Speleologija
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Speleologija (grčki: spelaion-pećina + logos-riječ, govor) je nauka koja istražuje nastanak i razvoj jama i pećina. Speleologija je interdisciplinarna nauka, kombinira znanje hemije, biologije, geologije, meteorologije, i kartografije; te analizira i prati podzemne vode i puteve.
Ukratko, spelologiju možemo opisati kao istraživanje jama i pećina. Samim nazivom istraživanje ulazimo u domen nauke a istraživanje predstavlja naučni rad. Istraživači su osobe koje se bave naučnim radom kroz koji se dolazi do novih zaključaka i spoznaja. Znači da je spelologia nauka a speleolozi jedna vrsta naučnika.
Riječ spelologija prvi put je upotrebio Francuz Edward Alfred Martel na jednom geološkom skupu koji se održao u Francuskoj 1893 godine. On je tada spelologijom nazvao sve djelatnosti koje se obavljaju u istraživanju pećina i jama kao što su ulaženje, proučavanje i tumačenje, a koja se obavljaju upotrebom svih raspoloživih tehnika.
Ovakvo jedno istraživanje bi bilo nemoguće bez silazaka u speleološke objekte. Silasci se izvode posebnom tehnikom i velikim fizičkim naporom za savladavanje mnogih prepreka u unutrašnjosti zemlje. Pošto je potreban fizički, psihofizička spremnost i znanje alpinizma uz koje se dolazi do rezultata onda se spelologija svrstava i u planinarstvo. Unutar planinarskih saveza nalaze se brojni speleološki odsjeci planinarskih društava i samostalni speleološki klubovi. [1] Određen broj speleologa aktivan je i u gorskoj službi spašavanja, odnosno u Komisiji za speleološko spašavanje.
Spelologijom se može baviti svaka osoba, amaterski ili profesionalno zavisno da li za taj svoj trud dobija naknadu. Za savladavanje prepreka na koje se nailazi u istraživanju potrebno je, pored dobre fizičke speremnosti i veoma dobro poznavanje tehnika koje se upotrebljavaju u speleologiji. To su posebne tehinike koje se moraju naučiti i nadopunjavati skoro svakodnevno. Tehnike kao postavljanje i opremanje vertikalnih djelova pećina i jama je kompleksan i veoma naporan posao koji mogu obavljati samo veoma iskusni speleolozi. Iskustva se stiču vremenom a početne osnove na kursevima koje vode i održavaju društva ili savezi.
Zašto se pojedine osobe bave spelologijom je jedno od najčešćih pitanja koje se postavlja. Laici se bave ovom sportsko-naučnom disciplinom radi fizčkog napora i ispitivanja svojih granica i mogućnosti, radi ispitivanja nepoznatog, težnje da se dođe do mjesta koje niko nikada nije vidio, ljepote koje se vide i dožive u podzemlju a možda ga neka posebno privuče po mu to istraživanje postane i zvanje.
Koristi od spelogije su koristi iz više sfera. Naučno istraživanje pećina i jama može se iskoristiti u izgradnji tunela i cesta, u iskorištavanju podzemnih rezervoara vode za snabdjevanje stanovništva te u uređenju pećina za turističke posjete. Pored ovih primjera koristi u speleologiji se nadograđuju i psiho-fizičke sposobnosti. Savladavanjem prepreka kod osobe se javlja osjećaj samopouzdanja,jača ego, uz druženja koja su sastavni dio speleologije proširuju se i jačaju međuljudske veze i mnoge druge pozitivne osobine kod osoba. Speleologija ja nauka kao i sportska disciplina koja se bavi sistematskim istraživanjem pećina i jama.
