Sien-a

Sien-a        Stat: Italia Provincia: Provincia ëd Sien-a Nòm 'n italian: Siena Coordinà: Latitudin: 43° 19′ 6′′ N Longitudin: 11° 19′ 53′′ E Mostra an sla carta Autëssa: 322 m s.l.m. Surfassa: 118,53 km² Abitant: 53.901 (2017) Comun dj'anviron: Asciano, Castelnuovo Berardenga, Monteroni d'Arbia, Sovicille, Monteriggioni CAP: 53100 Prefiss tel.: 0577 Còdes ÌSTAT: 052032 Còdes fiscal: I726  Festa dël borgh: 1 dë dzèmber  Sit istitussional Sien-a (Siena an italian) a l'é na sità dla Toscan-a ëd 54.123 abitant [1], capleugh ëd l'omònima provincia. Stòria Dal 313 a Sien-a a-i é staje un vëscovà. La sità a së slarga e a dventa lìbera comun-a a parte dal sécol ch'a fà XII, con l'elession ëd cónsoj. A la mòrt ëd l'imperator Federich II, Firense e Sien-a as frontegio an na bataja vnùa arnomà ël 4 Stèmber 1260, ai pe dla colin-a Montaperti, a est ëd Sien-a. Bele che l'armèja dij guelf fiorentin a fussa bin pi numerosa, ij ghiblin senèis a l'han trionfà giutà da le sità alià, Pisa e Corton-a, partisan-e dl'imperator, e dij sivalié alman mandà dal re Manfred, fieul ëd Federich II. A la mità dël sécol ch'a fà XIV la classa dij mërcant a riva al podèj. Cost-sì a cangia peui 'd man vàire vire fin-a a che, dël 1555, apress n'assedi afros, j'8000 dzorvivù a consigno Sien-a a Còsim I dij Médici e a sò alià Flip II. Giumaj la sità a aparten al granducà 'd Toscan-a, sota l'autorità ëd Firense. Religion Sant patron ëd Sien-a a son Marìa, Pero, Pàul, Vitor, Ansan, Savin, Cressensi. Leu d'anteresse Ël dòm ëd Santa Marìa Assonta Ël batisteri ëd San Gioann La cesa ëd San Dumini Palass Sansedoni Ël Palass Pùblich Palass Chigi-Saracini Palass Buonsignori Palass Tolomei Palass Salimbeni Le fontan-e Le sinch pi grande fontan-e 'd Sien-a a smijo a 'd fortësse, përchè a ventava protege l'eva ant la sità ch'a n'avìa pòca. Un-a dle fontan-e comunaj pi antiche e pi bele a l'é l'adoss Branda, an contrà 'd Fontebranda, batìa ai pe d'un ròch ert. As andasìa ambelessì a pijé l'eva già anviron ant l'ann 1000, ma a l'é mach da la mità dël sécol ch'a fà XIII ch'a l'ha sò aspet atual, ch'a arpija le forme gòtiche dla ca dla comun-a. La fassada an mon ancoronà 'd merlo as duverta con tre gran arcade an ogiva. Ël quarté dantorn a la fontan-a na vira a l'era abità da tenzior, afaitor e cardèire. An piassa dël Camp as alva la monumental adoss Gaia, inaugurà dël 1414. Feste e manifestassion Palio dle contrà: corsa ìpica stòrica an piassa, ai 2 luj e 16 ost Sman-a musical senèisa: festival ëd mùsica, la dariera sman-a ëd luj Aministrassion Ël dòm Ël sìndich a l'é Maurizio Cenni (dal 13/05/2001 -second mandà: 2006-). Sità binele Sien-a a l'é binelà con: Avignon, Fransa Dura, Palestin-a Weimar, Almagna Wetzlar, Almagna Anliure esterne Sit istitussional Arferiment Sorgiss: ISTAT - Bilansi demogràfich al 31/01/2009 .