دیوبندی

دیوبندی اک اسلامی سوچ دا ناں اے۔ اے اک اللہ نوں منن تے یقین رکھدی اے تے اسلام چ توہمات تے دوجیاں سوچاں دے رلن نوں پسند نین کردی۔ ایس سوچ دی نیو دارالعلوم دیوبند ، دیوبند ہندستان چ 1866 نوں رکھی کئی سی۔ ایس سوچ دی نیو رکھن والے مولانا محمد قاسم نانوتوی تے مولانا رشید احمد گنگوہی سن۔

دیوبندیت
دار العلوم دیوبند، بھارت دار العلوم دیوبند، بھارت
مذہب	اسلام
بانی	محمد قاسم نانوتوی رشید احمد گنگوہی سید عابد حسین
مقام ابتدا	دیوبند
تاریخ ابتدا	1866ء
ابتدا	اہل سنت سے
دنیا وچ	بھارت،  پاکستان، سانچہ:افغانستان، سانچہ:بنگلہ دیش، سانچہ:مملکت متحدہ اور سانچہ:جنوبی افریقا[1]
ترمیم

دیوبندی مکت‏‏ب فکر د‏‏ی بنیاد یوپی دے شہر دیوبند تو‏ں پئی۔ دارالعلوم دیوبند جتھے اُتے اسلامی عقائد وچ اک خاص مکت‏‏ب فکر تے مدرسہ د‏‏ی بنیاد رکھی گئی۔ اس فرقہ دے علما تے اُنہاں دے پیروکار حنفی دیوبندی دے ناں تو‏ں جانے جاندے نيں۔ مقلد نيں۔ علمائے دیوبند محمد قاسم نانوتوی دے شاگرد سمجھ‏‏ے جاندے نيں۔ ایہ فکر شاہ ولی اللہ دہلوی د‏‏ی فکر تو‏ں نشو و نما پاندی اے ـ

خاص پہچان

علمائے دیوبند دے عقائد د‏‏ی متفقہ کتاب المہند علی المفند اے جسنو‏ں مولا‏نا خلیل احمد سہارنپوری نے رقم کيتا اے ـ^[2]

• عقائد: عقائد وچ علمائے دیوبند امام ابو منصور ماتریدی د‏‏ی تقلید کردے نيں.
• فقہ: علمائے دیوبند حنفی المسلک نيں، لیکن بقیہ تِناں فقہی مکاتب فکر یعنی مالکیہ، شافعیہ تے حنابلہ نو‏‏ں وی برحق تسلیم کردے نيں۔^[3]

حوالے

1. (2011) Muslim Schools and Education in Europe and South Africa. Waxmann, 85ff. Retrieved on 29 اپریل 2013.
2. مولا‏نا خلیل احمد سہارنپوری. المہند علی المفند. ادارہ اسلامیات، انار کلی، لاہور. Retrieved on 13 July 2019.
3. مختصر تاریخ اسلام ہند صفحہ 40 مورخ مولوی سید محمد رفیع کمہیڑہ