Anarhizam u Kini

Anarhizam se kao ideologija pojavio u Kini početkom 20. vijeka, nedugo nakon propasti bokserskog ustanka, kada su se mladići iz imućnih i uticajnih porodica slali u strane zemlje na studij kako bi se upoznali sa zapadnom tehnologijom i kulture te tako potpomogli modernizaciju zemlje. Mnogi od studenata su bili radikali, te ih je kineska vlada, odnosno dinastija Qing, na taj način nastojala protjerati iz zemlje. Na osnovu tog programa oko 600 studenata je otišlo u Pariz, a oko 10.000 u Japan, koji je u to doba bio daleko moderniji od Kine.

Serija članaka o filozofiji na temu: Anarhizam

Škole Agoristički • Budistički • Kapitalistički Hrišćanski/kršćanski • Kolektivistički Komunistički • Kripto • Feministički Geoizam • Zeleni • Individualističku Info • Insurekcionistički • Lijevi Životno-stilski • Slobodno tržište • Mutualistički Pacifistički • Panarhizam • Filozofski Platformistički • Post-ljevičarski Primitivistički • Socijalni • Sindikalistički Bez pridjeva Teorija i praksa Anarh •Anarho-kapitalistička revolucija Anarhija •Crni blok Komune •Konsenzualna demokracija Decentralizacija •Duboka ekologija Direktna akcija •Direktna demokracija Dvovlašće •Especifismo Horizontalidad •Ilegalizam Pojedinačna reklamacija •Pravo Participatorna politika Trajna autonomna zona Prefigurativna politika Privatna obrambena agencija Propaganda djelom Odbijanje rada •Rewilding Socijalna ekologija •Spontani red Pitanja Anarho-kapitalizam Prava životinja • Kapitalizam Kritike • Islam • Marksizam Nacionalizam • Ortodoksni judaizam Religija • Nasilje Historija Amakasuov incident Anarhistička Katalonija Anarchist Exclusion Act Anarhija u Somaliji Proslava stogodišnjice australskih anarhista Majski dani u Barceloni Karneval protiv kapitalizma Escuela Moderna Haški kongres Afera Haymarket Veleizdajnički incident Revolucionarna ustanička armija Ukrajine Međunarodni anarhistički kongres u Amsterdamu Biblioteka Kate Sharpley Kronstadtska pobuna Labadiejva zbirka • LIP Maj 1968 • Prvi maj Pariska komuna Španska revolucija Treća ruska revolucija Tragični tjedan Protestna aktivnost za vrijeme ministarske konferencije WTO Kultura Anarcho-punk • Umjetnosti Crni anarhizam Keltski anarhizam • Culture jamming DIY culture • Freeganism Free school • Free store Independent Media Center Infoshop • Internacionala Jevrejski anarhizam Popular education Radikalno navijanje • Radikalni ekologizam Simbolizam Na barikade Ekonomija Agorizam •Kapitalizam •Kolektivizam Komunizam •Zadruge Kontra-ekonomija •Slobodno tržištwe Slobodna škola •Besplatna trgovina •Georgizam Ekonomija darova •Tržišni abolicionizam Uzajamna pomoć •Mutualizam Participatorna ekonomija Really Really Free Market Samovlasništvo • Sindikalizam •Ropstvo nadnice Radničko samoupravljanje Po regiji Afrika • Austro-Ugarska • Brazil • Kanada Kina • Kuba • Engleska • Francuska Grčka • Indija • Irska • Izrael Italija • Japan • Koreja • Meksiko Poljska • Rusija • Španija • Švedska Turska • Ukrajina • SAD • Vijetnam Popis Knjige • Zajednice Fiktivni likovi Jevrejski anarhisti Muzičari • Pokreti po regijama Organizacije • Časopisi Pjesnici • Ruski anarhisti Anarcho-punk bendovi Srodne teme Anti-anarhizam Anti-kapitalizam Anti-komunizam Anti-konzumerizam Anti-korporatizam Anti-globalizacija Antimilitarizam • Anti-etatizam Antiwar • Autarhizam Autonomizam Radnički pokret Lijevi komunizam Libertarijanizam Libertarijanski socijalizam Situationistička Internacionala  p • r • u

Među obje grupe se anarhizam proširio kao ideologija koja je nudila najtemeljitiji raskid s kineskom tradicijom - a koja je mladim radikalima bila izvor zaostalosti Kine u odnosu na druge države, odnosno temelj korumpirane i nesposobne vlasti dinastije Qing. Mladi kineski anarhisti su, slijedeći primjer svojih zapadnih istomišljenika, zaključili da se nestanak ugnjetavanja i nepravde neće postići, ako se ne ukine i država kao takva.

Kineski anarhisti su, s druge strane, surađivali s nacionalističkim pokretom, iako je on nastojao jedan državni sistem - monarhiju Qinga - zamijeniti drugim, odnosno parlamentarnom republikom. Kada je taj cilj postignut 1911. godine, stvoreni su uvjeti za dalji razvoj anarhističkog pokreta. Tako je Jiang Kanghu 1911. godine stvorio jednu od prvih političkih stranaka pod nazivom Kinesko socijalističko društvo, a čija je platforma sadržavala i anarhističke i socijalističke primjese. Godinu dana kasnije se ta grupa raspala na dvije frakcije, od koje su tzv. Čisti socijalisti preuzeli anarhokomunistički program.

Istovremeno je i Guangzhou postao jedno od središta anarhističkog pokreta na čelu sa Liu Shifuom. On je u svom listu Narodni glas napadao Sun Yat-sena i novi nacionalistički režim zbog ignoriranja etničkih manjina Kine i očuvanja tradicionalne diskriminacije po spolu.

Anarhizmu u Kini, slično kao i u mnogim drugim državama, težak udarac je zadala oktobarska revolucija u Rusiji, odnosno pobjeda boljševika čija se komunistička ideologija pokazala uspješnijim receptom radikalne društvene promjene od anarhizma. Zbog toga su mnogi kineski anarhisti pristupili Komunističkoj partiji Kine 1920-ih, a kasnije je sukob između KP Kine i Koumintanga, odnosno drugi japansko-kineski rat doveo do dalje marginalizacije preostalih anarhista.

Kada je 1949. godine pobjedom Maovih komunista uspostavljena NR Kina kao jednopartijska i totalitarna država, nestalo je uvjeta za razvoj anarhističke misli i stvaranje anarhističkih organizacija u Kini. Neke od anarhističkih ideja su, s druge strane, primjenjivane u praksi za vrijeme kulturne revolucije, ali je taj eksperiment završio sredinom 1970-ih.

Literatura

Anarhizam u Kini na Wikimedijinoj ostavi

• Taoism as early Chinese anarchism autor: Murray Rothbard u svojoj knjizi Histories of Economic Thought.
• Leanings toward anarchism in early Confucianism (PDF format) by philosopher Roderick Long.