Lapis lazuli
skała metamorficzna Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
skała metamorficzna Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Lapis lazuli – skała metamorficzna powstała w wyniku przeobrażeń utworów węglanowych (wapieni i dolomitów) pod wpływem intruzji granitów, syenitów lub pegmatytów. Jej głównym składnikiem jest lazuryt[1], minerał z gromady krzemianów, zaliczany do grupy skaleniowców. Nazwa pochodzi od łac. lapis (kamień) oraz arab. azul i pers. lazhward = niebieski (niebo), nawiązuje do barwy skały.
Właściwości chemiczne i fizyczne | |
Skład chemiczny |
(Na, Ca)8(SO4, S, Cl)2(AlSiO4)6 |
---|---|
Twardość w skali Mohsa |
5,5 |
Przełam |
muszlowy |
Łupliwość |
słabo dostrzegalna/brak |
Układ krystalograficzny |
regularny |
Właściwości mechaniczne |
kruchy |
Gęstość minerału |
2,3 do 2,4 g/cm³ |
Właściwości optyczne | |
Barwa |
niebieska, granatowa, fioletowa |
Rysa |
jasnoniebieska |
Połysk |
tłusty |
Dodatkowe dane | |
Szczególne własności |
rzadko tworzy kryształy, najczęściej występuje w skupieniach drobnoziarnistych i masywnych, także w postaci pojedynczych ziaren |
Obok lazurytu (25–40%) w skale występują następujące minerały: augit, kalcyt, diopsyd, piryt, hornblenda i mika. Lapis lazuli występuje głównie w marmurach i skarnach. Niekiedy bywa spotykany w formie otoczaków w osadach aluwialnych, przeważnie w żwirach i piaskach.
Lazuryt bywa mylony z lazulitem.
Bardzo atrakcyjny, wysoko ceniony kamień:
Był stosowany jako materiał ozdobny już w okresie prehistorycznym. Ceniony w starożytnym Sumerze, później w Akadzie, Babilonii i Asyrii. Wykorzystywany do ozdoby przedmiotów kultu, biżuterii, instrumentów muzycznych – m.in. harfy wydobyte z grobowców w Ur, tzw. "Sztandar z Ur". Używany w Egipcie za czasów faraonów (grobowiec Tutanchamona). Późniejsze egipskie grobowce datowane na 3000 lat p.n.e. zawierały tysiące okazów biżuterii z tego materiału. Sproszkowany lapis był lubiany przez Egipcjanki jako kosmetyczny cień do powiek. Pliniusz Starszy opisał kamień jako „fragment gwiaździstego firmamentu”[4].
Większość autorów prac o minerałach, skałach, kamieniach jubilerskich i ozdobnych używa nazw lazuryt i lapis-lazuli zamiennie, pomimo faktu, że lazuryt jest minerałem, zaś lapis-lazuli skałą zawierającą lazuryt jako jeden ze składników. Takie rozumienie terminu pojawia się m.in. w następujących pracach:
Minerał i skałę potraktowano oddzielnie w następujących publikacjach:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.