نيپال
From Wikipedia, the free encyclopedia
نيپال, (انگريزي ٻولي: Nepal) هڪ ملڪ آھي اهو هماليا ۾ واقع آهي ، هندستان ۽ چين جي وچ ۾ ، ۽ ٻاهرين سمنڊ کي نظر نٿو اچي. اھو 28 مئي 2008 کان اھو جمهوري نظام آھي.پالستان ننڍي کنڊ جي سڀ کان ننڍن ملڪن مان هڪ آهي. ملڪ چار حصن، اوڀر خطو، مرڪزي خطو ، اولهه خطي، ۽ ڏور مغربي خطن ۾ ورهايل آھي. علائقن ۾ چاليهه ضلعا شامل آهن ، جن ۾ 75 ضلعا شامل آهن.
فيڊرل ڊيموڪريٽڪ ريپبلڪ آف نيپال
| |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
گادي جو هنڌ | کٽمنڊو | ||||
سڀ کان وڏو شهر | کٽمنڊو | ||||
دفتري ٻوليون | نيپالي | ||||
تسلیم ٿيل مقامي ٻوليون | |||||
نسلي گروھ (2011[2] [اپڊيٽ گھربل آھي]) | |||||
مذهب | 81.3% ھندوازم 9% ٻڌازم 4.4% اسلام 3% ڪرانت 1.4% عيسائيت 0.4% Animism 0.5% لامذھب[3][4] | ||||
مقامي آبادي | نيپالي يا نيپليز | ||||
حڪومت | فيڊرل پاليامينٽري ريپبلڪ | ||||
• صدر |
بڌيا ديوي ڀنڊاري | ||||
• نائب صدر |
نندا ڪشور پون | ||||
• وزيراعظم |
کادگا پرساد اولي | ||||
• ھائوس آف ريپرزنٽيٽوز جو اسپيڪر |
ڪرشنا بھادر مھرا[5] | ||||
• چيف جسٽس |
ديپڪ راج جوشي[6] (قائم مقام) | ||||
مقننه | فيڊرل پارليامينٽ | ||||
نيشنل اسيمبلي | |||||
ھائوس آف ريپرزنٽيٽوز | |||||
نيپال جو انضمام | |||||
• بادشاھت جو اعلان |
25 September 1768[7] | ||||
• رياست جو پڌرنامو |
15 January 2007 | ||||
• سانچو:ريپبلڪ جو قيام |
28 May 2008 | ||||
پکيڙ | |||||
• جملي |
147٬181 km2 (56٬827 sq mi) (93rd) | ||||
• پاڻي (%) |
2.8 | ||||
آبادي | |||||
• 2016 اندازو |
28,982,771[8] (48th) | ||||
• 2011 مردم شماري |
26,494,504[2] | ||||
• گھاٽائي |
180 /km2 (466.2 /sq mi) (62nd) | ||||
جِي ڊي پي (مساوي قوت خريد ) | 2016 لڳ ڀڳ | ||||
• ڪل |
$74.020 billion[9] | ||||
• في سيڪڙو |
$2,573[9] | ||||
جِي. ڊي. پي (رڳو نالي ۾ ) | 2016 لڳ ڀڳ | ||||
• ڪل |
$24.067 billion[9] ((107th)) |
نالو "نيپال" پهريون ڀيرو هندستان جي برصغير جي ويدڪ دور جي متنن ۾ درج ڪيو ويو آهي، قديم نيپال ۾ اهو دور جڏهن هندومت قائم ڪئي وئي هئي، ملڪ جو مکيه مذهب. پهرين صدي قبل مسيح جي وچ ڌاري، گوتم ٻڌ، ٻڌمت جو باني، ڏکڻ نيپال ۾ لمبني ۾ ڄائو هو. اتر نيپال جا حصا تبت جي ثقافت سان جڙيل هئا. مرڪزي طور تي واقع کٽمنڊو وادي هند-آرين جي ثقافت سان جڙيل آهي، ۽ نيپال منڊالا جي نالي سان مشهور نيوار ڪنفيڊريشن جو مرڪز هو. قديم ريشم روڊ جي هماليه شاخ تي وادي جي واپارين جو تسلط هو. کاسموپوليٽن خطو مختلف روايتي فن ۽ فن تعمير کي ترقي ڪري ٿو.
18 صدي عيسويء تائين، گورڪا سلطنت نيپال کي متحد ڪيو. شاهه خاندان نيپال جي بادشاهت قائم ڪئي ۽ بعد ۾، ان جي رانا خاندان جي پريميئرز تحت برطانوي سلطنت سان اتحاد قائم ڪيو. ملڪ ڪڏهن به نوآبادي نه ڪيو ويو پر شاهي چين ۽ برطانوي هندستان جي وچ ۾ بفر رياست طور ڪم ڪيو. پارلياماني جمهوريت 1951 ۾ متعارف ڪرايو ويو پر نيپالي بادشاهن طرفان ٻه ڀيرا، 1960 ۽ 2005 ۾ معطل ڪيو ويو. 1990 ۽ 2000 جي شروعات ۾ نيپالي گهرو ويڙهه جي نتيجي ۾ 2008 ۾ هڪ سيڪيولر جمهوريه قائم ٿيو، دنيا جي آخري هندو بادشاهت کي ختم ڪري ڇڏيو. نيپال جو آئين، 2015 ۾ منظور ڪيو ويو، ملڪ کي ستن صوبن ۾ ورهايل هڪ سيڪيولر وفاقي پارلياماني جمهوريه جي حيثيت سان تصديق ڪري ٿو. نيپال کي 1955ع ۾ گڏيل قومن ۾ داخل ڪيو ويو ۽ 1950ع ۾ ڀارت ۽ 1960ع ۾ چين سان دوستي جا معاهدا ڪيا ويا. نيپال ڏکڻ ايشيائي علائقائي تعاون جي تنظيم (SAARC) جي مستقل سيڪريٽريٽ جي ميزباني ڪري ٿو، جنهن جو اهو باني ميمبر آهي. نيپال پڻ نان الائنڊ موومينٽ ۽ بي آف بنگال انيشي ايٽو جو ميمبر آهي. نيپالي هٿياربند فوجون ڏکڻ ايشيا ۾ پنجون نمبر وڏيون فوجون آهن ۽ انهن جي گورکا تاريخ لاءِ قابل ذڪر آهن، خاص طور تي عالمي جنگين دوران، ۽ گڏيل قومن جي امن فوجن ۾ اهم ڪردار ادا ڪندڙ رهيا آهن.