Anatomija i fiziologija
Svi babuni imaju dugačke njuške, poput psećih, teške, moćne vilice sa oštrim očnjacima, blisko smeštene oči, debelo krzno izuzev na njihovim njuškama, kratke repove, i zadebljanja na njihovim isturenim zadnjicama. Ta zadebljanja su delovi kože bez nerva i dlake, koja služe za sedenje.
Sve babunske vrste ispoljavaju naglašeni seksualni dimorfizam, obično u vidu veličine, mada ponekad i u pogledu boje ili razvijenosti očnjaka. Mužjaci vrste grivastih pavijana takođe imaju velike bele linije.
Reference
Literatura
Vanjske veze
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.