Żylistek (Deutzia Thunb.) – rodzajkrzewów z rodziny hortensjowatych. Obejmuje ok. 72 gatunków[6]. W ogromnej większości występują one naturalnie w Azji wschodniej (50 gatunków rośnie w Chinach, z czego 41 to endemity tego kraju[5]), kilka rośnie także w Ameryce Środkowej (w Meksyku)[7]. Występują na skalistych zboczach, w lasach, często przy ciekach[8].
Wiele gatunków to wartościowe krzewy ozdobne. W Polsce do najczęściej sadzonych należy żylistek szorstki[7].
Nazwa rodzaju upamiętnia Johanna van der Deutza (1743–1788), przyjaciela i patrona Carla P. Thunberga, który opisał jako pierwszy ten rodzaj[8].
Pokrój
Krzewy wyprostowane osiągające zwykle do ok. 2 m wysokości, ale są też gatunki nie przekraczające 1 m i takie, które sięgają do 5 m wysokości. Niemal wszystkie części tych roślin pokryte są gwiazdkowatymi, przylegającymi do powierzchni włoskami i z tego powodu są szorstkie[7][9].
Ułożone nakrzyżlegle, sezonowe, rzadko zimozielone. Osadzone na krótkich ogonkach mają kształt blaszki od jajowatego do lancetowatego. Na brzegu są drobno piłkowane lub karbowane. Długość liści różni się u różnych gatunków w granicach od ok. 1,5 cm do ponad 10 cm, przy czym zwykle jest zmienna także na tym samym krzewie[7][9].
Obupłciowe, 5-krotne, zebrane w kwiatostany (zwykle złożone wiechy i baldachogrona) wyrastające na krótkich pędach bocznych. Kielich tworzy w dole czarkę na brzegu z 4 trwałymi, trójkątnymi lub lancetowatymi działkami. Korona biała lub kremowa może być płasko rozpostarta lub dzwonkowata. Pręciki wyrastają w dwóch okółkach, mają charakterystycznie oskrzydlone nitki, u góry często opatrzone dodatkowo w dwa ząbki. Zalążnia dolna[9].
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa dereniowe (Cornidae Frohne & U. Jensen ex Reveal), nadrząd Cornanae Thorne ex Reveal, rząd hortensjowce (Hydrangeales Nakai), rodzina hortensjowate (Hydrangeaceae Dumort.), rodzaj żylistek (Deutzia Thunb.)[10].
Cenione z powodu małych wymagań oraz obfitego i długiego kwitnienia. Są tolerancyjne odnośnie do warunków glebowych, odporne są na zanieczyszczenia miejskie i szkodniki owadzie. Więdną jednak w czasie suszy i upałów, a pędy nadziemne mogą także przemarzać podczas surowych zim[7][9], zwłaszcza bywają wrażliwe na późne przymrozki[8].
Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI:10.1371/journal.pone.0119248, PMID:25923521, PMCID:PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).