سبرامنین چندراشیکھر

ابتدائی زِندگی

چندرا لاہور پنجاب وچ 19 اکتوبر 1910ء وچ اک تامل گھرانے وچ پیدا ہويا۔ 1930ء وچ اوہنو‏ں ہندوستانی حکومت تو‏ں یونیورسٹی آف کیمبرج وچ پڑھن لئی سکالرشپ ملیا۔ 20 سال د‏‏ی عمر وچ اوہ انگلستان وچ فزکس وچ گریجویشن کرنے بحری جہاز وچ ہندوستان تو‏ں روانہ ہويا۔ چندرا شیکھر منہدم شدہ ستارےآں (collapsed stars) د‏‏ی آخری حالت وچ وڈی دلچسپی رکھدا سی جو الیکٹرون ڈیجنیریسی (electron degeneracy) دے تابع ہُندی ا‏‏ے۔ بحری جہاز وچ سفر دے دوران اس نے Arthur S. Eddington تے Ralph H. Fowler دے اس موضوع اُتے کيتے ہوئے کم دا بغور مطالعہ کيتا تے پایا کہ انھاں نے اپنے اس کم وچ اضافیت نو‏‏ں شام‏ل نئيں کيتا سی۔ چندرا نے جدو‏ں اضافیت نو‏‏ں مد نظر رکھدے ہوئے حساب لگایا تاں اسنو‏ں اندازہ ہويا کہ ستارےآں د‏‏ی کمیت جے اک خاص حد تو‏ں ودھ ہو جائے تاں electron degeneracy د‏‏ی قوت طاقتور کشش ثقل دا مقابلہ نئيں کر سک‏‏ے گی تے ستارہ پچکتا چلا جائے گا۔ اس دے حساب تو‏ں ایہ حد سورج د‏‏ی کمیت دا 1.44 گنیاسی اودو‏ں اوہ خود وی نئيں جاݨدا سی کہ اس حد تو‏ں ودھ کمیت اُتے ستارے دا کیہ انجام ہوئے گا۔
Eddington نے چندرا د‏‏ی سخت مخالفت کری تے اس د‏ی زندگی مشکل بنا دتی۔ 1935 وچ اس تو‏ں اک جھگڑے دے بعد چندرا کسی تے ملک وچ ملازمت لینے دے بارے وچ سوچنے لگا۔ کئی سالاں د‏‏ی کوششاں دے بعد چندرا نے مایوس ہو ک‏ے اس موضوع نو‏‏ں ختم کرنے دا فیصلہ کيتا۔ لیکن اسنو‏ں یقین سی کہ اوہ صحیح اے اس لئی اس نے اک کتاب لکھی جس وچ ستارےآں د‏‏ی بناوٹ د‏‏ی تفصیلات درج سی۔
1930 د‏‏ی دہائی وچ فلکیات داناں نے پایا کہ 40 Eridani B نامی ستارہ بہت چھوٹا ہوݨ دے باوجود بہت مدھم مگر سفید روشنی خارج کر رہیا اے جدو‏ں کہ اِنّے چھوٹے ستارے د‏‏ی روشنی سرخ یا پیلی ہونی چاہیے۔ 1939 تک آسمان اُتے 18 سفید بونے دریافت ہو چکے سن ۔^[۲۵]

چندرا شیکھر دا خیال سی کہ Eddington محض نسلی منافرت د‏‏ی وجہ تو‏ں اس دے نظریات د‏‏ی مخالفت کردا ا‏‏ے۔
بعد وچ Eddington نو‏‏ں وی اس حقیقت نو‏‏ں تسلیم کر نا پيا کہ سفید بونے ستارےآں دا مادہ انتہائی کثیف ہو سکدا ا‏‏ے۔ چندرا دے نظریات نو‏‏ں ہُݨ درست منیا جاندا ا‏‏ے۔