Kulunya

Mitma, Kuluña icha Kulunya nisqaqa huk karuq kaq mama llaqtap atisqan, kapuynin hina hap'isqa suyum, manañam qispichu kachkaq, warkukuq, manam kacharisqachu.

Kay rimaqa huk sut'ikunayuqmi; Colonia rikuy.

Awya Yalapi kasqa kulunyakuna.

1945 watapi kachkaqraq kulunyakuna.

Kulunya pacha nisqapi Iwrupapi mama llaqtakuna - Ispaña, Purtuyal, Inlispampa, Ransiya, Urasuyu, qhipaqtaq (chunka isqunniyuq kaq pachakwatap puchukayninpi) Alimanyapas, Italyapas - Aprikapi, Asyapi, Apya Yalapi, Awustaralyapi, Usiyanyapi suyukunata, mama llaqtakunata kulunyacharqan, chaypi kawsaq inrihina runakunata sarupaspa.

Abya Yalapi Kastilla Atiy nisqawan indihinakunap muchuyninmi qallarirqan.

Abya Yalapi mitma wiraquchakuna chunka pusaqniyuq kaq pachakwatap puchukayninpi (Hukllachasqa Amirika Suyukuna, Inlatirramanta), chunka isqunniyuq kaq pachakwatapi (Ispaña Amirika Kacharikuna Awqanakuypi: Ispañamanta, Purtugalmanta) qispikurqan, indihinakunata qhipaqmanraq sarupaspa. Asyapi, Aprikapi kaq runa llaqtakuna iskay chunka kaq pachakwatallapi, Iskay ñiqin pachantin maqanakuypa qhipanpi qispikurqan. Chay mama llaqtakunaqa kunanraqmi musikunwan Iwrupa mama llaqtakunamanta, Hukllachasqa Amirika Suyukunamanta wachuriq kachkanraqmi. Chaytaqa musuq kulunya pachatam ninchik.

Kunan pachaqa Tiksimuyupi pisillaraqmi kulunyakuna:

• Ransiyaman kapuq: Ransis Wayana, Wadilup, Martinik, Ransis Pulinisya, hukkunapas
• Hukllachasqa Qhapaq Suyuman kapuq: Malwinakuna, hukkunapas
• Hukllachasqa Amirika Suyukunaman kapuq: Guam, Anti Samuwa, Burinkin, hukkunapas
• Urasuyuman kapuq: Urasuyu Antillakuna
• Ispañap, Purtugalpa kulunyankunaqa manañam kachkanchu.

• 
  Purtuyalpa kulunyankuna
• 
  Ispañap kulunyankuna
• 
  Urasuyup kulunyankuna
• 
  Piritañap kulunyankuna
• 
  Ransiyap kulunyankuna
• 
  Alimañap kulunyankuna
• 
  Rusyap kulunyankuna