Loading AI tools
Da Wikipédia, a enciclopédia livre
As palavras cingalesas de origem portuguesa devem a sua existência ao periodo de governo português na ilha do Sri Lanka, entre 1505 e 1658 e mais tarde, de forma informal. Esta época viu grande absorção de muitas palavras portuguesas pela língua local através da interacção entre os portugueses e os cingaleses, principalmente nas áreas costeiras. Uma grande variedade de palavras foram adoptadas de entre termos administrativos e militares, o que demonstra vários pontos de contacto entre as duas culturas. Para além do mais, os portugueses introduziram a religião Católica no Sri Lanka, vários tipos de roupa Ocidental e contribuíram para a criação da Baila, um tipo de música cingalesa.
É no vocabulário que mais se nota a influência da língua portuguesa.[1] Palavras associadas ao comércio, administração, botânica, gastronomia e ao exército são mais numerosas. Isto é de se esperar dado o grande número de inovações e bens materiais que os portugueses introduziram no Sri Lanka. A maioria das palavras associadas ao imobiliário e construção são de origem portuguesa.[2]
Deve-se ter em conta, porém, que a variedade de influências transcendem as situações de simples contacto entre duas culturas: existem muitas associadas à vida do dia-a-dia (termos familiares, actividades normais etc). Para além do mais, muitas palavras do léxico (nomes, adjectivos e verbos) entraram em uso corrente.
As palavras de origem portuguesa raramente aparecem na sua forma original em cingalês, tendo a maioria sido naturalizadas.[3] Geralmente foram alvo de alguma modificação para melhor se enquadrarem na fonética cingalesa (por exemplo, "bandeja" passou a "bandesiya" porque o som /j/ não existe no inventário fonético cingalês) ou no sistema morfológico ("lenço" passou a "lensuva").
Estas são as principais formas mediante as quais as palavras portuguesas foram incorporadas no léxico cingalês:
Adjectivos terminados em vogais geralmente mantiveram a sua forma original.
A seguinte lista inclui mais de 150 palavras.
Cingalês | සිංහල | Português |
---|---|---|
āyā | ආයා | aia |
äbäärtuva | ඇබෑර්තුව | aberto |
äänduru | ඈඳුරු | endro |
agōstu | අගෝස්තු | agosto |
akol | අකොල් | álcool |
alavaṃguva | අලවංගුව | alavanca |
almāna | අල්මාන | Alemanha |
almāriya | අල්මාරිය | armário |
almiya | අල්මිය | almea/almeia |
almōsa, alumōsuva | අල්මෝස, අලුමෝසුව | almoço |
alpenetta | ඇල්පෙනිත්ත | alfinete |
alugōsuvā | අලුගෝසුවා | algoz |
āmā | ආමා | ama |
amandäl/mandäl | අමන්දැල් | amêndoa |
amēsi | අමේසි | ameixa |
anjuvā | අන්ජුවා | anjo |
annāsi | අන්නාසි | ananás |
arumōsam | අරුමෝසම් | armação |
avuelā | අබුලා | avó |
avāna | අවාන | abano |
avel (aeṭaya) | අවෙල් | avelã |
asēnti | අසේන්ති | ausente |
asnu | අස්නු | asno |
bankōtiya | බංකෝතිය | banqueta |
bolot | බොලොත් | bolota |
bāldiya | බාල්දිය | balde |
bambuva | බම්බුව | bambu |
