مہا جنپد

گنتی اتے حالت

عیسیٰ سابق چھیویں صدی وچ پاننی نے 22 مہاجنپداں دا ذکر کیتا اے ۔ ایہناں وچوں تن - مگدھ ، کوسل اتے بال نوں اہم دسیا گیا اے ۔

شروعاتی بودھی اتے جین گرنتھاں وچ ایہناں دے بارے وچ زیادہ جانکاری ملدی اے ۔ حالانکہ کل سولانہ مہاجنپداں دا نام ملدا اے اتے ایہہ ناماکرن وکھ - وکھ گرنتھاں وچ وکھ وکھ ہن ۔ اتیہاسکار اجیہا منندے ہن کہ ایہہ فرق وکھ وکھ سماں اتے سیاسی حالات دے بدلن دے کارن ہویا اے ۔ اسدے علاوہ اینہاں لسٹاں دے لکھاریاں دی جانکاری وی اوہناں دے جغرافیائی حالت سے وکھ ہو سکدی اے ۔ بدھ مت دی گرنتھ انگتر نکائے ، مہاوستُو وچ 16 مہاجنپداں دا ذکراے -

اوَنتی - اج دا مالوا ہی پرانے دور دی اونتی اے ۔ اسدے دو حصہ سن― اتری اونتی اتے دکھن اونتی ۔ اتری اونتی دا راجگڑھ اجین اتے دکھن اونتی دی راجگڑھ ماہشمتی سی ۔ پرانے دور وچ اتھے ہیہے راجٹبر دی حکمرانی سی ۔

' اسمک جاں اسک - دکھن بھارت دا اکماتر مہاجنپد ۔ نرمدا اتے گوداوری دریاواں دے وچ واقع اس ریاسٹ دا راجگڑھ پاٹن سی ۔ اس راج دے راجا اکشواک راجٹبر دے سن ۔ اسدا اونتی دے نال لگاتار جدوجہد چلدا رہندا سی ۔ ہولی - ہولی ایہہ راج اونتی دے ماتحت ہو گیا ۔

انگ - ایہہ مگدھ دے مشرق سی ۔ حال دے بہار دے منگیر اتے بھاگلپور ضلعے ۔ ایہناں دا راجگڑھ چمپا سی ۔ چمپا اس ویلے ہندوستان دے سبھتوں مشہور نگراں وچوں سی ۔ مگدھ دے نال ہمیشہ جدوجہد ہندا رہندا سی اتے انت وچ مگدھ نے اس راج نوں ہار کر اپنے وچ ملیا لیا ۔

کمبوج مہاجنپد - گاندھار - کشمیر دے شمال وچ سطح مرتفع پامیر وچ سی ، اسدے لہندے وچ بدخشان علاقہ کمبوج مہاجنپد کہاندا سی ۔ ہاٹک جاں راجپور اس راج دا راجگڑھ سی ۔ اس دے حکمران کمبوج لوک سن ۔

کاشی - اسدا راجگڑھ وارانسی سی ۔ جو ورنا اتے اسیں دریاواں دی سنگم اتے وسی سی ۔ حال دی وارانسی اتے آسپاس دا علاقہ اسوچ شامل رہا سی ۔ جین تیرتھنکر پارشوناتھ دے پیؤ اشوسین کاشی دے راجا سن ۔ اسدا ایودھیا راج دے نال جدوجہد رہندا سی ۔

کورُو - اج دے ہریانہ اتے دلی دا جمنا دریا دے لہندے والا حصہ شامل سی ۔ اسدا راجگڑھ جدید دلی ( اندرپرستھ ) سی ۔ جیناں دے اترادھئینسوتر وچ اتھے دے اکشواکُو نامی راجا دا ذکر ملدا اے ۔ جاتک کہانیاں وچ ستسوم ، کوروپتی اتے دھننجے اتھے دے راجا منے گئے اے ۔ کردھمجاتک دے مطابق ، ایہہ دے لوک اپنے سدھے - سچے منشیوچت ورتاؤ لئی آگوُ منے جاندے سن اتے دوجے علاقےآں دے لوک اوہناں نوں دھرم سکھن آؤندے سن ۔

کوشل - اتر پردیش دے فیض آباد ضلع ، گونڈا اتے بہرائچ دے علاقے شامل سن ۔ اسدا راجگڑھ شراوستی سی ۔ کوشل دے اک راجا کنش نوں پالگرنتھاں وچ بارانسگہو کیہا گیا اے ۔ اسی نے کاشی نوں جت کر ایودھیا وچ ملیا لیا سی ۔

