एतत् कालशाकम् अपि भारते वर्धमानः कश्चन सस्यविशेषः । एतत् कालशाकम् अपि सस्यजन्यः आहारपदार्थः । एतत् कालशाकम् आङ्ग्लभाषायां Curry Tree इति उच्यते । अस्य सस्यशास्त्रीयं नम अस्ति Murraya koenigii इति । एतत् कालशाकं तृणकुले Rutaceae कुले अन्तर्भवति । प्रायः भारते सर्वेषु अपि प्रदेशेषु अस्य कालशाकस्य उपयोगः क्रियते एव । एतत् कालशाकम् आहारत्वेन यथा उपयुज्यते तथैव औषधत्वेन अपि उपयुज्यते । अस्य कालशाकसस्यस्य पत्रं बीजं च उपयुज्यते । अन्यानि अङ्गानि न उपयुज्यन्ते । सर्वस्य अपि पाकस्य व्याघरणे एतत् कालशाकम् उपयुज्यते एव ।
कालशाखपुष्पम्
त्वरिततथ्यानि Curry Leaf Tree, जैविकवर्गीकरणम् ...
| Curry Leaf Tree |
|
|
| जैविकवर्गीकरणम् |
|
|
|
|
|
| जगत् (जीवविज्ञानम्) |
Plantae
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| (अश्रेणिकृतः) |
Rosids
|
|
| वर्गः |
Eudicots
|
|
|
|
|
|
| गणः |
Sapindales
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| कुलम् |
Rutaceae
|
|
|
|
|
|
| वंशः |
Murraya
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| जातिः |
M. koenigii
|
|
|
|
|
| द्विपदनाम |
Murraya koenigii
(L.) Sprengel[1] |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
पिदधातु
कालशाखफलम्
- १. एतत् कालशाकं वातं वर्धयति । अतः वातप्रकृतियुक्ताः, वातजन्यैः रोगैः पीडिताः च मितेन एव उपयोगं कुर्युः ।
- २. एतत् कालशाकं पित्तं कफं च हरति ।
- ३. एतत् कालशाकं मलसारकं, रुचिकारकं चापि ।
- ४. एतत् कालशाकं शोथहारकं, बलवर्धकं च ।
- ५. एतत् कालशाकं रक्तपित्तहरं मेध्यं चापि ।
- ६. विरेचनार्थम् अस्य कालशाकस्य बीजं दीयते ।
- ७. अजीर्णे, अतिसारे, आमदोषे, ज्वरे च अस्य कालशाकसस्यस्य पत्रम् उपयुज्यते ।
- ८. अस्य कालशाकस्य पत्राणि शुष्कीकृत्य सम्यक् चूर्णीकरणीयम् । तत् चूर्णं जले संस्थाप्य सम्यक् क्वथनीयम् । अनन्तरं शोधनेन प्राप्तं जलं ज्वरावसरे दातव्यम् । तेन मूत्रप्रवृत्तिः, स्वेदप्रवृत्तिः भवति । (भावप्रकाशे अस्ति)
- ९. अस्य कालशाकस्य पत्राणि रात्रौ जले संस्थाप्य प्रातः शोधनीयम् । तदा प्राप्तं जलम् अजीर्णे, अतिसारे च उपयोक्तुं शक्यते । (भावप्रकाशे अस्ति)
- १०. अस्य कालशाकस्य पत्राणि नारिकेलतैले संस्थाप्य सम्यक् क्वथनीयम् । अनन्तरं तस्य तैलस्य शिरसि लेपनेन केशविगलनं निवारितं भवति ।
- ११. प्रतिदिनं प्रातः एकं पत्रम् इव मासं यावत् अस्य कालशाकस्य पत्रस्य सेवनेन श्वेतकेशाः निवारिताः भवन्ति ।
- १२. एतत् कालशाकपत्रं शुष्कीकृत्य चूर्णीकृत्य दोसया, रोटिकया सह अन्नेन सह च सेवितुं शक्यते ।
- १३. अस्य कालशाकसस्यस्य त्वक् अपि औषधगुणैः युक्तम् अस्ति । अस्य सेवनेन उदरसम्बद्धाः रोगाः, मानसिकसमस्याः, चर्मरोगाः च निवारिताः भवन्ति ।
- १४. अस्य पत्राणि धेनुभ्यः आहारेण सह दीयते चेत् तासां गर्भधारणार्थम् अपि उपयोगाय भवति ।
