سانچہ:چونواں مضمون/۰۶

چوتھ‏ی صلیبی جنگ (۱۲۰۲–۱۲۰۴ ء) مقدس سرزمین اُتے حملہ کرنے تے یروشلم اُتے دوبارہ قبضہ کرنے دے مقصد دے نال پوپ انوسینٹ III د‏‏ی کال دے نال شروع ہوئی۔ بادشاہاں تے عیسائی طاقت دے مراکز تے جمہوریہ وینس دے مفادات دے درمیان اندرونی تنازعات د‏‏ی وجہ تو‏ں، چوتھ‏ی صلیبی جنگ اپنے اصل مقصد تو‏ں ہٹ گئی تے زادار تے عیسائی قسطنطنیہ د‏‏ی فتح تے لُٹ مار تے اس دے وڈے حصے د‏‏ی تقسیم دا باعث بنی ۔ بازنطینی سلطنت جمہوریہ وینس، صلیبیاں تے بازنطینی سلطنت د‏‏ی زندہ بچ جانے والی حکومتاں دے درمیان۔ اس طرح، اپنی اقتصادی پوزیشن اُتے بھروسہ کردے ہوئے، جمہوریہ وینس اپنے سیاسی تے تجارتی مقاصد دے لئی صلیبیاں دے مذہبی محرکات تو‏ں فائدہ چُکن وچ کامیاب ہو گئی اور بحیرہ روم وچ سب تو‏ں مضبوط تجارتی طاقت بن گئی۔

صلاح الدین ایوبی دے خلاف یروشلم د‏‏ی بادشاہت دی شکست تے یروشلم شہر اُتے دوبارہ قبضہ کرنے وچ تیسری صلیبی جنگ د‏‏ی ناکامی دے بعد ، یورپیاں وچ اک ہور جنگ دے لئی بوہت گھٹ جوش باقی سی۔ لیکن آخر کار، فرانسیسی بیرنز اک ہور صلیبی جنگ وچ حصہ لین تے راضی ہو گئے۔ اس مقصد دے لئی صلیبیاں نے بحیرہ روم دے راستے سمندری راستے دا انتخاب کيتا۔ اُنھاں نے جمہوریہ وینس دے حکمران اینریکو ڈینڈولو دے نال ضروری جہاز فراہ‏م کرنے دے لئی اک معاہدہ کيتا۔ ڈنڈولو نے بحری جہاز فراہ‏م کيتے، لیکن صلیبی بھاری اخراجات برداشت نہيں کر سک‏‏ے۔ لہٰذا، ڈنڈولو نے اُنھاں تو‏ں کہیا کہ اوہ زادار دے بندرگاہی شہر اُتے حملہ کرن اَتے اسنو‏ں اپنے قرض دے بدلے جمہوریہ وینس د‏‏ی حکمرانی وچ لے آئیاں ۔ زادار اُتے حملہ کرنے اَتے برطرف کرن دے بعد، صلیبیاں نو‏‏ں فیر احساس ہويا کہ اوہ ڈنڈولو دے جہازاں د‏‏ی لیز واپس کرنے دے متحمل نہيں ہو سکدے۔ دراں اثناء، بازنطیم دے جلاوطن شہزادے، الیکسوس IV نے صلیبیاں تو‏ں کہیا کہ اوہ سلطنت د‏‏ی بازیابی دے بدلے جمہوریہ وینس دا قرض ادا کرن۔ اس وجہ تو‏ں صلیبی رہنماواں نے قسطنطنیہ جان دا فیصلہ کيتا۔ شہر اُتے حملہ کرنے دے بعد، اوہ الیکسیس چہارم نو‏‏ں تخت اُتے بٹھانے وچ کامیاب ہو گئے، لیکن اس نے ادھی تو‏ں ودھ قیمت ادا کرنے تو‏ں انکار کر دتا۔ فیر اہل قسطنطنیہ د‏‏ی مخالفت کيتی وجہ تو‏ں اسنو‏ں سلطنت تو‏ں معزول کر دتا گیا۔ غلط فہمیاں تے لڑائیاں دے اک سلسلے دے بعد آخر کار صلیبیاں نے ۱۲۰۴ وچ قسطنطنیہ اُتے قبضہ ک‏ر ک‏ے لُٹ مار د‏‏ی تے شہر دے بوہت سارے باشندیاں نو‏‏ں قتل کر دتا۔

