Fond monetar internaziunal
From Wikipedia, the free encyclopedia
Il Fond monetar internaziunal (FMI; englais International Monetary Fund, IMF) è in’organisaziun speziala da las Naziuns unidas cun sedia a Washington, D.C., USA. L’incumbensa principala dal FMI è la concessiun da credits a pajais senza reservas monetaras suffizientas, ils quals èn vegnids en difficultads areguard la bilantscha dals pajaments. Ultra da quai promova l’organisaziun la collavuraziun internaziunala en la politica monetara e l’extensiun dal commerzi mundial, sa stenta da stabilisar ils curs da stgomi, surveglia la politica monetara e porscha agid tecnic.[1]
Tant il Fond monetar internaziunal sco er si’organisaziun parentada, la Banca mundiala (cf. sutvart), han lur origin en il sistem da Bretton Woods dal 1933, en rom dal qual ins aveva introducì curs da stgomi fixs. Quai era succedì a basa dal dollar american sco valuta directiva, il qual era cuvert da lez temp cun aur. Las instituziuns eran vegnidas planisadas sco instruments da regulaziun che servivan a prevegnir a las turbulenzas da valutas dal tranterguerras ed ad evitar il sbagl dal standard dad aur dals onns 1920 (cf. latiers l’artitgel Crisa economica mundiala). Omaduas organisaziuns vegnan perquai designadas sco instituziuns da Bretton Woods. La concessiun da credits da vart dal Fond monetar internaziunal è liada ad obligaziuns areguard la politica economica, las qualas duain garantir ch’ils credits vegnian rembursads. Cuntrari al FMI conceda la Banca mundiala er credits per projects spezials.
Il Fond monetar internaziunal ha actualmain (situaziun dal 2019) 189 stadis commembers, tranter quels tut ils commembers da las Naziuns unidas cun excepziun dals stadis pitschens Andorra, Liechtenstein e Monaco sco er da la Corea dal Nord e da Cuba. Il dretg da vuschar dals singuls stadis s’orientescha mintgamai a la participaziun al chapital. Ils stadis commembers cun la pli gronda quota da vuschs èn: Stadis Unids 16,52 %, Giapun 6,15 %, China 6,09 %, Germania 5,32 %, Frantscha 4,03 %, Reginavel Unì 4,03 % ed Italia 3,02 %.[2] Decisiuns dal FMI ston vegnir prendidas cun ina maioritad da 85 %. Tras quai disponan ils stadis da l’Uniun europeica (ensemen 22,53 %) ed ils Stadis Unids de facto mintgamai d’ina minoritad da bloccada.