مالٽا

مالٽا(انگريزي: Malta ) جو سرڪاري نالو جمهوريه مالٽا آهي. ڏکڻ يورپ جي ميڊيٽرينين سمنڊ ۾ واقع ھي ملڪ ٻيٽن جو جھڳٽو آھي^[4] جيڪو اٽلي کان ڏکڻ طرف 80 ڪلوميٽرن ۽ تيونس کان اوڀر طرف 284 ڪلوميٽرن ۽ لبيا کان اتر طرف 333 ڪلوميٽرن جي فاصلي تي واقع آهي^[5]. ان جي آبادي 475,000 آهي ۽ پکيڙ 316 چورس ڪلوميٽر آهي. پکيڙ ۾ دنيا جو ڏھون نمبر ننڍو ملڪ آھي^[6][7] ۽ دنيا جو پنجون نمبر وڏو گھاٽي آبادي وارو ملڪ آهي. گادي جو ھنڌ ويليٽا شھر اٿس. ھتان جي سرڪاري ۽ قومي ٻولي مالٽي يا مالٽيز آھي جيڪا سسلي واري عربي مان نڪتل ٻولي آھي. انگريزي ھتان جي ٻين سرڪاري ٻولي آھي.

جمهوريه مالٽا ريپبلڪ آف مالٽا
جھنڊو نِسبتي نشان
شُعار: '"طاقت ۽ ثابت قدميءَ سان"
ترانو: L-Innu Malti مالٽي ترانو
مڪانيت  مالٽا  (سائي دائري ۾) – يورپ ۾  (ھلڪي سائي رنگ ۾ & تيز خاڪي رنگ ۾) – in يورپي يونين  (ھلڪي سائي رنگ ۾)  –  [Legend]
گادي جو هنڌ	ويليٽا 35°54′N 14°31′E
سڀ کان وڏو شھر	سينٽ پال وارو سمنڊ
دفتري ٻوليون	مالٽي,[e] انگريزي
ٻي ٻولي	اطالوي (66% ڳالھائڻ واري)[1]
نسلي گروھ (2019[2])	79.0% مالٽيز 21.0% غير مالٽي
مذهب	ڪيٿولسزم
مقامي آبادي	مالٽي يا مالٽيز
حڪومت	وحداني پارلياماني آئيني ريپبلڪ
• صدر	جارج ويلا
• وزيراعظم	رابرٽ ابيلا
مقننه	ھائوس آف ريپرزنٽيٽوز
آزادي يونائيٽيڊ ڪنگڊم کان
• مالٽا جي رياست	21 سيپٽمبر 1964
• ريپبلڪ جو قيام	13 ڊسمبر 1974
پکيڙ
• جملي	316 km2 (122 sq mi) (185th)
• پاڻي (%)	0.001
آبادي
• 2011 مردم شماري	416,055
•  گھاٽائي	[اوزا تبديل: invalid number] (5th)
جِي ڊي پي (مساوي قوت خريد )	2019 لڳ ڀڳ
• ڪل	$22.802 ارب ڊالر[3]
• في سيڪڙو	$48,246[3]
جِي. ڊي. پي  (رڳو نالي ۾ )	2019 لڳ ڀڳ
• ڪل	$15.134  ارب ڊالر

