Erich von dem Bach-Zelewski

Erich von dem Bach-Zelewski, 1944

Erich von dem Bach-Zelewski (1899–1972) – niemiecki wojskowy i nazista, generał SS (Obergruppenführer).

• Reichsführer SS obiecał mi ponownie, że uzyskam Krzyż Rycerski, gdy Warszawa będzie zdobyta.
  • Opis: prywatne zapiski von dem Bach-Zelewskiego.
  • Źródło: Lesław M. Bartelski, Mokotów 1944, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1971.

• Robiłem starania o nawiązanie kontaktu [z dowódcami powstańczych odcinków – W.B.] przez cały czas. Od dowódców powstańczych odcinków otrzymywałem odpowiedzi na piśmie zredagowane w takim tonie, który czynił zaszczyt moim wrogom. Jeśli chodzi o mnie osobiście były tak obraźliwe, że nie miałem odwagi pokazywać ich moim przełożonym, z obawy postawienia mnie przez sądem wojennym.
  • Źródło: Władysław Bartoszewski, 1859 dni Warszawy, Wydawnictwo Znak, Kraków 2008, s. 853, 854.

• Tak zacięcie, jak walczył Mokotów, nie walczyła żadna dzielnica.
  • Źródło: Lesław M. Bartelski, Mokotów 1944, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1971, s. 536.

• Kazimierz Szternal: To wy, naród, który wydał Goethego i Schillera, terrorem odmówiliście nam prawa do egzystencji i wolności.
  Erich von dem Bach-Zelewski: To jest wojna.
  • Źródło: Norman Davies, Powstanie ’44, przeł. Elżbieta Tabakowska, Wydawnictwo Znak, Kraków 2004, s. 562.

• W dniu dzisiejszym 19. Dywizja Pancerna, wzmocniona dwoma pułkami (…) w dwudniowych ciężkich walkach zdobyła 4/5 Żoliborza. Wskutek moich pertraktacji z generałem „Borem” polski komendant Żoliborza skapitulował (…). Jeńców 800, zabitych 1000, ewakuowanej ludności 15 000.
  • Opis: raport specjalny von dem Bacha-Zelewskiego do Heinricha Himmlera. Skróty pochodzą od Normana Daviesa.
  • Źródło: Armia Krajowa w dokumentach 1939–1945, s. 417, za: Norman Davies, Powstanie ’44, przeł. Elżbieta Tabakowska, Wydawnictwo Znak, Kraków 2004, s. 540.

• Walka z partyzantami stanowiła usprawiedliwienie podejmowania innych działań, takich jak eksterminacja Żydów i Cyganów oraz systematyczne zmniejszanie liczebności narodów słowiańskich.
  • Źródło: Christopher Hall, Kaci Hitlera. Brudny sekret Europy, Wydawnictwo Znak, Kraków 2012, s. 205.

O von dem Bach-Zelewskim

• Bach-Zelewski jest jednym z najinteligentniejszych ludzi, jakich znam. Nawet w NSDAP powierzam mu zadania najtrudniejsze.
  • Autor: Adolf Hitler
  • Źródło: Richard C. Lukas, Zapomniany Holokaust. Polacy pod okupacją niemiecką 1939–1945, przeł. Sławomir Stodulski, Rebis, Poznań 2012, s. 333.

• Coraz ostrzejszy kurs polityki w GG i potęgujący się opór sprawiły, że konieczne stało się uruchomienie kolejnych obozów. Jeden z pierwszych na ziemiach polskich i najbardziej potem złowrogi powstał z inicjatywy Wyższego Dowódcy SS i policji na Śląsku SS-Gruppenführera Ericha von dem Bacha-Zelewskiego wiosną 1940 roku w Auschwitz (Oświęcimiu).
  • Autor: Paweł Wieczorkiewicz, Historia polityczna Polski 1935–1945, Książka i Wiedza, Warszawa 2010, s. 176.

• Generał von dem Bach, o typie pruskiego junkra, wysoki i barczysty, w wieku około 55 lat, w okularach w złotej oprawie, ubrany był w mundur SS. Na szyi miał Krzyż Rycerski Żelaznego Krzyża. Zachowywał się z pewnością siebie i butą, którą pokrywał wyszukaną uprzejmością. Mówił głośno i dobitnie, w sposób charakterystyczny dla hitlerowskich działaczy partyjnych.
  • Autor: Tadeusz Bór-Komorowski, Armia podziemna, Bellona, Warszawa 2009, s. 437, 438.

• Ten zdrajca, ta wstrętna świnia! Przeklęty sukinsyn! Był najbardziej krwawym mordercą w całym tym cholernym układzie! Cholerny zafajdany Schweinehund, sprzedaje duszę, żeby uratować swoją śmierdzącą skórę!
  • Autor: Hermann Göring
  • Opis: po usłyszeniu zeznań von dem Bacha-Zelewskiego w czasie procesów norymberskich.
  • Źródło: Norman Davies, Powstanie ’44, przeł. Elżbieta Tabakowska, Wydawnictwo Znak, Kraków 2004, s. 718.

• Von dem Bach był specjalistą w tłumieniu akcji partyzanckich na tyłach frontu i przeprowadzaniu pacyfikacji. Jednym z pierwszych jego kroków w Warszawie było rozrzucenie tysięcy ulotek zatytułowanych Ultimatum. – Wzywał w nich ludność cywilną, by wychodziła z miasta w kierunku zachodnim, z białymi chustkami w ręku. Ostrzegał, że miasto będzie zrównane z ziemią, a ludność, która pozostanie na miejscu, ulegnie wytępieniu. Tym, którzy wyjdą, zapewniał możność osiedlenia się i pracy w zachodniej części kraju. Pogróżki te i obietnice nie znalazły jednak posłuchu wśród mieszkańców. Po pięcioletnich doświadczeniach, szczególnie zaś po okrutnej rzezi Żydów, wszyscy podejrzewali, że za tymi zapewnieniami kryją się komory gazowe.
  • Autor: Tadeusz Bór-Komorowski, Armia podziemna, Bellona, Warszawa 2009, s. 314, 315.

• Von dem Bach-Zelewski wyraźnie dręczył się myślą, jak rozegrać Norymbergę; w końcu postanowił przedstawić siebie w dobrym świetle, a odpowiedzialnością obarczyć Himmlera, Wehrmacht i głównodowodzących armii.
  • Autor: Norman Davies, Powstanie ’44, przeł. Elżbieta Tabakowska, Wydawnictwo Znak, Kraków 2004, s. 718.