گاندھار – پاکستان دا لہندا اتے افغانستان دا مشرقی علاقہ۔ اسدا راجگڑھ ٹیکسلا سی اسنوں اب دے قندھار نال جوڑن دی غلطی کئی وار لوک کر دندے ہن جو کہ اصل وچ اس علاقے سے کجھ دکھن وچ واقع سی ۔

چیدِی - حال وچ بندیلکھنڈ دا علاقہ ۔ اسدا راجگڑھ شکتیمتی سی ۔ اس راج دا ذکر مہابھارت وچ وی اے ۔ ششپال اتھے دا راجا سی ۔

وجی جاں ورجِی - ایہہ اٹھ گنتانترک کلوں دا سنگھ سی جو شمالی بہار وچ گنگا دے شمال وچ اوواقع سی اتے جسدا راجگڑھ ویشالی سی ۔ اسوچ اجوکے بہار راج دے دربھنگا ، مدھبنی اتے مظفرپور ضلعے شامل سن ۔

وتس جاں ونش- جدید اتر پردیش دے الہٰ آباد اتے مرزاپور ضلعے ۔ پراناں دے مطابق ، راجا نچکشُو نے جمنا دریا دے ساحل اتے اپنے شاہی خاندان دی قیام تدّ کیتی سی جدوں ہستناپور راج دا پتن ہو گیا سی ۔ اسدا راجگڑھ کوشامبی سی ۔

پانچال - لہندا اتر پردیش ۔ پانچال دیاں دو شاخاں سن ― شمالی اتے جنوبی ۔ شمالی پانچال دا راجگڑھ اہچھتر اتے جنوبی پانچال دا کامپلی سی ۔ چلانی برہمدت پانچال دیس دا اک مہان راجہ سی ۔

مگدھ - دکھن بہار وچ واقع ۔ اسدی راجدھانی راجگرہ سی ۔ پراگ بدھ دور وچ اندر اتے جراسنگھ ایہہ دے پرمکھ راجہ سن ۔ شتپتھ باہمن وچ اسنوں کیکٹ کیہا گیا اے ۔ جدید پٹنا اتے گیا ضلعے اتے آسپاس دے علاقے۔

متسی (جنپد) جاں مچھّ - اسوچ راجستھان دے الور ، بھرتپور اتے جے پور ضلعے دے علاقے شامل سن ۔

مل (جنپد) - ایہہ وی اک گنسنگھ سی اتے مشرقی اتر پردیش دے علاقے اسدے علاقے سن ۔

سرسین جاں شورسین - اسدا راجگڑھ متھرا سی ۔

ایہہ سارے مہاجنپد اجوکے شمالی افغانستان توں بہار تک اتے ہندوکش توں گوداوری دریا تک وچ پھیلیا ہویا سی ۔ لمی نکائے دے مہاگووند ستّ وچ بھارت دی آکرتی دا ذکر کردے ہوئے اسنوں شمال وچ آئتاکار اتے دکھن وچ تربھجاکار یعنی اک بیلگاڈی دی طرحاں دسیا گیا اے ۔ بودھی نکاؤں وچ بھارت نوں پنج بھجیا وچ ورنت کیتا گیا اے - اتراپتھ ( پشچموتر حصہ ) ، مدھئدیش ، پراچی ( مشرقی حصہ ) دکھنیپتھ اتے اتراجیہ ( پچھم والا حصہ ) دا چرچہ ملدا اے ۔ استوں اس گل دا وی نشان ملدا اے کہ بھارت دی جغرافیائی ایکتا قبل مسیح چھیویں صدی سے ہی نظریاتی اے ۔ اسدے علاوہ جین گرنتھ بھگوتی نیم اتے نیم کرتانگ ، پاننی دی اشٹدھیایی ، بودھائن دھرمسوتر ( قبل مسیح ستویں صدی وچ رچت ) اتے مہابھارت وچ مہیا جنپد لسٹ اتے تکنا کرو تاں پاوانگے کہ شمال وچ ہمالہ توں کنیاکماری تک اتے لہندے وچ گاندھار پردیش توں لے کے مشرق وچ آسام تک دا پردیش اینہاں جنپداں توں ڈھکیا سی ۔ کوٹیلے نے اک چکرورتی بادشاہ دے دوران مکمل ہندوستان دی سیاسی ایکتا دے زریعہ سے اک ورہتر متحد بھارت دی پرسوچ کیتی سی ۔ ایساپورو چھیویں صدی سے ایساپورو دوجی صدی تک پرچلن وچ راے آہت سکوں دے ونڈ سے اندیشہ ہندا اے کہ ایساپورو چوتھی صدی تک مکمل بھارت وچ اک ہی مدرا پرچلت سی ۔ استوں اس یگ وچ بھارت دے ایکیکرن دی صاف جھلک وکھدی اے ۔