اسلام
قرآن ۾ بيان ڪيل توحيدي ابراھيمي مذھب / From Wikipedia, the free encyclopedia
اسلام (انگريزي ٻولي: Islam) توحيدي مذهب آهي.[1] اسلام هڪ وحدانيت پرست دين آهي جيڪو ابراهيمي دين جو تسلسل آهي اسلام جي پيروڪارن کي مسلمان چئبو آهي. هينئر جيڪڏهن ڏٺو وڃي ته اسلام دنيا جو ٻيو نمبر مذهب آهي.[2]
مسلمانن جو عقيدو آهي ته اسلام هڪ بنيادي عقيدي جو مڪمل ۽ آفاقي نسخو آهي جيڪو اڳين نبين ۽ رسولن، جن ۾ آدم، نوح، ابراهيم، موسيٰ ۽ عيسى سميت ڪيترائي ڀيرا نازل ٿيو هو. مسلمان قرآن کي الله جو ڪلام ۽ غير تبديل ٿيل، آخري وحي سمجهندا آهن. قرآن سان گڏ، مسلمان پڻ اڳئين ڪتابن تي يقين رکن ٿا، جهڙوڪ توريت، زبور ۽ انجيل. انهن جو عقيدو آهي ته محمد ﷺ آخري نبي آهن، جن جي ذريعي دين مڪمل ٿيو. محمد جي تعليمات ۽ اصولي مثالن کي سنت سڏيو وڃي ٿو، جيڪي حديثن جي حسابن ۾ دستاويز ڪيا ويا آهن، مسلمانن لاء هڪ آئيني نموني مهيا ڪن ٿا. اسلام ان ڳالهه تي زور ڏئي ٿو ته الله هڪ آهي ۽ بي مثال آهي. اهو بيان ڪري ٿو ته اتي هڪ "آخري فيصلو" ٿيندو جنهن ۾ صالحن کي جنت ۾ انعام ڏنو ويندو ۽ ظالمن کي دوزخ ۾ سزا ڏني ويندي.
پنجن ٿنڀن (ارڪان) کي واجب سمجهيو وڃي ٿو، جن ۾ اسلامي حلف (ڪلمه جي شهادت)، روزاني نماز (پنج وقت)، زڪوات، رمضان جي مهيني ۾ روزا ۽ مڪي ڏانهن حج شامل آهن. اسلامي قانون، شريعت، بينڪنگ ۽ ماليات ۽ ڀلائي کان وٺي مردن ۽ عورتن جي ڪردار ۽ ماحول تائين زندگي جي تقريبن هر پهلو کي ڇڪي ٿو. . ٻه مکيه مذهبي تہوار عيد الفطر ۽ عيد الاضحيٰ آهن. اسلام ۾ ٽي مقدس ترين ماڳ آهن مڪي ۾ مسجد الحرام، مديني ۾ مسجد نبوي ۽ بيت المقدس (يروشلم) ۾ مسجد اقصيٰ.
حقيقي دين اهوئي آهي، جيڪو ماڻهوءَ ۾ نرميءَ وارو مزاج پيدا ڪري، جيڪو هرحال ۾ محبت ۽ چڱائيءَ جي تعليم ڏيندو هجي.
