Śmiłowicze

Śmiłowicze (biał. Смілавічы, Smiławiczy) – osiedle typu miejskiego na Białorusi, w obwodzie mińskim, w rejonie czerwieńskim nad Wołmą, dopływem Świsłoczy, położone 27 km na południowy wschód od Mińska; 4,6 tys. mieszkańców (2010).

Śmiłowicze

Pałac Wańkowiczów i zamek z wieżą, przed 1917
Państwo	Białoruś
Obwód	miński
Wysokość	156 m n.p.m.
Populacja (2010) • liczba ludności	4600[1]
Nr kierunkowy	1714
Kod pocztowy	223216
Położenie na mapie Białorusi Śmiłowicze
Położenie na mapie obwodu mińskiego Śmiłowicze
53°45′N 28°01′E

Historia

W latach sześćdziesiątych XVII wieku Marcjan Aleksander Ogiński wzniósł tu zamek obronny i cerkiew pw. Wniebowzięcia Pańskiego. W roku 1757 dobra śmiłowickie zostały sprzedane przez hetmana wielkiego litewskiego Michała Kazimierza Ogińskiego sędziemu Stanisławowi Moniuszce. Jego wnuk za młodu lubił ponoć wsłuchiwać się w melodię kuranta wygrywaną przez stojący w sieni zamkowej zegar.

Podczas okupacji hitlerowskiej, w sierpniu 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 2000 osób. 21 października 1941 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowano. Sprawcami zbrodni byli niemieccy policjanci z 11 rezerwowego batalionu policji oraz litewskie siły pomocnicze^[2].

Zabytki

• zamek, pałac - po Moniuszkach dobra przejęli Wańkowiczowie, którzy przebudowali zamek na pałac, w którym znalazły się meble po królu Stanisławie Auguście, archiwa Ogińskich, Moniuszków, Wańkowiczów i Broel-Platerów, starodruki i obrazy Walentego Wańkowicza. Dwupiętrowy zamek, kryty dachem czterospadowym, od frontu centralnie nad wejściem posiadał trzypiętrową wieżę zakończoną blankami. Między piętrowym pałacem a zamkiem znajdował się ogród zimowy^[3].
• w Śmiłowiczach znajdował się także kościół św. Wincentego à Paulo i klasztor zgromadzenia misjonarzy, który zniszczony został przez bolszewików.

Urodzeni

W miejscowości urodził się Jan Józef Baranowski, polski wynalazca w tym m.in. semafora, kasownika do biletów i gazomierza^[4], oraz Chaim Soutine, malarz francuski.

Galeria

• 
  Ruiny zamku obecnie
• 
  Cerkiew św. Grzegorza
• 
  Dzielnica Tatarów w Śmiłowiczach
• 
  Tatarski mizar

Bibliografia

• Antoni Urbański: Kresowe siedziby polskie, które uległy zagładzie: Śmiłowicze, "Tygodnik Ilustrowany" nr 2, 14 stycznia 1928, Warszawa, s.45

Przypisy

1. Численность населения по Республике Беларусь, областям и г. Минску (тысяч человек) на 1 января 2010 года. belstat.gov.by. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-18)]. (ros.).
2. Geoffrey P.G.P. Megargee Geoffrey P.G.P. (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1282.
3. Antoni Urbański: Podzwonne na zgliszczach Litwy i Rusi, (II cz. książki Memento kresowe). Warszawa: 1928, s. 128.
4. Bolesław Orłowski (red.): Słownik Polskich Pionierów Techniki. Warszawa: Wydawnictwo Śląsk, 1987, s. 18–19. ISBN 83-216-0339-4.

Zobacz też

• gmina Smiłowicze

Linki zewnętrzne

• Śmiłowicze, strona nieoficjalna (ros.)
• Smiłowicze, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 886.