تاريخ

مالٽا ۾ انساني آبادي جي شروعات 5900 ق م ۾ ٿي ھئي^[8] ان جو مقام رومي سمنڊ جي وچ ۾ آھي^[9] ان ڪري اھو بحري فوج لاء ڇانوڻي جو ڪم ڏيندو رھيو آھي. تاريخ ۾ ان جي ڪري علائقائي طاقتن جھڙوڪ فونيشي، ڪارٿيجي، رومي، يوناني، عرب، نارمن، اريغونيزي، فرينچ ۽ برطانوي طاقتن جي قبضي ۾ رھيو آھي ^[10] انھن سڀني طاقتن ھن سرزمين تي پنھنجا تھذيبي نشان ڇڏيا آهن. 1813ع ھي ملڪ برطانوي ڪالوني بڻيو ۽ بحري جھازن جي اسٽيشن طور ڪم ايندو ھيو ۽ رومي سمنڊ اندر برطانوي بحري فوج جو صدرمقام ھيو. ٻين جنگ عظيم ۾ محوري قوتن ان جو محاصرو ڪيو ھو ۽ ھي ملڪ اتحادي فوجن جي اتر آفريڪا جي فوجي ڪاروائين جو مرڪز ھيو^[11][12]. 1964ر ۾ برطانوي پارليامينٽ مالٽا انڊپينڊنس ايڪٽ پاس ڪري ھن ملڪ کي خودمختياري ڏني ۽ ملڪ جي رياستي سربراھ راڻي ايلزبيٿ II برقرار رھي^[13] 1974ع ۾ ھي ملڪ ريپبلڪ ٿي ويو. ھي ملڪ قومن جي ڪامن ويلٿ ۽ گڏيل قومن جو رڪن آهي. 2004 م يورپي يونين ۾ شامل ٿي ويو. 2008 ۾ يورو زون جي مالياتي يونين جو حصو ٿي ويو. عربن جي دؤر ۾ ھتي مسلمان رھندا ھيا جن عيسائين کي بہ رھڻ جي آزادي ڏني پر نارمن اچڻ سان مذھب تبديل نہ ڪندڙ مسلمانن کي نيڪالي ڏني ڇڏي. ارغونيز جڏھن آيا تہ مذھب تبديل نہ ڪندڙ يھودين کي ھتان نيڪالي ڏني. ھن وقت ڪيٿولسزم ھن ملڪ جو سرڪاري مذھب آھي پر ملڪ جو موجوده آئين مذھبي آزادي جي اجازت ڏئي ٿو^[14][15]

حوالا

1. "Europeans and their Languages". European Commission. Special Eurobarometer. وقت 17 June 2017 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 25 October 2018. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
2. Diacono, Tim. "Over 100,000 Foreigners Now Living In Malta As Island's Population Just Keeps Ballooning". lovinmalta.com. وقت 26 June 2019 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل October 10, 2019. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
3. "Malta". International Monetary Fund.
4. Chapman, David; Cassar, Godwin (October 2004). "Valletta". Cities 21 (5): 451–463. doi:10.1016/j.cities.2004.07.001.
5. Bonanno, Anthony, ed. Malta and Sicily: Miscellaneous research projects. Palermo: Officina di Studi Medievali. ISBN 978-8888615837. http://kasa.officinastudimedievali.it/cd/risorse/Libro/Malta_and_Sicily.pdf. Retrieved 23 February 2017.
6. Sultana, Ronald G. (1998). "Career guidance in Malta: A Mediterranean microstate in transition". International Journal for the Advancement of Counselling 20: 3. doi:10.1023/A:1005386004103. https://www.um.edu.mt/__data/assets/pdf_file/0005/39488/CG_in_Malta_Med_micro_state.pdf. Retrieved 27 January 2017. آرڪائيو ڪيا ويا 2 February 2017 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.
7. "The Microstate Environmental World Cup: Malta vs. San Marino". Environmentalgraffiti.com. وقت 25 January 2013 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 31 March 2009. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
8. "First inhabitants arrived 700 years earlier than thought". Times of Malta. حاصل ڪيل 2020-03-25.
9. Boissevain, Jeremy (1984). "Ritual Escalation in Malta". in Eric R. Wolf. Religion, Power and Protest in Local Communities: The Northern Shore of the Mediterranean. Walter de Gruyter. 165. ISBN 9783110097771. https://books.google.com/books?id=zobO6LmDLikC&pg=PA163&lpg=PA165.
10. Rudolf, Uwe Jens; Berg, Warren G. (2010). Historical Dictionary of Malta. Scarecrow Press. pp. 1–11. ISBN 9780810873902. https://books.google.com/books?id=nwuUOVkaMB0C&pg=PA1.
11. "GEORGE CROSS AWARD COMMEMORATION". VisitMalta.com. وقت 3 April 2015 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 20 April 2015. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
12. "Should the George Cross still be on Malta's flag?". The Times. وقت 27 April 2015 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 20 April 2015. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
13. "Christmas Broadcast 1967". وقت 2 May 2015 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 20 April 2015. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
14. "Constitution of Malta". Ministry for Justice, Culture and Local Government. وقت 1 October 2018 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 10 February 2018. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد) - Article 40: "all persons in Malta shall have full freedom of conscience and enjoy the free exercise of their respective mode of religious worship."
15. Central Intelligence Agency (CIA). "Malta". The World Factbook. وقت 5 December 2010 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 16 May 2007. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)