Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sed (egip. heb–sed) – święto celebracji ziemskiej siły i życiowego wigoru faraona; „rytuał trzydziestolecia”; święto odrodzenia i odnowienia władzy królewskiej obchodzone w XXX rocznicę koronacji władcy.
Miało na celu symboliczne „odmłodzenie” władcy i potwierdzenie jego fizycznej sprawności, która stanowiła legitymizację jego władzy oraz potwierdzenia lojalności poddanych względem panującego. Było też powtarzane później w okresie kilkuletnim, zazwyczaj co 3-4 lata[1]. Stanowiło połączenie dwóch osobnych rytuałów, czyli właściwego święta oraz ceremonii obejmowania terytorium przez władcę[2].
Pochodzenie nazwy święta jest niepewne. Mogła ona pochodzić od byczego ogona, lecz również wywodzić się od boga Seda.
Nieznany jest też rodowód święta. Rytuał wywodzi się prawdopodobnie z prehistorycznych obrzędów, gdy szczególne znaczenie odgrywała fizyczna sprawność plemiennego wodza. Najwcześniejsze przedstawienia tego święta pochodzą z czasów Dena. Pierwsza dokładna data jego obchodów pochodzi z czasów Pepiego I, o którym wiadomo, iż celebrował je w 18 roku swego panowania.
Obrzędy odbywały się w specjalnie wzniesionym kompleksie budowli, w obecności zgromadzonych dostojników państwowych. W przeddzień głównych uroczystości odbywała się w Memfis ceremonia podniesienia filara dżed – symbolu trwałości, w której władca osobiście uczestniczył wraz z kapłanami.
Ceremoniał obejmował kilkanaście obrzędów, w tym:
Znani są tylko dwaj faraonowie regularnie odprawiający to święto: Amenhotep III, który uczestniczył w nich w 30, 34 i 37 roku panowania, oraz Ramzes II, który je obchodził 14 razy między 30 i 66 rokiem swego panowania. Amenhotep nakazał kapłanom zbadać archiwa świątynne dla odtworzenia najdawniejszych rytuałów święta sed i wprowadził jego reformę. W jej następstwie oprócz odzyskania sił faraon miał się stać ucieleśnieniem boga Re.
Oficjalnym ceremoniom towarzyszyły najprawdopodobniej wystawne uczty połączone z tańcem i muzyką. Z okazji tej ceremonii wytwarzano również pamiątkowe przedmioty; za czasów wczesnych władców były to kamienne naczynia z tytulaturą króla, które obecnie stanowią źródło cennych informacji dla egiptologów.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.