Generalne Gubernatorstwo

Generalne Gubernatorstwo na tle ziem okupowanych II Rzeczypospolitej

Generalne Gubernatorstwo (1939–1945) (czasem Generalna Gubernia, w skrócie GG) (niem.: Generalgouvernement für die besetzten polnischen Gebiete, dosłownie Generalne Gubernatorstwo dla okupowanych ziem polskich) – jednostka administracyjno-terytorialna utworzona na podstawie dekretu Adolfa Hitlera z 12 października 1939 obejmująca część okupowanego wojskowo przez Niemcy terytorium II Rzeczypospolitej, która nie została wcielona bezpośrednio do Rzeszy.

• Administracja niemiecka musi dołożyć starań, by wzajemnie wygrywać przeciwko sobie Polaków i Żydów.
  • Autor: dr E. Wetzel i dr G. Hecht, pracownicy Urzędu dla Sprawy Polityki Rasowej III Rzeszy Niemieckiej.
  • Opis: zalecenia dla Generalgouvernement (Generalnego Gubernatorstwa), w: Traktowanie ludności byłych obszarów polskich z punktu widzenia polityki rasowej.
  • Źródło: Tadeusz Kułakowski, Gdyby Hitler zwyciężył..., Książka i Wiedza, Warszawa 1959, s. 30.

• Celem naszym (...) winno być opróżnienie dla osadnictwa niemieckiego całego Kraju Wisły (niem. Weichselland) włącznie z Galicją. Będzie to oczywiście możliwe tylko wówczas, jeśli się z biegiem czasu usunie stąd obce narodowości – Polaków i Ukraińców. Nie ulega wątpliwości, że przeprowadzenie takich zmian potrwa dziesiątki lat; jest to jednakże jedynie słuszna linia postępowania; każda inna jest błędna.
  • Autor: Hans Frank
  • Opis: protokół posiedzenia rządu Generalnego Gubernatorstwa, fragmenty wypowiedzi na temat „jedności administracji, polityki w sprawach narodowościowych, wyżywienia oraz wykorzystania siły roboczej”, Kraków 11 marca 1942.
  • Źródło: Okupacja i Ruch oporu w dzienniku Hansa Franka 1939-1945, Tom I 1939-1942, KIW Warszawa 1972.

• Generalne Gubernatorstwo jest naszym rezerwuarem siły roboczej do prostych prac (cegielnie, budowa dróg, itd., itp.) (...) Należy bezwarunkowo zwrócić uwagę na to, że nie może być żadnych „polskich panów”; gdzie są tacy polscy panowie, mają być oni, choćby nie wiem jak twardo to zabrzmiało, zabici (...) Führer musi podkreślić jeszcze raz, że dla Polaków może być tylko jeden pan i jest nim Niemiec, dwóch panów obok siebie nie może być i nie ma na to zgody, dlatego wszyscy przedstawiciele polskiej inteligencji mają zostać zabici. To brzmi twardo, ale takie jest prawo życia.
  • Autor: Martin Bormann
  • Źródło: Człowiek człowiekowi... Niszczenie polskiej inteligencji w latach 1939–1945. KL Mauthausen/Gusen, Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, Warszawa 2009.

• Führer i Kanclerz Rzeszy Niemieckiej, Adolf Hitler, powierzył mi rozporządzeniem z dnia 12 października 1939 r. ważnością od 26 października 1939 r. władzę Gubernii Generalnej na zajętych obszarach polskich.(...) Wszelkie próby oporu przeciwko wydanym rozporządzeniom oraz przeciwko spokoju i porządku na obszarach polskich niszczone będą bezwzględną surowością za pomocą potężnego oręża Wielkiej Rzeszy Niemieckiej. Gubernator Generalny dla zajętych obszarów polskich Frank.
  • Autor: Hans Frank
  • Opis: proklamacja Generalnego Gubernatora Hansa Franka z 26 października 1939, fragment.
  • Źródło: Stanisław Wrzos-Glinka, Tadeusz Mazur, Jerzy Tomaszewski Cierpienie i walka narodu polskiego 1939–1945, Zarząd Główny ZBoWiD, Warszawa, 1958, s. 17.

• Führer jest zdecydowany uczynić z tego kraju w przeciągu 15 – 20 lat kraj czysto niemiecki. Określenie siedziba narodu polskiego nie będzie odtąd używane w odniesieniu do GG i obszarów przyległych.
  • Autor: Hans Frank
  • Opis: po rozmowie z Hitlerem 17 marca 1941 r., Hans Frank do podsekretarzy stanu, dowódcy policji i SS, gubernatorów dystryktów oraz kierowników wydziałów rządu.
  • Źródło: Czesław Madajczyk, Generalna Gubernia w planach hitlerowskich, Warszawa 1961, s. 78–79.

