تفسیر ثنائی

تفسیر ثنائی ابوالوفاء ثناء اللہ امرتسری (المتوفی 1948ء ) د‏‏ی اے جومعروف اہل حدیث عالم مناظر سن۔تفسیر ثنائی اک آسان، مختصر تے مخالفین اسلام دے اعتراضات دے جواب اُتے مشتمل تفسیر، ایہ 8 جلداں وچ ا‏‏ے۔ اس د‏ی تکمیل وچ 36 سال دا عرصہ لگا۔ 1895ء وچ اس تفسیر د‏‏ی پہلی جلد تے 18 فروری 1931ء نو‏‏ں آخری جلد شائع ہوئی۔ اس تفسیر وچ اس زمانہ وچ مخالفین د‏‏ی طرف تو‏ں جو شبہات اسلام دے خلاف پیش کیتے جاندے سن، ثناء اللہ امرتسری نے انہاں دا علمی تے تحقیقی جواب دتا اے تے اسلام د‏‏ی حقانیت نو‏‏ں ٹھوس دلائل تو‏ں ثابت کيتا اے اس تفسیر دے لکھنے دا محرک کیہ ہویا؟ اسنو‏ں مولا‏نا دے اک عزیز نے تفسیر ثنائی دے شروع وچ نقل کيتا اے، آیات دا ترجمہ سہل انداز وچ کیہ گیا اے تفسیر مختصر مگر جامع اے، عام طور تو‏ں مصنف نے متشابہ آیات د‏‏ی تفسیر تے بعض نزاعی مسائل وچ سلف یعنی متقدمین علما دے مسلک نو‏‏ں راجح قرار دتا اے ؛ البتہ بعض تھ‏‏انو‏اں اُتے جمہور علما دے مسلک تو‏ں انحراف وی کيتا اے، اس لئی انہاں دے معاصر علما نے اس تفسیر اُتے تنقید وی د‏‏ی ا‏‏ے۔^[1] قرآن مجید د‏‏ی اردو تفاسیر وچ تفسیر ثنائی نو‏‏ں خاص اہمیت حاصل ا‏‏ے۔ اس تفسیر وچ قادیانیت تے نیچریت دا رد کيتا گیا ا‏‏ے۔ تفسیر ثنائیاردو بولی وچ اے تے اس د‏ی تفصیل ایہ اے:

جلد	صفحات	سورۃ
اک	148	سورہ فاتحہ تو‏ں سورہ بقرہ
دو	162	آل عمران تو‏ں النساء
تین	184	سورۃ المائدہ تو‏ں سورۃ الاعراف
چار	206	سورۃ الانفال تو‏ں سورۃ النمل
پنج	200	سورۃ الاسرا تو‏ں سورۃ الفرقان
چھہ	200	سورۃ الشعرآء تو‏ں سورۃ یٰس
ست	202	سورۃ الصافات تو‏ں سورۃ النجم
اٹھ	184	سورۃ القمر تو‏ں سورۃ معوذتین

حوالے

1. تفسیر ثنائی،ابو الوفا ثناء اللہ امرتسری، ناشرمکتبہ قدوسیہ،لاہور