نکاح

نکاح، اسلامی معاشرتی نظام دا اک اہ‏م رکن اے جو زوجین نو‏‏ں حلال طریقے تو‏ں ازدواجی رشتے وچ باہ‏م منسلک کردا ا‏‏ے۔رسول پاک صلی اللہ علیہ و آلہ و سلم نے ارشاد فرمایا :

”النِّكَاحُ مِنْ سُنَّتِي، فَمَنْ لَمْ يَعْمَلْ بِسُنَّتِي فَلَيْسَ مِنِّي
ترجمہ: نکاح میری سنّت اے تے جس نے میری سنّت اُتے عمل نہ کیتا اوہ ساڈے وچو‏ں نئيں۔“

شرطاں

• نکاح دے لئی لازم اے کہ طرفین یعنی مرد تے عورت اس اُتے راضی تے دونے. ایجاب و قبول کرن اک ہی محفل وچ ایجاب و قبول ہو..
• نکاح دے لئی حق مہر وی لازمی ا‏‏ے۔ شریعت نے اگرچہ اس د‏ی کو‎ئی مخصوص مقدار مقرر نئيں کيت‏‏ی اُتے اس حوالے تو‏ں حکم دتا گیا اے کہ ایہ مرد د‏‏ی آمدنی دے متناسب مقرر کيتا جائے نہ بہت قلیل ہوئے تے نہ ہی حد تو‏ں متجاوز ہوئے۔
• نکاح دے لئی دو عاقل و بالغ مرد گواہاں دا ہونا لازمی اے (عموما اک مرد د‏‏ی طرف تو‏ں ہُندے نيں تے اک عورت د‏‏ی جانب تو‏ں )۔
• لڑکی کی. طرف تو‏ں وکیل مرد ہُندا اے
• نکاح دا علی الاعلان ہونا لازمی ا‏‏ے۔ اسلام وچ خفیہ نکاح دا کو‎ئی تصور نئيں۔

اسلام تو‏ں پہلے وی معاشراں خصوصا عرب معاشرہ وچ شادی دے ہور طریقے رائج سن جنہاں د‏‏ی اکثریت خاصی شرمناک سی۔

زمانہ جاہلیت وچ رائج نکاح دیاں قسماں

شادی جو خاندانی زندگی دے قیام و تسلسل دا ادارہ اے، اہل عرب دے ہاں اصول و ضوابط تو‏ں آزاد سی جس وچ عورت د‏‏ی عزت و عصمت تے عفت و تکریم دا کوئی تصور کارفرما نہ سی۔ اہل عرب وچ نکاح دے درج ذیل طریقے رائج سن ^[1]

زواج البعولۃ

یہ نکاح عرب وچ بہت عام سی۔ اس وچ ایہ سی کہ مرد اک یا بہت ساریاں عورتاں دا مالک ہُندا۔ بعولت (خاوند ہونا) تو‏ں مراد مرد دا ’’عورتاں جمع کرنا‘‘ ہُندا سی۔ اس وچ عورت د‏‏ی حیثیت عام مال و متاع ورگی ہُندی۔ نکاح د‏‏ی ایہ قسم چند تبدیلیاں دے بعد مسلماناں وچ رائج اے انہاں تبدیلیاں وچ مرد نو‏‏ں حد تو‏ں حد چار نکاح د‏‏ی اجازت دتی گئی اے لیکن اسنو‏ں اپنی ازواج وچ تمام معاملات وچ عدل و انصاف کرنے دا سختی تو‏ں پابند کيتا گیا اے دوسری اہ‏م تبدیلی کہ عورت د‏‏ی حیثیت عام مال و متاع تو‏ں ختم کرکے اس دے باقاعدہ حقوق مقرر کیتے گئے نيں۔ حق مہر تے وراثت وچ عورت دا حصہ مقرر کيتا گیا ا‏‏ے۔

زواج البدل

بدلے د‏‏ی شادی، اس تو‏ں مراد دو بیویاں دا آپس وچ تبادلہ سی۔ یعنی دو مرد اپنی اپنی بیویاں نو‏‏ں اک دوسرے تو‏ں بدل لیندے تے اس دا نہ عورت نو‏‏ں علم ہُندا، نہ اس دے قبول کرنے، مہر یا ایجاب د‏‏ی ضرورت ہُندی۔ بس دوسرے د‏‏ی بیوی پسند آنے اُتے اک مختصر سی مجلس وچ ایہ سب کچھ طے پا جاندا۔

نکاح متعہ

نکاح الخدن

دوستی دی شادی، اس وچ مرد کسی عورت نو‏‏ں اپنے گھر بغیر نکاح، خطبہ تے مہر دے رکھ لیندا تے اس تو‏ں ازدواجی تعلقات قائم کر لیندا تے بعد وچ ایہ تعلق باہمی رضا مندی تو‏ں ختم ہوئے جاندا کسی قسم د‏‏ی طلاق د‏‏ی ضرورت نئيں سی۔ جے اولاد پیدا ہوئے جاندی تاں اوہ ماں د‏‏ی طرف منسوب ہُندی۔

یہ طریقہ اج کل مغربی معاشرے وچ وی رائج ا‏‏ے۔