From Wikipedia, the free encyclopedia
Stari Istok je zajednički naziv za rane civilizacije na području koje otprilike odgovara suvremenom Bliskom Istoku: Mezopotamija (suvremeni Irak i Sirija), Perzija (suvremeni Iran), Anadolija (suvremena Turska), Levant (suvremena Sirija, Libanon, Izrael, Palestina i Jordan) te Drevni Egipat, a koje su se razvijale od uspona Sumera u 4. milenijumu pne. do vremena kada je oblast osvojio Kir Veliki u 6. vijeku pne., odnosno u Brončanom i ranom Željeznom dobu. Kao takav, izraz se koristi u bliskoistočnoj arheologiji, proučavanju antike i egiptologiji.
Neki su stručnjaci skloni isključiti Egipat iz pojma Bliski Istok, s obzirom da je bila riječ o geografski i kulturno izoliranom području. Međutim, s obzirom na važnu ulogu koju je Egipat imao historiji oblasti, pogotovo od 2. milenijuma pne., taj stav se rijetko susreće.
Stari Istok se smatra kolijevkom civilizacije. Ta je oblast prva prakticirala intenzivnu poljoprivredu; prva pronašla pismo, izumila grnčarski kotač a potom i kotač, stvorila prve centralizirane vlade, zakonike i imperije, kao i socijalnu stratifikaciju, ropstvo i organizirano ratovanje, kao i temelje astronomije i matematike.
Periodizacija starog Istoka predstavlja pokušaj da se kategorizira ili podijeli vrijeme Bliskog Istoka u jasno određene blokove. Rezultat tog pokušaja je sistem koji koliko-toliko olakšava snalaženje u bogatoj historiji.
| (Kameno doba) | Kalkolit (4500. pne. - 3300. pne.) |
Rani kalkolit | 4500. pne. - 4000. pne. | Ubaidski period |
| Kasni kalkolit | 4000. pne. - 3300. pne. | Ghassulijanski period, Uručki period, Gerzeh, Pred-dinastijski Egipat | ||
| Brončano doba (3300. pne. - 1200. pne.) |
Rano brončano doba (3300. pne. - 2000. pne.) |
Rano brončano doba I | 3300. pne. - 3000. pne. | Protodinastijski i Rani dinastijski period Egipta |
| Rano brončano doba II | 3000. pne. - 2700. pne. | Rani dinastijski period Sumera | ||
| Rano brončano doba III | 2700. pne. - 2200. pne. | Staro egipatsko kraljevstvo, Akadsko Carstvo | ||
| Rano brončano doba IV | 2200. pne. - 2000. pne. | Prvi prijelazni period Egipta | ||
| Srednje brončano doba (2000. pne. - 1550. pne.) |
Srednje brončano doba I | 2000. pne. - 1750. pne. | Srednje egipatsko kraljevstvo | |
| Srednje brončano doba II | 1750. pne. - 1650. pne. | Drugi prijelazni period Egipta | ||
| Srednje brončano doba III | 1650. pne. - 1550. pne. | Hetitsko staro kraljevstvo, Minojska erupacija | ||
| Kasno brončano doba (1550. pne. - 1200. pne.) |
Kasno brončano doba I | 1550. pne. - 1400. pne. | Novo egipatsko kraljevstvo, Hetitsko srednje kraljesvtvo | |
| Kasno brončano doba II A | 1400. pne. - 1300. pne. | Hetitsko novo kraljevstvo, Mitanni, Ugarit | ||
| Kasno brončano doba II B | 1300. pne. - 1200. pne. | (Mračno doba, Narodi s mora) | ||
| Željezno doba (1200. pne. - 586. pne.) |
Željezno doba I (1200. pne. - 1000. špne.) |
Žljetno doba I A | 1200. pne. - 1150. pne. | Troja VII, Erupcija Hekla 3 |
| Željetzno doba I B | 1150. pne. - 1000. pne. | Neo-hetitske države | ||
| Željezno doba II (1000. pne. - 586. pne.) |
Željezno doba II A | 1000. pne. - 900. pne. | Treći prijelazni period Egipta, Neo-asirsko Carstvo | |
| Željezno doba II B | 900. pne. - 700. pne. | Kraljevstvo Izrael, Urartu, Frigija | ||
| Željezno doba II C | 700. pne. - 586. pne. | Neo-babilonsko Carstvo | ||
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