• Generalne Gubernatorstwo było piekłem.(...) potworna była okupacja Polski.
  • Autor: Martin Winstone
  • Źródło: Martin Winstone: Generalne Gubernatorstwo było piekłem, wp.pl, 1 kwietnia 2016.

• Jeśli chodzi o obozy koncentracyjne, to uświadomiliśmy sobie, że nie chcemy tu w Guberni Generalnej zakładać obozów koncentracyjnych we właściwym znaczeniu. Kto u nas jest podejrzany, ten powinien być od razu zlikwidowany.
  • Autor: Hans Frank
  • Opis: na posiedzeniu w sprawach policyjnych w dniu 30 maja 1940 r. odnośnie do traktowania i eksterminacji Polaków.
  • Źródło: Stanisław Piotrowski, Proces Hansa Franka i polskie dowody przeciw SS, Warszawa 1970.
  • Zobacz też: obóz koncentracyjny

• Kiedy osiągniemy pokój, w ciągu pierwszych 20 lat odbudujemy i rozbudujemy nasze wsie i miasta, a etniczną granicę niemczyzny przesuniemy o 500 km na Wschód.
  • Autor: Heinrich Himmler
  • Opis: oświadczenie Himmlera na temat planów germanizacji ziem polskich.
  • Źródło: Franciszek Piper, Polska i Polacy w planach nazistowskich, franciszekpiperauschwitz.pl

• Obszar Guberni Generalnej będzie stanowił następną część składową Europy, która będzie bezwzględnie zniemczoną bezpośrednio po powtórnym zgermanizowaniu wschodnich terenów Rzeszy (...) Będziemy budowali wielkie autostrady, jakie przecinają obecnie nasz kraj. Przy nich powstaną wielkie osady niemieckie. W dobranych punktach strategicznych powstaną wielkie ośrodki wojskowe, wokoło nich szerokim pasem rozwinie się życie niemieckie. Jeżeli będziemy wówczas mieli możliwość wyparcia na wschód obcego narodu, którego nie będziemy tu więcej potrzebowali, nie będzie rzeczą tak trudną coraz bardziej osiedlać element niemiecki i coraz więcej usuwać element obcoplemienny (...) Dalej na wchodzie powstanie kiedyś okręg Gotów, a z Guberni Generalnej można będzie wówczas zrobić okręg Wandalów.
  • Autor: Hans Frank
  • Opis: na posiedzeniu rządu Generalnego Gubernatorstwa na temat germanizacji ziem polskich i Europy Wschodniej, 16 grudnia 1941.
  • Źródło: Stanisław Piotrowski, Proces Hansa Franka i polskie dowody przeciw SS, Warszawa 1970, s. 185.

• Oczyszczenie wcielonych ziem wschodnich z osób obcych rasowo jest najistotniejszych celem, który na niemieckim wschodzie musi być osiągnięty. Jest kardynalnym zadaniem polityki narodowościowej, które Reichsführer SS jako Komisarz Rzeszy do Spraw Umocnienia Niemczyzny na wcielonych ziemiach wschodnich ma do wykonania.
  • Opis: fragment broszury zatytułowanej "Der Menscheneinsatz" wydanej w 1940 r. przez Urząd do Spraw Umocnienia Niemczyzny.
  • Źródło: Franciszek Piper, Polska i Polacy w planach nazistowskich, franciszekpiperauschwitz.pl

• Panowie! (...) omówiłem z kolegą (Brunonem) Streckenbachem w obecności SS-Obergruppenführera (Friedricha-Wilhelma) Krügera ten nadzwyczajny program pacyfikacyjny, którego celem była przyśpieszona likwidacja znajdującej się w naszym ręku większości buntowniczych polityków głoszących opór i innych osobników politycznie podejrzanych, jak również jednoczesne położenie kresu tradycyjnej polskiej przestępczości. Przyznaję otwarcie, że w rezultacie będzie musiało się rozstać z życiem kilka tysięcy Polaków, głównie ze sfer ideowych przywódców polskich. Dla nas wszystkich jako narodowych socjalistów nakazem chwili jest podjęcie zobowiązania, że dołożymy wszelkich starań, by w narodzie polskim nie wykrystalizował się już żaden opór.
  • Autor: Hans Frank, generalny gubernator, minister III Rzeszy.
  • Opis: z protokołu posiedzenia policyjnego poświęconego całokształtowi spraw związanych ze stanem bezpieczeństwa w Generalnym Gubernatorstwie, 30 maja 1940.
  • Źródło: Zagłada polskich elit. Akcja AB – Katyń, s. 57, pamiec.pl