bankalot | බංකලොත් | bancarrota |
baṃkuva | බංකුව | banco |
bandēsiya | බන්දේසිය | bandeja |
bastona | බස්තම | bastão |
bāsu | බාසු | baço |
battala | බත්තල | batelão |
Bayila | බයිලා | baila |
bayinettuva | බයිනෙත්තුව | baioneta |
bēbaddā, bebeyā | බේබද්දා | bêbado |
bīraluva | බීරළුව | bilro |
bispuvā | බිස්පුවා | bispo |
bōnikkā | බෝනික්කා | boneca |
bora | බොර | borra |
bōrdaya | බෝර්දය | borda |
bostāduva | බොස්තාදුව | bofetada |
bottama | බොත්තම | botão |
bula | බුල | bala |
būliya | බූලිය | bule |
būruvā | බූරුවා | burro |
būsi | බූසි | bucha |
cinēlaya | චිනේලය | chinelo |
dāduva | දාදුව | dado |
dāta | දාත | data |
didālaya | දිදාලය | dedal |
diyamantiya | දියමන්තිය | diamante |
Diyogu | දියෝගු | Diogo |
don | දොන් | dom |
dōnā | දෝනා | dona |
dōsi | දෝසි | doce |
dusima | දුසිම | dúzia |
emōsiya | එමෝසිය | emoção |
ēra | ඒර | hera |
esmeri | එස්මෙරි | esmeril |
esmuva | එස්මුව | esmo |
espāciya | එස්පාචිය | espartilho |
espētuva | එස්පේතුව | espeto |
espiyā | එස්පියා | espião |
galappattiya | ගලප්පත්තිය | calafetagem |
gāncuva | ගාන්චුව | gancho |
garādiya | ගරාදිය | grade |
gāstuva | ගාස්තුව | gasto |
gääruppuva | ගෑරප්පුව | garfo |
gorōsu | ගොරෝසු | grosso |
gōvā | ගෝවා | couve |
hōrāva | හෝරාව | hora |
intēru | ඉන්තේරු | inteiro |
iskōlaya | ඉස්කෝලය | escola |
ispāsuva | ඉස්පාසුව | espaço |
janēlaya | ජනේලය | janela |
Jēmis | ජේමිස් | Jaime |
Juse | ජුසේ | José |
Juwam | ජුවාම් | João |
kabāya | කබාය | capa |
kabuk | කබුක් | cabouco |
kābuva | කාබුව | cabo |
kaisa | කයිස | cais |
kaju[4] | කජු | caju |
kandalēruva | කඳලේරුව | candelabro |
kaldērama | කල්දේරම | caldeirão |
kaldu | කල්දු | caldo |
kalisama | කලිසම | calças |
kamisaya | කමිසය | camisa |
kappādu | කප්පාදු | capado |
kappittā, kappitiyā, kapiyā | කප්පිත්තා | capitão |
kāpiri | කාපිරි | cafre |
kartuway | කාර්තුවේ | quarto |
kavalāru | කවලාරු | cavaleiro |
karadamungu | කරදමුංගු | cardamomo |
karadāsi, kaḍadaāsi[4] | කරදාසි | cartaz |
karattaya | කරත්තය | carreta |
kasādaya | කසාදය | casada |
kāskuva | කතියා | casco |
Katolika | කතෝලික | Católica |
katiyā | කතියා | cativa |
kayila | කයිල | cavilha |
kendiya | කෙන්දිය | candeia |
kēju | කේජු | queijo |
kēntiya | කේන්තිය | quente |
kīliya | කීලිය | quilha |
kompāsuva | කොම්පාසුව | compasso |
kōndēsiya | කොන්දේසිය | condição |
kōntaraya | කෝන්තරය | contra |
koral | කොරල් | coral |
Korosma | කොරොස්ම | Quaresma |
kusima | කුසිම | coxim |
kosuva | කොසුව | cocho |
kōvaya | කෝවය | cova |
kuluna | කුලුන | coluna |
kūññaya | කූඤ්ඤය | cunha |
kurusaya | කුරුසය | cruz |
kussiya | කුස්සිය | cozinha |
Laskirinya | ලස්කිරිඤ්ඤ | Lascarim |
landēsi | ලන්දේසි | holandês |
lansaya | ලන්සය | lança |
lantääruma | ලන්තෑරුම | lanterna |
lāpila | ලාපිල | lapela |
lasariya | ලසරිය | laçaria |
lēndi | ලෙන්ඩි | lêndea |
lensōluva | ලෙන්සෝලුව | lençol |
lēnsuva | ලේන්සුව | lenço |
lingusa, linguyisa | ලිංගුස | linguiça |
lisa | ලිස | lista |
liyal | ලියල් | leal |
