Toqui
Da Wikipédia, a enciclopédia livre
Toqui (em mapudungun: machado ou aquele que possui o machado) é um título conferido pelos mapuches (um povo indígena do Chile) para aqueles que são escolhidos como os seus líderes em tempos de guerra. O toqui é escolhido em uma assembléia ou parlamento (coyag) dos chefes (loncos) dos vários clãs (rehues) ou confederações de clãs (aillarehues) aliados durante o conflito em questão. O toqui poderia exigir estrita obediência a todos os guerreiros e os seus líderes durante a guerra, ele poderia organizá-los em unidades e nomear um líder entre eles. Tal autoridade continuaria até que o toqui fosse morto, deposto em outra assembléia (como no caso de Lincoyan, por falta de liderança) ou após a conclusão da guerra pela qual ele foi escolhido.
Alguns toquis introduziram certas inovações táticas durante a Guerra de Arauco contra os conquistadores espanhóis, como por exemplo, Lautaro que introduziu táticas de infantaria para derrotar a cavalaria. Lemucaguin foi o primeiro toqui a usar armas de fogo e artilharia na batalha. Nongoniel foi o primeiro toqui a utilizar a cavalaria no exército mapuche que mais tarde foi utilizada com sucesso contra os espanhóis pelo toqui Cadeguala.
Lista de toquis
Resumir
Perspectiva
Os seguintes caciques receberam o título de toquis:[1]
- Malloquete[2] 1546 †
- Ainavillo,[3] Aynabillo[4] ou Aillavilú 1550 †
- Lincoyan 1551-1553
- Caupolicán 1553-1558 ††
- Lautaro Vice Toqui 1553-1557 †
- Turcupichun[5] 1557-1558 ††
- Lemucaguin[6] ou Caupolicán, o Jovem[7] 1558 †
- Illangulién,[8] Quiromanite,[9] Queupulien[10] ou Antiguenu[11] 1559-1564 †
- Paillataru 1564-1574
- Llanganabal 1569
- Paineñamcu[18] ou Paynenancu,[19] originalmente Alonso Diaz[20] 1574-1584 ††
- Cayancaru ou Cayeucura[21] 1584
- Nongoniel ou Mangolien[22] 1585 †
- Cadeguala ou Cadiguala[23] 1585-1586 †
- Guanoalca ou Huenualca[24] 1586-1590
- Quintuguenu 1591 †
- Paillaeco 1592 †
- Paillamachu 1592-1603
- Pelantaro Vice Toqui
- Millacolquin Vice Toqui
- Huenecura ou Huenencura[25] 1604-1610
- Aillavilu, Aillavilú II,[26] Aillavilu Segundo[27] 1610-1612
- Anganamón,[28] Ancanamon[29] ou Ancanamun[30] 1612-1613
- Loncothegua 1613-1620
- Lientur 1621-1625
- Levipillan Vice Toqui
- Butapichón ou Butapichún[31] 1625-1631
- Quepuantú ou Quempuante 1631-1632 †
- Butapichón ou Butapichún 1632-1634
- Huenucalquin 1634-1635 †
- Curanteo 1635 †
- Curimilla 1635-1639 †
- Lincopinchon 1640-1641
- Clentaru 1655
- Mestizo Alejo 1656-1661 @
- Misqui 1661-1663 †
- Colicheuque 1663 †
- Udalevi 1664-1665 †
- Calbuñancü vice toqui 1664-1665 †[32]
- Ayllicuriche ou Huaillacuriche[33] 1672-1673 †
- Millalpal[34][35] ou Millapán 1692-1694
- Vilumilla 1722-1726
- Curiñancu 1766-1774
- Legenda
- † Morto em batalha ou †† executado por rebelião ou @ vítima de atentado.
Notas e referências
- José Ignacio Víctor Eyzaguirre, Historia eclesiastica: Politica y literaria de Chile, IMPRENTA DEL COMERCIO, VALPARAISO, Junho 1830. Lista de toquis, pg. 162-163, 498-500.
- Jerónimo de Vivar, Crónica y relación copiosa y verdadera de los reinos de Chile, Capítulo LXVI
- Vivar, Crónica..., Cap. XCV,XCVII
- Pedro Mariño de Lobera, Crónica del Reino de Chile., Cap. XXXI
- Diego de Rosales, Historia general de el Reino de Chile, Flandes Indiano, Tomo II, CAPÍTULO XXI
- Rosales, Historia general ..., Tomo II, CAPÍTULO XXI
- Juan Ignacio Molina, The Geographical, Natural, and Civil History of Chili, Vol II, Book III, Chap. VIII
- Alonso de Góngora Marmolejo, Historia de Todas las Cosas que han Acaecido en el Reino de Chile y de los que lo han gobernado (1536-1575), Capítulo XLVI
- Lobera, CRÓNICA DEL REINO DE CHILE, Libro Segundo, Capítulo XXII
- Rosales, “Historia General del Reino de Chile”, Flandes Indiano, Tomo II, Cap. XXX
- Molina, The Geographical, Natural, and Civil History of Chili, Volume II, Book IV, Chap. 1
- Góngora Marmolejo, Historia..., Capítulo XLV, Cap. XXXVI
- Rosales, Historia general de el Reyno de Chile, Flandes Indiano, Tomo II
- Molina, The Geographical, Natural, and Civil History of Chili, pg. 207-208
- Góngora Marmolejo, Historia..., Capítulo XLV
- Molina, The Geographical, Natural, and Civil History of Chili, pg. 211
- De acordo com Rosales, Historia..., Tomo II, Capítulo LI, pg. 221.
- Carvallo,Descripcion Histórico...
- Lobera o chama de Diego Díaz, Crónica..., Libro tercero, Parte tercera, Capítulo XXXII; Rosales e Carvallo o chamam de Alonso Diaz
- Diego de Rosales, Historia..., Tomo II, Capítulo LI
- Rosales, Historia ... , Tomo II, CAPÍTULO LII
- Lobera, Crónica ..., Cap. XXXV
- Gay, Historia ... , Tomo II, Cap. XXXII.
- José Ignacio Víctor Eyzaguirre, Historia eclesiastica: Politica y literaria de Chile, Impr. del Comercio, Valpraiso, 1850. pg. 498.
- Rosales, Historia general ..., Tomo II
- Francisco Núñez de Pineda y Bascuñán, El Cautiverio Feliz; Molina, The Geographical, Natural, and Civil History of Chili
- Carvallo, Descripcion histórico..., TOMO I; Coleccion de historiadores de Chile, Tomo VIII, IMPRENTA DE LA LIBRERÍA DEL MERCURIO de A. y M. Echeverria, Morando Núm. 38., Santiago,1878
- Francisco Núñez de Pineda y Bascuñán, El Cautiverio Feliz
- Gay, Historia fisica y politica de Chile, Tomo III, CAPITULO XXVII
- Pedro de Cordoba y Figueroa, HISTORIA DE CHILE (1492-1717)
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.