Paša

Paša (turski: paşa) je počasna titula dodjeljivana visokim vojnim i civilnim dostojanstvenicima u političkom sistemu Otomanskog carstva, koja se stavljala iza vlastita imena (Mehmed-paša, Omer-paša).

Muhamed Ali Paša Egipatski

Paše su bile više pozicionirane od begova i aga, ali niže od kediva i vezira.

Titula paša u Otomanskom političkom sistemu

Postajala su tri nivoa titule - paša, i ovisile su o količini tugova^[1] (tri, dva i jedan tug) koje je dostojanstvenik imao u skladu sa tursko-mongolskom ratničko - konjaničkom tradicijom.

• Paša od jednog tuga, zvan je miri-liva (u vojsci je to odgovaralo činu brigadnog generala ili kontraadmirala u mornarici), u civilnoj upravi zvan je sandžakbeg, namjesnik sandžaka

• Paša od dva tuga, zvan je ferik (u vojsci je to odgovaralo činu divizijskog generala ili viceadmirala u mornarici), u civilnoj upravi bio je beglerbeg, namjesnik pašaluka ili ajaleta

• Paša od tri tuga, zvan je mušir (maršal) ili kapudan-paša (admiral) u mornarici.

• Samo je sultan bio dostojanstvnik od četiri tuga kao vrhovni komandant vojske i suveren carstva.

U modernoj Republici Turskoj titula paša, dodjeljivana je najvišim vojnim oficirima (generalima, maršalima) ali je ukinuta 1934 godine.

Etimologija riječi paša

Pašin tug od dva konjska repa

Riječ paša je nastala od turske sintagme: başa = poglavar ( baş ağa, baş=glava, ağa= vladar ) ^[2]

Lista nekih poznatih paša

• Ahmed-paša Hercegović
• Ahmed paša (Claude Alexandre de Bonneval)
• Ali paša Janjinski
• Aga Gombas paša uspješni turski poslovni čovjek
• Barbarosa Hajrudin paša
• Cigalazade Jusuf Sinan paša
• Emin paša
• Enver paša
• Esad paša
• Fahri paša
• Fuad paša
• Glubb paša (John Bagot Glubb)
• Gordon paša
• Ibrahim paša
• Ismet paša (İsmet İnönü)
• Jafar al-Askari
• Jamal paša
• Kara Mustafa paša
• Kazazijan paša
• Kilic Ali paša
• Kara Mustafa paša
• Mehmed paša Sokolović
• Melling paša
• Midhat paša
• Muhamed Ali Paša - kediv Egipta
• Mustafa Kemal paša poznatiji kao Kemal Atatürk osnivač RepublikeTurske
• Mustafa Rešid paša
• Nubar paša
• Karadagli paša
• Pijale paša
• Rijad paša - Egipatski državnik
• Said paša
• Sinan paša
• Sulejman paša
• Talat paša
• Tusun paša
• Jusuf Karamanli Paša od Tripolija

Izvori

1. Tug (turski: konjski rep) je konjski rep privezan na vrhu koplja, sa zlatnom jabukom na vrhu, koji se nosio kao zastava pred pašama kada su putovali ili odlazili u ratove.
2. Online Etymology Dictionary - Pasha

Literatura

• Opća enciklopedija JLZ - Zagreb 1980. godine (6. knjiga)

Paša na Wikimedijinoj ostavi