lusa | ලුස | luz |
Lusiyā | ලුසියා Lúcia | Lucy |
mantuva | මාන්තුව | manto |
madiriññā | මාදිරිඤ්ඤා | madrinha |
mamol | මමොල් | mármore |
mantaya | මන්තය | manta |
mantēga | මන්තේග | manteiga |
manyokkā | මන්යෝක්කා | mandioca |
Mariyā | මරියා | Maria |
mansana | මසන් | maçã |
mēs | මේස් | meias |
mēsaya | මේසය | mesa |
mestri | මෙස්ත්රි | mestre |
minindoru | මිනින්දෝර | Medidor |
mīsama | මීසම | missão |
mōsuvā | මෝසුවා | moço |
mūnissama | මූනිස්සම | munição |
navāla | නාබු | navalha |
nābu | නාබු | nabo |
nattala | නත්තල | Natal |
nōnā | නෝනා | dona |
nōs | නෝස් | noz |
notīsiya | නොතීසිය | notícia |
olam | ඔලම් | olmo |
oliva | ඔලිව | oliva |
ōlanda | ඕලන්ද | Holanda |
orasan | oração | |
ostensōriya | ඔස්ටෙන්සොරිය | ostensório |
paalat | පැලට් | paleta |
padāsa | පදාස | pedaço |
panaderiā | ටම්පුව | padeiro |
pādiliyā | පාදිලියා | padre |
pādōla | පාදෝල | padiola |
pagāva | පගාව | paga |
palmita | පල්මිට | palmeta |
pān | පාන් | pão |
paraisuva | පරයිසුව | paraíso |
pāskuva | පාස්කුව | Páscoa |
pāttayā | පාත්තයා | pato |
padiriññā | පාදිරිඤ්ඤා | padrinho |
painēruva | පයිනේරුවා | pioneiro |
pap | පාප් | papa |
pastääla | පස්තෑල | pastel |
pavila | පරයිසුව | pavilhão |
Pawulu | පාවුළු | Paulo |
pedarēruvā | පෙදරේරුවා | pedreiro |
Peduru | පේදුරු | Pedro |
penēraya | පෙනේරය | peneira |
peragam | පෙරගම් | proclamas |
perakadōruvā | පෙරකදෝරුවා | procurador |
perakalāsiya | පෙරකලාසිය | procuração |
perōla | පෙරෝල | pérola |
pigura | පිගුර | figura |
pikama | පිකම | picão |
pīkudu | පීකුදු | fígado |
pinu | පිනු | pinho |
pinsaya | පින්සය | pinça |
pintāruva | පින්තාරුව | pintura |
pintūraya | පින්තූරය | pintura |
pinsala | පින්සල | pincel |
pīppaya | පීප්පය | pipa |
pipiññā | පිපිඤ්ඤා | pepino |
pistōlaya | පිස්තෝලය | pistola |
pīrisiya | පීරිසිය | pires |
pīttaya | පීත්තය | fita |
poloiyya | පොලොඉය්ය | folho |
pōranuwa | පෝරණුව | forno |
pōrtaya | පෝර්තය | portinhola |
prāskuva | ප්රාස්කුව | frasco |
puliya | පුලිය | polia |
punīlaya | පුනීලය | funil |
rābu | රාබු | rábano |
raivaya | රයිවය | raiva |
rancuva | රංචුව | rancho |
rāttala | රාත්තල | arrátel |
rēndaya | රේන්දය | renda |
rōdaya | රෝදය | roda |
rōmānu | රෝමානු | romano |
rōsa | රෝස | rosa |
rūbiya | රූබිය | rubi |
rulan | රුලන් | rolão |
rusu | රුසු | ruço |
saban | සබන් | sabão |
sakōla | සකෝල | sacola |
sākkuva | සාක්කුව | saco |
salādaya | සලාදය | salada |
Santhiyagu | සන්තියාගු | Santiago |
sāntu | සාන්තු | santo |
santuvāriya | සාන්තුවරිය | santuário |
sapatēruvā | සපතේරුවා | sapateiro |
sapattuva | සපත්තුව | sapato |
sarampa | සරම්ප | sarampo |
saruvāla | සරුවාල | ceroulas |
sātan | සාතන් | satanás |
setim | සෙතිම් | cetim |
sāvāla | සාවාල | sável/sabão |
savudiya | සවුදිය | saúde |
sāya | සාය | saia |
sēda | සේද | seda |
senil | සේනිල් | senil |
sēriyā | සේරියා | sereia |
säsiya | සැසිය | sessão |
sidādiya | සිදාදිය | cidade |
silima | සිලිම | xelim |
sinyō | සින්යෝ | senhor |
