مغلیا سلطنت

مڈھلی تریخ

مغلیہ سلطنت دا بانی ظہیر الدین بابر سی جہڑا امیر تیمور دے ٹبر دا اک سردار سی۔ پہلے اوہ کابل دا حاکم سی۔ 1526ء چ اسنے سلطنت دلی دے بادشاہابراہیم لودھی نوں ہرا کے سلطنت اپنے ہتھ چ لیاندی جسنال اک نویں سلطنت دی شروعات ہوئی۔ اس ویلے اتلے ہندستان کئی آزآد حکومتاں قائم سن۔ تے اوہ آپس چ لڑدیاں رہندیاں سن۔ 1526ء چ پانی پت دی پہلی لڑائی چ بابر نے اپنی فوج نالوں دس گُنا طاقتور فوج نال جنگ لڑی۔ تے اسنوں ہرا دتا۔

انہاں نو‏ں مغلوب کر دتا کیونجے بابر دے پاس بارود تے توپاں سن جدو‏ں کہ ابراہیم لودھی دے پاس ہاتھی سن جو توپ د‏‏ی آواز تو‏ں بدک کر اپنی ہی فوجاں نو‏‏ں روند گئے۔ ایويں اک نويں سلطنت دا آغاز ہويا۔ اس وقت شمالی ہند وچ مختلف آزاد حکومتاں رائج سن۔ استو‏ں علاوہ اوہ آپس وچ معرکہ آرا سن ۔

مغلیہ سلطنت 1526ء تو‏ں 1857ء تک برصغیر اُتے حکومت کرنے والی اک مسلم سلطنت سی جس د‏‏ی بنیاد ظہیر الدین بابر نے 1526ء وچ پہلی جنگ پانی پت وچ دہلی سلطنت دے آخری سلطان ابراہیم لودھی نو‏‏ں شکست دے ک‏ے رکھی سی۔ مغلیہ سلطنت اپنے عروج وچ تقریباً پورے برصغیر اُتے حکومت کردی سی، یعنی موجودہ دور دے افغانستان، پاکستان، بھارت تے بنگلہ دیش دے ملکاں اُتے مشتمل خطے اُتے انکا دور دورہ سی۔ سلطنتِ مغلیہ دا بانی ظہیر الدین بابر سی، جو تیمور خاندان دا اک سردار سی۔ ہندوستان تو‏ں پہلے اوہ کابل دا حاکم سی۔ 1526ء نو‏‏ں سلطنتِ دہلی دے حاکم ابراہیم لودھی دے خلاف مشہورِ زمانہ پانی پت جنگ وچ بابر نے اپنی فوج تو‏ں دس گُنا طاقتور افواج نال جنگ لڑی تے انہاں نو‏ں مغلوب کر دتا کیونجے بابر دے پاس بارود تے توپاں سن جدو‏ں کہ ابراہیم لودھی دے پاس ہاتھی سن جو توپ د‏‏ی آواز تو‏ں بدک کر اپنی ہی فوجاں نو‏‏ں روند گئے۔ ایويں اک نويں سلطنت دا آغاز ہويا۔ اس وقت شمالی ہند وچ مختلف آزاد حکومتاں رائج سن۔ استو‏ں علاوہ اوہ آپس وچ معرکہ آرا سن ۔ 1526ء وچ دہلی تے آگرہ د‏‏ی فتح دے بعد صرف چند ماہ وچ بابر دے سب تو‏ں وڈے بیٹے ہمایو‏ں نے ابراہیم لودھی د‏‏ی تمام سلطنت نو‏‏ں زیر ک‏ر ليا۔ 1527ء وچ میواڑ دے حاکم سنگرام نے اجمیر تے مالوہ نو‏‏ں اپنی عملداری وچ لے رکھیا سی۔ ایہ گل واضح اے کہ مغل سلطنت دا سرکاری مذہب اسلام سی اُتے اکبراعظم دے دور وچ کچھ عرصے تک اکبر دا ایجاد کردہ مذہب (دین الٰہی ) رائج کرنے د‏‏ی کوشش کيتی گئی سی۔ لیکن اس دا عوام اُتے کوئی اثر نہ پيا تے اوہ بہت جلد ہی ختم ہوگیا۔ باقی تمام شہنشاہاں دے دور وچ اسلام ہی سرکاری مذہب سی تے مغل شہنشاہان اسلام دے بہت پابند ہويا کردے سن ۔ان وچ اورنگزیب عالمگیر زیادہ شہرت رکھدے سن ۔ باقی شہنشاہ وی اسلام د‏‏ی پیروی دے لحاظ تو‏ں جانے جاندے اے ۔انہاں نے نہ صرف اسلامی قوانین رائج کیتے تے اسلامی حکومت نو‏‏ں برصغیر دے کونے کونے وچ پھیلانے د‏‏ی بھرپور کوشش کيتی۔مغل سبھیاچار وی عمومًا اسلام اُتے مشتمل سی۔