لَاۤ اِكۡرَاهَ فِى الدِّيۡنِۙ قَد تَّبَيَّنَ الرُّشۡدُ مِنَ الۡغَىِّۚ فَمَنۡ يَّكۡفُرۡ بِالطَّاغُوۡتِ وَيُؤۡمِنۡۢ بِاللّٰهِ فَقَدِ اسۡتَمۡسَكَ بِالۡعُرۡوَةِ الۡوُثۡقٰى لَا انْفِصَامَ لَهَا ؕ وَاللّٰهُ سَمِيۡعٌ عَلِيۡمٌ ٢٥٦
اَللّٰهُ وَلِىُّ الَّذِيۡنَ اٰمَنُوۡا يُخۡرِجُهُمۡ مِّنَ الظُّلُمٰتِ اِلَى النُّوۡرِؕ وَالَّذِيۡنَ كَفَرُوۡۤا اَوۡلِيٰٓـــُٔهُمُ الطَّاغُوۡتُۙ يُخۡرِجُوۡنَهُمۡ مِّنَ النُّوۡرِ اِلَى الظُّلُمٰتِؕ اُولٰٓٮِٕكَ اَصۡحٰبُ النَّارِۚ هُمۡ فِيۡهَا خٰلِدُوۡنَ ٢٥٧
دين ۾ ڪابه جبر نه آهي، گمراهيءَ کان هدايت پڌري ڪئي وئي آهي، پوءِ جنهن طاغوت کي رد ڪيو ۽ پوءِ الله کي مڃيو، پوءِ ان هڪ اهڙو مضبوط حلقو رکيو آهي جيڪو ڪڏهن به ٽٽڻ وارو نه آهي، ۽ الله ٻڌندڙ ڄاڻندڙ آهي. الله مؤمنن جو نگهبان آهي ۽ (ان جي برعڪس) جن ڪفر ڪيو تن جا اولياءَ (مددگار ۽ مددگار) طاغوت آهن. انهن کي روشنيءَ مان ڪڍي اوندهه ۾ آڻن ٿا. هي دوزخي ماڻهو آهن اُھي ان ۾ ھميشه رھندا.
اسلام اميد جو مذهب آهي. اسلام جون مڙئي تعليمات اميد ۽ حوصلي جو سبق ڏين ٿيون. ظاهر ۾ مشڪل، ناڪامي ۽ محرومي جهڙين حالتن ۾ به اسلام انسان کي اميد ۽ حوصلي جو سبق ڏئي ٿو. اهو شام جي اونداهيءَ ۾ به صبح جي روشنيءَ جي خوشخبري ڏئي ٿو. قرآن شريف ۾ ايمان وارن لاءِ ارشاد آهي ته:
وَ تَرۡجُوۡنَ مِنَ اللّٰہِ مَا لَا یَرۡجُوۡنَ ؕ (النساء: 104)
”۽ توهين الله ۾ اميد ٿا رکو جا اميد انهن کي نه آهي.“
ان مان خبر پئي ته هڪ شخص جيڪو اسلامي فڪر وارو هجي، اهو هڪ اهڙو انسان هوندو آهي، جيڪو اوندهه ۾ به روشني ڏسندو آهي. هو اتي به اميد ڀريو رهندو آهي، جتي ٻيا ماڻهو اميد ۽ حوصلو وڃائي ويهندا آهن. ان معاملي ۾ اسلام ۾ مايوسيءَ کي حرام سڏيو ويو آهي. قرآن پاڪ ۾ هڪ پيغمبر جي ذريعي اها تعليم ڏني وئي ته:
وَ لَا تَایۡـَٔسُوۡا مِنۡ رَّوۡحِ اللّٰہِ ؕ اِنَّہٗ لَا یَایۡـَٔسُ مِنۡ رَّوۡحِ اللّٰہِ اِلَّا الۡقَوۡمُ الۡکٰفِرُوۡنَ (يوسف: 87)
”۽ الله جي رحمت کان نا اميد نه ٿيو، ڇو ته الله جي رحمت کان ڪافر ئي نا اميد ٿيندا آهن.“
انهيءَ ڪري مسلمانن لاءِ ڪنهن به صورت ۾ اهو جائز نه آهي ته، اهي مايوس ٿي وڃن. ظاهر ۾ ڪيتريون ئي اڻوڻندڙ ۽ غير موافق حالتون هجن، پر ايمان وارن تي فرض آهي ته اهي آخر تائين اميد جو دامن نه ڇڏين. اهو ئي سبب آهي جو اسلام ۾ خودڪشيءَ جي موت کي حرام چيو ويو آهي.[3]
مسلمانن جو عقيدو آهي ته الله سائين قرآنکي فرشته جي وسيلي سان حضرت محمد ص تي نازل ڪيو آهي مسلمانن جي عقيدي موجب خداوند جهڙي ريت سڀني نبين تي وحي نازل ڪئي آهي حضرت محمد ص به ان جي آخري ڪڙي آهن.[4]