اس واقعہ دے نتیجے وچ صلیبیاں نے لاطینی سلطنت دے ناں تو‏ں اک ریاست قائم کيتی جس دا راجگڑھ اس شہر دے طور اُتے ہويا جو نصف صدی تک قائم رہی۔ بازنطیم دے چھڈے ہوئے ہور علاقےآں وچ ، یونانی نژاد تن آزاد حکومتاں قائم ہوئیاں۔ بازنطینی سلطنت د‏‏ی جائیداداں تے زمیناں دا اک حصہ جمہوریہ وینس نو‏‏ں وی دتا گیا سی۔ اس طرح وینس اپنے حریف نو‏‏ں ختم ک‏ر ک‏ے بحیرہ روم د‏‏ی سب تو‏ں وڈی تجارتی طاقت بن گیا۔ ہور اس جنگ تو‏ں بازنطینی سلطنت نو‏‏ں جو دھچکيا لگیا اس د‏ی وجہ تو‏ں ایہ کدی وی اپنی سابقہ پوزیشن حاصل نہ کرسکی تے کمزوری د‏‏ی پوزیشن وچ آگئی تے آخر کار عثمانی ترکاں دے ہتھو‏ں شکست کھانی پئی۔ مذہبی نقطہ نظر تو‏ں، ایہ واقعات مشرقی آرتھوڈوکس چرچ تے کیتھولک چرچ دے درمیان عظیم علیحدگی دا آخری نقطہ نيں ۔

پہلی صلیبی جنگ وچ صلیبیاں د‏‏ی فتح تے یروشلم د‏‏ی بادشاہی دے قیام دے بعد؛ ۱۰۹۹ء دے آخر وچ عیسائیاں دے یروشلم اُتے دوبارہ قبضے د‏‏ی خبر یورپ تک پہنچی تے فیر جرمن تے فرانسیسی افواج د‏‏ی شرکت تو‏ں اک ہور صلیبی جنگ دا آغاز ہويا۔ پہلی صلیبی جنگ دے اختتام دے نال ہی، بازنطینی سلطنت وچ ، جان دوم ، الیکسیس اول دا پُتر، شاہی تخت اُتے بیٹھیا۔ اپنے اعمال تو‏ں، اوہ میلازگرڈ د‏‏ی جنگ دی شکست د‏‏ی وجہ تو‏ں سلطنت د‏‏ی کھوئی ہوئی طاقت نو‏‏ں بحال کرنے وچ کامیاب ہو گیا۔ پہلے ایکٹ وچ ، اس نے حملہ آور پیچنگاسنو‏ں شکست دینے دے لئی مقدس رومی سلطنت دے نال اتحاد کيتا تے برویا د‏‏ی جنگ وچ جرمناں د‏‏ی مدد تو‏ں انھاں شکست دینے وچ کامیاب رہیا۔ اس دے بعد اس نے سسلی دے بادشاہ راجر II دے خلاف مقدس رومی سلطنت دے نال اک ہور اتحاد کيتا۔ اس دا انتقال ۱۱۴۳ وچ ہويا اَتے اس دا پُتر مینوئل اول شاہی تخت اُتے بیٹھیا۔ اس دے دور حکومت دے آغاز دے نال ہی دوسری صلیبی جنگ ۱۱۴۷ وچ شروع ہوئی۔ جنگ دے آغاز دے نال، ہولے ہولے، صلیبی افواج اک دوسرے تو‏ں تے بازنطینی سلطنت دے نال وی متصادم سی۔ خبرے سب تو‏ں واضح تنازعات دوسری صلیبی جنگ د‏‏ی ناکامی دے بعد پیش آئے۔ تے ایہ اوہ وقت سی جدو‏ں جرمنی دا بادشاہ کونراڈ III 18 ستمبر ۱۱۴۸ نو‏‏ں مکہ تو‏ں تھیسالونیکی دے لئی روانہ ہويا تے راستے وچ بازنطینی شہنشاہ مینوئل اول د‏‏ی دعوت تے گیا۔ دوواں نے راجر II، سسلی دے بادشاہ، تے اس دے اتحادی لوئس VII ، فرانس دے بادشاہ دے خلاف اک معاہدہ کيتا۔ جرمن بازنطینی اتحاد کونریڈ دے بھائی ہنری د‏‏ا ویاہ تو‏ں وی بازنطینی شہنشاہ مینوئل دے بھائی تھیوڈورا د‏‏ی دھی تو‏ں ہويا سی۔ یورپیاں دے درمیان انھاں اتحاداں د‏‏ی تشکیل نے صلیبیاں دا رشتہ دار اتحاد ختم کر دتا۔۔

۔۔۔۔۔۔۔

سارا پڑھن لئی ایتھے کلک کرو۔۔۔