Ыам ыйын 11 диэн Григориан халандаарыгар сыл 131-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 132-c күнэ). Сыл бүтүө 234 күн баар.
- 330 — 324 сыллаахха Саҥа Рим диэн ааттаммыт куораты (урукку Византий) өссө төгүл аатын уларытан Константинополь диэбиттэр (билиҥҥи Стамбул).
- 868 — Кытайга Алмаас суутратын бэчээттээбиттэр, бу кинигэ билигин биллэр кинигэлэртэн ордук кырдьаҕас бэчээттэммит кинигэ. 1900 сыллаахха Дуньхуан диэн сиргэ хайа хаспаҕыттан көстүбүтэ.
- 1857 — Ииндийэҕэ 1857 с. өрө туруу: Британияны утары өрө турааччылар Дели куораты ылбыттар.
- 1881 — Арассыыйа саҥа ыраахтааҕыта Александр III (Александр II уола) монархияны күүһүрдэр манифест таһаарбыт, реформалары тохтотуу саҕаламмыт. Бу докумуон тахсарыгар сүрүн оруолу Синод обер-прокурора Константин Победоносцев ылбыта.
- 1896 — Томскайдааҕы технологическай институт олохтоммут (билигин Томскайдааҕы политехническэй университет).
- 1932 — Саха АССР Совнаркома "Кымыс оҥоруу туһунан" уураах ылар.
- 1935 сыллаахха Мэҥэ Хаҥаласка Абалаах күөлүгэр курорт арыйар туһунан дьаһал тахсыбыт.
- 1937 — маршал Михаил Тухачевскай Клим Ворошиловтыын сатаспакка оборуона наркомун бастакы солбуйааччытын дуоһунаһыттан босхоломмут. Уон хонон баран хаайыллыбыта, бэс ыйыгар таҥнарыыга буруйданан ытыллыбыта.
- 1939 — Монголияҕа Халхин-Гол өрүс аттыгар Манчжоу Го уонна Монголия (дьиҥэр Япония уонна ССРС) сэбилэниилээх күүстэрин ыккардыларыгар кыргыһыы саҕаламмыт. Бу саастан күһүҥҥэ диэри барбыт сэбилэниилээх утарыта турсууну сорох устуоруктар Иккис нуучча-дьоппуон сэриитэ диэн ааттыыллар. Икки өттүттэн сүүһүнэн таанка уонна сөмүлүөт кыттыбыта, уончалыы тыһыынча киһи өлбүтэ.
- 1943 — Аан дойду иккис сэриитэ: АХШ сэриилэрэ дьоппуоннары үүрэр соруктаах Атту арыыга (Алеут арыылара) түспүттэр.
- 1944 — Оборуона судаарыстыбаннай кэмитиэтэ (ГКО) кырыым татаардарын Кырыымтан депортациялырр туһунан уураах таһаарбыт.
- 1964 — ССРС-ка «Мелодия» грамзапись фирмата олохтоммут.
- 1971 — ХНТ генеральнай сэкиритээригэр 23 дойдуттан 2200 билим уонна култуура диэйэтэллэрэ илии баттаабыт суруктара киирбит. Бу сурукка кинилэр тулалыыр эйгэни киртитии омсотун быһаарбыттар. Биир сыл буолан баран (1972 сыл бэс ыйын 5 күнүгэр) устуоруйаҕа аан бастаан тулалыыр эйгэҕэ аналлаах ХНТ кэмпириэнсийэтэ ыытыллыбыт.
- 1984 — Арыылаах нэһилиэгиттэн төрүттээх худуоһунньук Иннокентий Потапов (1932-2005) Ойуунускай аатынан бириэмиэйэ лауреата буолбут.
- 1988 — Иркутскай уобаласка Саха АССР литэрэтиирэтин уонна ускуустыбатын күннэрэ саҕаламмыттар. 16 күнүгэр диэри ыытыллыбыттара.
- 1997 — шахматтыыр көмпүүтэр Deep Blue Гарри Каспаровы матч-реванш тиһэх партиятыгар кыайбыт.
- 2000 — Ииндийэ олохтооҕун ахсаана миллиард буолбут.
- 1904 — Сальвадор Дали (1989 өлб.), Испания сюрреалист худуоһунньуга, график, скульптор, режиссёр уонна суруйааччы.
- 1935 — Мэҥэ Хаҥалас Хаптаҕайыгар Александр Самсонов — ырыаһыт, Арассыыйа Федерациятын үтүөлээх артыыһа, саха норуодунай артыыһа.
- 1945 — Ньурба Хорулатыгар Афанасий Тобонов — Саха сирин улуустарыгар космоска көтөр ракеталар сорҕолорун түһэриини утары охсуспут саха киһитэ, уопсастыбаннай диэйэтэл, бэтэринээр.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
