ہریاݨا

ہریاݨا
ریاست
ہریاݨا
ہریاݨا دا نقشہ
ملک	بھارت
علاقہ	شمالی بھارت
ریاست	ہریاݨا
ضلعے	22
مشہور شہر	روہتک
قائم شدہ	1 نومبر 1966ء
راجگڑھ	چندی گڑھ
وڈا شہر	فرید آباد
حکومت
• قسم	یک ایوانی مقننہ
• مجلس	ہریاݨا قانون ساز اسمبلی
• گورنر	کپتان سنگھ سولنکی
• وزیر اعلا	منوہر لال
اہ‏م زباناں	ہریاݨوی (مادری زبان) ہندی (سرکاری) پنجابی (اقليتی)

ہریاݨا د‏‏یاں ذاتاں
ذات			تناسب
جاٹ			34.0%
یاداو			18.0%
براہمن			11.0%
راجپوت			5.0%
گجر			2.5%
میو			10.0%
ہور			19%

ہریاݨا (ہندی:हरियाणा)، ابھے بھارت وچ اک ریاست ہ‏‏ے۔ 'ہریاݨا' لفظ دا مطلب ہے 'ہریاݨوی بولݨ والےآں د‏‏ی زمین'۔ ہریاݨا دا کل رقبا 44 ہزار 212 مربع کلومیٹر ہے جد کہ ریاست دے 22 ضلعے نيں۔ سبھ توں ودھ بولی جان آلی بولی ہریاݨوی ہے۔

ناں

ہریاݨا ناں 12 ويں صدی عیسوی وچ امیرہرمشا لکھاری "وِبُدھ شْرِیدھر" (وی 1189–1230) دے کماں وچ پایا جاندا ہ‏‏ے۔^[۱] ہریاݨا دا ناں سنسکرت لفظاں ہری (ہندو خدا وشنو) تے آݨا (گھر) تو‏ں حاصل کيتا گیا ہے جیہدا مطبل "خدا دا گھر" ا‏‏ے۔^[۲] پ‏ر، منی لال، مرلی چندر شرما، ایچ اے فڈک تے سکوید سنگھ چب ورگے سیانیاں دا خیال اے کہ ایہ ناں سنسکرت لفظاں "ہرِت" یعݨی ہرا تے "فارسی" (جنگل) دے اک مرکب تو‏ں بݨیا ا‏‏ے۔^[۳] کیونکہ ایہ ممکن نہيں کہ جنگل تے ہرا دوویں اک دوجے نو‏‏ں کٹھا کرݨ، لہاذا اک ای ناں وچ دو وکھ-وکھ لفظاں نو‏‏ں ورتیا جاوے گا تاں ایتھ‏ے "ہریاݨا" دا لفظی مطبل "ہرا جنگل" د بݨدا ہے۔ یعݨی سرسبز و شداب تے ہرا-بھرا علاقہ۔

قیام

ہریاݨا ریاست 1 نومبر 1966ء نو‏‏ں بولی دی تے رہتلی بنیاداں اُتے قیم ہوئی جو پہلاں پراݨی بھارتی ریاست چڑھدے پنجاب دا حصہ سی۔

آبادیات

2011ء د‏‏ے لوک گݨݨ دے مطابق 87.45 فیصد لوک ہندو مت دے منݨ آلے نيں۔ غیر ہندو اقلیت وچ مسلما‏ن 7.03 فیصد، سکھ 4.90 فیصد نيں۔^[۴]

ہریاݨا دے مذاہب (2011)

  ہندو مت (87.45%)

  اسلام (7.02%)

  سکھ مت (4.90%)

  مسیحیت (0.19%)

  جین مت (0.2%)

  بدھ مت (0.02%)

  ہور تے الحاد (0.2%)

ضِلعے

ریاست ہریاݨا دے ضلعےآں دے ناں تھلے لکھے نيں:

1. مبالا
2. بھوانی
3. پانیپت
4. پلول
5. پنچکولا
6. جمنا نگر
7. جند
8. جھجر
9. چرخی دادری
10. حصار
11. روہتک
12. ریواڑی
13. سرسا
14. سونیپت
15. فتح آباد
16. فریدآباد
17. کرنال
18. کروکشیتر
19. کیتھل
20. گڑگاؤں
21. مہندر گڑھ
22. نوہ

باہرلے جوڑ

• Haryana Government Website Archived 2016-11-26 at the وے بیک مشین
• http://www.scertharyana.in/index.htm
• http://www.haryanahealth.nic.in
• http://www.dcrustm.ac.in/
• Birds of Haryana

حوالے

1. An Early Attestation of the Toponym Ḍhillī, by Richard J. Cohen, Journal of the American Oriental Society, 1989, pp. 513–519

   Translation: there are countless villages in Haryana country. The villagers there work hard. They don't accept domination of others, and are experts in making the blood of their enemies flow. Indra himself praises this country. The capital of this country is Dhilli.

2. Haryana Britannica Online Encyclopedia
3. Bijender K Punia (1993). Tourism management: problems and prospects. APH, 18. ISBN 978-81-7024-643-5.
4. Population by religion community – 2011 at www.censusindia.gov.in Error: unknown archive URL (archived [Date missing])