• Polakom należy umożliwić kształcenie się jedynie w tym zakresie, aby uświadomili sobie, że jako naród nie mają żadnych perspektyw (…), szkoły wyższe są już zamknięte. Seminaria duchowne, otwarte ponownie przez Wehrmacht, również zostaną bezwarunkowo zamknięte, gdyż są one jedynie inkubatorami nienawiści do Niemców.
  • Autor: Hans Frank
  • Opis: do Josepha Goebbelsa o zablokowaniu możliwości kształcenia elity polskiej, październik 1940.
  • Źródło: Mateusz Szpytma, Sonderaktion Krakau – akcja specjalna przeciwko polskości, [w:] Filip Musiał, Jarosław Szarek (red.), Od Września do Norymbergi, wyd. Instytut Pamięci Narodowej, Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków 2012, ISBN 9788362628292. s. 30.

• Poza tym wyraźnie rozstrzygnięto, że GG stanie się w przyszłości niemieckim obszarem życiowym. Tam, gdzie dziś mieszka 12 milionów Polaków, tam powinno zamieszkać 4 do 5 milionów Niemców. Generalna Gubernia musi stać się krajem tak niemieckim, jak Nadrenia.
  • Autor: Hans Frank
  • Opis: po rozmowie z Hitlerem 17 marca 1941, Hans Frank do podsekretarzy stanu, dowódcy policji i SS, gubernatorów dystryktów, kierowników wydziałów rządu.
  • Źródło: Czesław Madajczyk, Generalna Gubernia w planach hitlerowskich, Warszawa 1961, s. 78–79.

• Takiego ucisku, jaki cierpi naród polski, nie cierpiał jeszcze nigdy żaden naród.
  • Autor: Eberhardt Schöngarth
  • Opis: wypowiedź SS Brigadeführera i dowódcy policji bezpieczeństwa w Generalnym Gubernatorstwie, 20 kwietnia 1943 r. na posiedzeniu rządu GG na temat prześladowania narodu polskiego.
  • Źródło: Franciszek Piper, Polska i Polacy w planach nazistowskich, franciszekpiperauschwitz.pl

• Tani robotnik powinien być wysyłany z Generalnej Guberni setkami i tysiącami. Powstrzyma to przyrost biologiczny tego narodu.
  • Autor: Hans Frank
  • Opis: w swoim dzienniku o niewolniczych robotach dla przymusowych robotników polskich wysyłanych z Generalnej Guberni do Rzeszy Niemieckiej.
  • Źródło: Gdy byliśmy literą „P”, polskieradio.pl, 8 marca 2018.

• Ten obszar dzięki męstwu naszych żołnierzy stał się obszarem niemieckim, a dolina Wisły od źródeł do ujścia do morza będzie pewnego dnia tak niemiecka jak dolina Renu.
  • Autor: Hans Frank
  • Opis: zapis w dzienniku Hansa Franka z 1941.
  • Źródło: Franciszek Piper, Polska i Polacy w planach nazistowskich, franciszekpiperauschwitz.pl

• Ty, mój drogi Franku, idź stąd, by dobrze prowadzić swe diabelskie dzieło w Polsce.
  • Autor: Adolf Hitler
  • Opis: do Hansa Franka, żeby nie dopuścił by inteligencja polska stała się warstwą kierowniczą okupowanego narodu, 17 października 1939.
  • Źródło: Mateusz Szpytma, Sonderaktion Krakau – akcja specjalna przeciwko polskości, [w:] Filip Musiał, Jarosław Szarek (red.), Od Września do Norymbergi, wyd. Instytut Pamięci Narodowej, Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków 2012, ISBN 9788362628292. s. 30.

• W Generalnym Gubernatorstwie doszło do największych zbrodni nazistowskich. Tereny te były głównym laboratorium rasowym III Rzeszy.
  • Autor: Martin Winstone
  • Źródło: Martin Winstone: W GG doszło do największych zbrodni nazistowskich, dzieje.pl, 15 września 2015.

• W Generalnym Gubernatorstwie naziści nieprzerwanie rządzili od 1939 do 1945 r., stworzyli tu aparat państwowy. Generalne Gubernatorstwo zajmowało centralne miejsce we wszystkich nazistowskich planach przebudowy Europy. Początkowo traktowano ten obszar jako „rasowy śmietnik”, do którego wrzucano rzekomo gorsze ludy z innych ziem, ale z czasem Generalne Gubernatorstwo zaczęło odgrywać główną rolę w planach germanizacji Wschodu.
  • Autor: Martin Winstone
  • Źródło: Martin Winstone: W GG doszło do największych zbrodni nazistowskich, dzieje.pl, 15 września 2015.

Zobacz zbiór multimediów na Wikimedia Commons: Generalne Gubernatorstwo

Zobacz też:

• Akcja AB
• Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)