simenti | සිමෙන්ති | cimento |
sināla | සිනාල | sinal |
sinsēruva | සින්සේරුව | cinzeiro |
sintuva | සින්තුව | cinto |
sīnuva | සීනුව | sino |
siññō | සිඤ්ඤෝ | senhor |
sitāsi | සිතාසි | citação |
sokolat | සොකොලත් | chocolate |
soldāduvā | සොල්දාදුවා | soldado |
stōlaya | ස්තෝලය | estola |
sumānaya | සුමානය | semana |
sumāsu | සුමාසු | chumaço |
sukiri | සූකිරි | açúcar |
tācciya | තාච්චි | tacho |
tambōruwa | තම්බෝරුව | tambor |
täbääruma | තැබෑරුම | taberna |
tampuva | තම්පුව | tampo |
tapa | තප | tapa |
täva | තැව | torre |
tapēsiya | තපේසිය | tapete |
tasa | තස | taça |
tāppaya | තාප්පය | taipa |
testamēntuva | තෙස්තමේන්තුව | testamento |
tōntuva | තෝන්තුව | tonto |
toppiya | තොප්පිය | tope |
tīnta | තීන්ත | tinta |
tiringu | තිරිඟු | trigo |
tīruva | තීරුව | tiro |
tōmbuva | තෝම්බුව | tombo |
tuvāya | තුවාය | toalha |
vala | වළ | vala |
ventu | වෙන්තු | vento |
vestiya | වෙස්තිය | véstia |
vindima | වින්දිම | vindima |
villuda | විල්ලුද | veludo |
vinākiri | විනාකිරි | vinagre |
vīduruva | වීදුරුව | vidro |
visita | විසිත | visita |
viskōtuva | විස්කෝතුව | biscoito |
visita | විසිත | visita |
vīvā, viyavā | viúva | |
viola | විඔල | viola |
Muitos cingaleses adoptaram nomes portugueses, especialmente apelidos.[5] Alguns são muito comuns (por exemplo, Perera, De Silva).[6] Os nomes, no entanto, não denotam necessariamente ascendência portuguesa ou filiação religiosa cristã.[6] Muitos cingaleses budistas têm apelidos de origem portuguesa, pois o budismo não considera heresia por não dar aos filhos nomes que não têm origem na língua páli.
Cingalês | සිංහල | Português |
---|---|---|
Aponso | අපොන්සු | Afonso |
Cabral | කබ්රාල් | Cabral |
Caldera, Kaldera | කල්දේරා | Caldeira |
Corea | කෝරියා | Correia |
Croos | ක්රූස් | Cruz |
De Abrew | ද අබ්රිව් | Abreu |
De Almeda, Almeda | ද අල්මේදා, අල්මේදා | Almeida |
De Alwis | ද අල්විස් | Alves |
De Costa | ද කොස්තා | Da Costa |
De Livera, Livera | ද ලිවේරා, ලිවේරා | Oliveira |
De Mel | ද මෙල් | Melo |
De Sampayo, Sampayo | ද සම්පයෝ, සම්පයෝ | Sampaio |
De Saram | ද සේරම් | Serra |
De Silva, Silva | ද සිල්වා, සිල්වා | Da Silva |
Dias | දිඅස් | Dias |
Fonseka | ෆොන්සේකා | Fonseca |
Fernando | ප්රනාන්දු | Fernandes |
Gomes, Gomis | ගෝමෙස්, ගෝමිස් | Gomes |
Gonsalkorale | ගොන්සල් කෝරලේ | Gonçalves |
Grero | ග්රේරු | Guerreiro |
Mendis | මෙන්ඩිස් | Mendes |
Nonis | නෝනිස් | Nunes |
Pasquel | පැස්කුවල් | Pascoal |
Perera | පෙරේරා | Pereira |
Peiris | පීරිස් | Peres |
Pinto | පින්ටෝ | Pinto |
Rodrigo | රොද්රිගෝ | Rodrigues |
Rosa | රෝසා | Rosa |
Salgado | සල්ගාදු | Salgado |
Sigera | සීගේරා | Sequeira |
Suwaris | සුවාරිස් | Soares |
Tisera, Tissera | තිසෙරා | Teixeira |
Vaas | වාස් | Vaz |
Vadumestri, Vadumestrige | වඩුමෙස්ට්රි, වඩුමෙස්ට්රිගේ | Combinação do cingalês Vadu que significa carpinteiro e mestre que significa "mesteiral" e cingalês ge que significa "casa de" |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.