From Wikipedia, the free encyclopedia
Kraljevina Bavarska (njemački: Königreich Bayern) bila je njemačka država koja je egzistirala od 1806. do 1918.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Prvi vladar te nove monarhije postao je dotadašnji bavarski izborni knez Maximilian IV, iz Dinastije Wittelsbach koji je uzeo vladarsku titulu - Maximilian I Joseph.
Krajem 19. vijeka Bavarska je bila član prve i druge protufrancuske koalicije, pa je zbog tog i trpila okupacije, prvo ju je okupirala Prva Francuska Republika - 1796., nakon tog Austrija 1799., pa onda opet Francuska - 1800. [1] Sljedeće godine Bavarska je postala francuski saveznik, pa se mogla teritorijalno proširiti na račun Austrije. Nakon sklapanja Bratislavskog mira 1805. te granice su sankcionirane ( one uglavnom odgovaraju granicama koje danas ima).[1]
Sporazum je također uzdigao Bavarsko vojvodstvo na status kraljevine.[1]
Formalno gledajući Bavarska je izvanjski bila nezavisna zemlja, ali ograničenog suvereniteta jer se morala povinuti odlukama Napoleona, koji je od jula 1806. bio zaštitnik Rajnske Konfederacije, kojoj se i Bavarska pridružila.[1] Ipak na unutrašnjem planu Bavarska je uživala punu suverenost, pa se u tom periodu transformirala u modernu državu, dokinuvši tradicionalne staleške privilegije, koje je često i vrlo nemilosrdno dokidala centralna birokracija. Reforme su provođene u duhu antiklerikalizma, pa su brojni samostani sekularizirani. Štoviše francuski pritisak je pomogao u proveđenju jednakosti pred zakonom, i univerzalne porezne odgovornosti, ukidanju kmetstva, slobodu savjesti, što je garantirano u ustavu donešenom 1. maja 1808.[1]
Neposredno prije Bitke kod Leipziga - 1813. Bavarska je odbacila Napoleona, pa se 1815. pridružila Njemačkom savezu protiv njega. Ali je unatoč tome zadržala mnogo od svojih teritorijalnih i političkih dobitaka, pa je tako ispala treća po veličini njemačka država, nakon Austrije i Prusije.[1]
Ona je istina morala Tirol i Vorarlberg prepustiti habsburškoj monarhiji, ali je zauzvrat dobila Aschaffenburg i dio Hessena. [1]
Novi ustav proglašen je 26. maja, 1818., tadašnji bavarski parlament se sastojao od dva doma, Gornji je tradicionalno ostao rezerviran za plemstvo i kler, a deputati Donjeg su birani ali vrlo filtrirano jer je postojao velik imovinski cenzus, ali su vjerska jednakost i prava protestanata i nadalje ostale zagarantirane.[1]
Novi monarh Maximilian II (vladao 1848-64) uvukao je 1850. Bavarsku u savez sa Saksonijom, Hannoverom i Württembergom u skladu sa šinjenicom da se Bavarska kao treća po veličini njemačka država, treba staviti na čelo saveza koji se trebao oduprijeti nadmoći Austrijskog Carstva i Prusije. On je ipak nešto kasnije odlučio da Bavarska podrži Austriju protiv Prusije. [1]
Njegov nasljednik Ludwig II (vladao 1864.-86.), odbio je prijedlog pruskog kancelara Otta von Bismarcka da se Bavarska priključi njemačkom savezu koji je vodila Prusija. Tako se Bavarska našla u Austro-pruskom ratu - 1866. kao austrijski saveznik, ali je brza pobjeda Prusije i umjerenost njene politike prema Bavarskoj dovela do toga da se Bavarsko kraljevstvo 1870. pridružilo Prusiji u Francusko-pruskom ratu godine, a poslije toga i osnivanju Njemačkog Carstva pod vladarskom palicom pruskog kralja - Wilhelma I.[1]
Prema njemačkom ustavu iz 1871. godine, Bavarska je dobila veći stupanj samostalnosti, od bilo koje druge konstitutivne države Njemačkog Carstva. U međuvremenu je Ludwig II počeo pokazivati znakove mentalnog rastrojstva, njegovi ekstravagantni građevinski podhvati - naročito Dvorac Neuschwanstein potpuno su ispraznili bavarsku riznicu, pa je 1886. proglašen ludim i skinut s trona, umjesto njega zemljom je vladao njegov ujak Luitpold, kao regent. Kad je Luitpold umro 1912. naslijedio ga je njegov sin Ludwig III.ref name=brit/>
Na kraju Prvog svjetskog rata, tadašnji premijer nezavisni socijalist Kurt Eisner, smijenjenio je u novembarskoj noći između 7 i 8 1918. Dinastiju Wittelsbach i proglasio Bavarsku Republiku. Kralj Ludwig III je pobjegao, i time je završala vladavina jedne od najstarijih evropskih dinastija. Eisner je ubijen u februaru 1919., a u naknadnom kaosu revolucionarni savjeti su provodili - crveni teror i formirali kratkotrajanu Sovjetsku republiku koja je srušena u maj 1919. kada su jedinice njemačke vojske i građanske milicije ponovno zauzele München i uvele sličan nemilosrdni bijeli teror protiv komunista.[1]
Prema novom bavarskom ustavu donesenom u august 1919., Bavarska je postala parlamentarna država unutar Weimarske Republike.[1]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
.svg){kind=small}
.svg)
.png)
.svg)
