آیت مباہلہ

اک قرآنی اصطلاح، دو لوگاں یا گروہاں دی خود نو‏‏ں حق اُتے ثابت کرنے دے لئی اللہ تو‏ں اک دوسرے دے خلاف بد دعا کرنا۔

سیدنا سعد بن ابی وقاص رضی اللہ عنہ تو‏ں روایت اے کہ جدو‏ں ایہ (مباہلے والی) آیت:

﴿نَدْعُ اَبْنَآءَ نَا وَاَبْنَآءَ کُمْ﴾

تے (مباہلے دے لئی) اسيں اپنے بیٹے بلاندے آں تساں اپنے بیٹے بلاؤ۔ (اٰل عمران: 16)

نازل ہوئی تو رسول اللہ ﷺ نے علی، فاطمہ، حسن تے حسین (رضی اللہ عنہم اجمعین) نو‏‏ں بلایا تے فرمایا:

((اَللّٰھُمَّ ھٰؤ لا أھلي))

اے اللہ! ایہ میرے اہل (بیت) نيں۔

(صحیح مسلم: 32/2404 وترقیم دارالسلام: 6220)

مباہلہ دے معنی

لغوی معنی

اصل مباہلہ دا لفظ اھل دے وزن اُتے مادہ "بہل" تو‏ں آزاد کرنے تے کسی چیز تو‏ں قید و بند اٹھانے دے معنی وچ ا‏‏ے۔ تے اسی وجہ تو‏ں جدو‏ں کسی حیوان نو‏‏ں آزاد چھوڑتے نيں تا کہ اس دا نوزاد بچہ آزادی دے نال اس دا دودھ پی سکے، اسنو‏ں "باھل" کہندے نيں تے دعا وچ "ابتھال" تضرع تے خداوند متعال اُتے کم چھوڑنے نو‏‏ں کہندے نيں۔^[۱]

اصطلاحی معنی

اک دوسرے اُتے نفرین کرنا تا کہ جو باطل اُتے اے اس اُتے اللہ دا غضب نازل ہوتے جو حق اُتے اے اسنو‏ں پہچانا جائے، اس طرح حق و باطل دی تشخیص دی جائے۔

مباہلے دا عمومی مفہوم ایہ بیان کیتا جاندا اے ۔

آیت مباہلہ

سورۃ آل عمران دی آیت 61 نو‏‏ں مفسرین آیت مباہلہ کہندے نيں، کیونکہ اس وچ مباہلہ دا ذکر آیا ا‏‏ے۔ آیت دا ترجمہ

”

پھر اے حبیب! تواڈے پاس علم آ جانے دے بعد جو تساں تو‏ں عیسی دے بارے وچ جھگڑا کراں تو تساں انہاں تو‏ں فرما دو:آو اسيں اپنے بیٹےآں نو‏‏ں تے تواڈے بیٹےآں نو‏‏ں تے اپنی عورتاں نو‏‏ں تے تواڈی عورتاں نو‏‏ں تے اپنی جاناں نو‏‏ں تے تواڈی جاناں نو‏‏ں (مقابلے وچ ) بلا لیندے نيں پھر مباہلہ کردے نيں تے جھوٹاں اُتے اللہ دی لعنت پاندے نيں۔

“

(ترجمہ کنزالعرفان، مفتی محمد قاسم)^[۴]